سیدعابدین نورالدینی: 1ـ مشاجره باراک اوباما و رابرت منندز در هتل هیلتون را باز هم نمی‌توان چندان جدی گرفت. اوباما نیازی به مشاجره با طراحان افزایش مشروط تحریم‌های ایران ندارد. جمهوریخواهان 54 کرسی کنگره را در اختیار دارند. آنها برای عبور از سد اوباما، به همراهی 13 سناتور دموکرات نیاز دارند. اگر اوباما مخالف تصویب تحریم‌های مشروط است، می‌تواند هم‌حزبی‌هایش را در سنا به خط کرده و از آنها بخواهد به طرح رابرت منندز و مارک کرک رای منفی بدهند. در این صورت این طرح نمی‌تواند موافقت دوسوم سناتورها را داشته باشد و رئیس‌جمهور آمریکا که بر سر مذاکرات هسته‌ای شرط‌بندی کرده و دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد، می‌تواند با خیال راحت در اتاق بیضی‌شکل خود نشسته و طرح وتو‌شده جمهوریخواهان را به منشی ایرانی‌الاصل خود نشان دهد! در عین حال آنها هرچه می‌کنند، به ایران ربطی ندارد. این مشکل خود آنهاست.
2ـ اینکه در ایران عده‌ای از پیاده‌روی ظریف و کری نشئه می‌شوند و در عالم نشئگی سرعت مذاکرات را زیاد می‌کنند، در عالم واقع چندان مهم نیست. آنان که باید بدانند، می‌دانند آنچه مارک کرک و رابرت منندز در سنا جلو می‌برند طرح ویژه‌ای است برای باز کردن قفل مذاکرات هسته‌ای. آقایان گویا فراموش کرده‌اند جان کری در مسقط به جواد ظریف چه گفت و گویا به همین زودی از یاد برده‌اند چرا مذاکرات هسته‌ای به مدت 7 ماه تمدید شد. از توافق ژنو تا رضایت طرفین برای تمدید 7‌ماهه آن توافق در وین ده‌ها دور مذاکره و صدها ساعت بحث کارشناسی و فنی میان طرفین انجام شد. واقعیت آن است که پس از یک سال و نیم مذاکره هسته‌ای دیگر بحث ناگفته‌ای نمانده است. همه موضوعات در چندین دور مذاکرات بحث و بررسی شده است.
طرفین هیچ حرف ناگفته‌ای ندارند. از تحقیق و بازرسی تا موضوع ظرفیت غنی‌سازی و نیز رآکتور آب سنگین اراک، همه و همه بررسی شده و مواضع طرفین در قبال آنها مطرح شده است. با این حال اما توافق جامع حاصل نشد. چرا؟ دلیلش زیاده‌خواهی طرف آمریکایی است. زمانی که نوبت تعهد آنان یعنی لغو تحریم‌ها رسید، آنان زیر میز مذاکرات زدند. آنها از طراحی یک دوره زمانی 15 ساله برای برداشتن تحریم‌ها می‌گویند! و این درحالی است که ایران چه در حوزه ظرفیت غنی‌سازی، چه درباره ذخایر اورانیوم و چه در موضوع آب سنگین اراک (بازطراحی رآکتور) همه نگرانی‌های آنها را برطرف کرده است.
3ـ نه در ایران و نه در آمریکا هیچکدام از طرفین نسخه جدیدی برای توافق هسته‌ای ندارند. چراکه اساسا دیگر اختلافی درباره برنامه هسته‌ای ایران نمانده است! توافق انجام نمی‌شود چون آمریکایی‌ها حاضر به لغو تحریم‌ها نیستند. تمدید 7 ماهه توافق ژنو نیز تنها یک مهلت جدید است که هر کدام از طرفین امیدوارند در این مدت طرف مقابل را مجاب به همراهی با خود کنند. شاید مهم‌ترین و واقعی‌ترین مرحله مذاکرات هسته‌ای نیز همین مرحله باشد؛ مرحله‌ای که دیگر چانه‌زنی‌های فنی در کار نیست و تنها این قدرت است که می‌تواند تعیین‌کننده باشد. آمریکایی‌ها بر اساس الگوی محاسبه «اثرگذاری تحریم‌ها و نیاز ایران به مذاکره» که متاسفانه برخی اظهارات آقایان روحانی و ظریف در تثبیت این الگو بسیار موثر بوده، باز هم به سلاح تحریم رو آورده‌اند. طرح جدید «منندز ـ کرک» برای افزایش تحریم‌های علیه ایران در واقع در راستای ترساندن ایران از شکست مذاکرات مطرح شده است. از نگاه آمریکایی‌ها، دولت ایران تاکنون هیچ برنامه‌ای برای رونق اقتصادی در کشورش ارائه نکرده و همه امیدش به مذاکرات و لغو تحریم‌هاست. بر همین اساس آمریکایی‌ها معتقدند دولت ایران در نهایت براساس شعار آقای ظریف «هیچ توافقی از عدم توافق بدتر نیست» به لغو 15 ساله تحریم‌ها رضایت خواهد داد. در ایران اما با طرح جدیدی که اعلام شد مجلس شورای اسلامی در دست بررسی دارد فضای مذاکرات وارد مرحله جدیدی شده است. ایران اعلام کرد در صورت تصویب افزایش تحریم‌ها در آمریکا، طرح غنی‌سازی نامحدود در مجلس ایران در دستور کار قرار خواهد گرفت. این اقدام مجلس شورای اسلامی در واقع نخستین ورود جدی مجلس به موضوع مذاکرات هسته‌ای است. طرح مجلس به دنبال آن است تا به یکباره الگوی محاسبه طرف آمریکایی مبنی بر نیاز دولت ایران به توافق جامع هسته‌ای را دچار لرزش کند. به عبارتی تصور غنی‌سازی نامحدود در ایران پس از مذاکراتی که قطعا همه دنیا آمریکا را مقصر شکست آن می‌داند، یک کابوس بزرگ برای طرف آمریکایی است. و اینجاست که الگوی محاسبه طرف آمریکایی تکان می‌خورد. به همین دلیل طرح جدید مجلس شاید بهترین هدیه‌ای باشد که دار و دسته آقای ظریف از مجلس می‌توانستند دریافت کنند، چراکه هم می‌تواند مانع تصویب افزایش تحریم‌های ایران در سنا شود و هم می‌تواند نسبت به پایان زیاده‌خواهی‌های طرف آمریکایی و حصول توافق جامع هسته‌ای، امیدواری ایجاد کند.
اگرچه در این شرایط حساس، برخی اظهارات مانند برگزاری رفراندوم، موجب تقویت الگوی محاسبه طرف آمریکایی و در نتیجه کوتاه نیامدن آنها از موضع عدم لغو یکباره تحریم شده است اما به مرور، آثار و نشانه‌های مبارک طرح جدید مجلس آشکار خواهد شد.