گروه بینالملل: به دنبال مرگ عبدالله، شاه عربستانسعودی رقابت برای رسیدن به کرسیهای قدرت در عربستانسعودی میان شاهزادگان این کشور تقویت شده است. فهرست طولانی از فرزند شاهزادگان عربستانسعودی برای رسیدن به کرسی پادشاهی این کشور وجود دارد ولی همچنان این پست در اختیار نسل اول از فرزندان ملک عبدالعزیز آلسعود، بنیانگذار این رژیم قرار دارد. انتقال قدرت در رژیم عربستانسعودی برخلاف سیستمهای سیاسی پادشاهی در جهان است به طوری که در این کشور قدرت از برادر به برادر منتقل میشود و 50 سال است که این سیستم در عربستان ادامه دارد. روشن است که پس از چند دهه از فوت برادران تغییراتی در این هرم سیاسی ایجاد و رقابت برای به دست آوردن کرسیهای مهم در این حکومت و درگیریها بیشتر خواهد شد. در سالهای گذشته تحولات سیاسی غیرعادی در عربستان مشاهده میشود. برخی از اخبار منتشر شده تاکید میکند مقامات آلسعود تلاش میکنند اختلافات میان بخشهای مختلف قدرت در این کشور مهار شود. در همین راستا، سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه جدید عربستان، برای پایان دادن به درگیریهای پشتپرده بر سر قدرت اقدام به عزل و نصبهای جدید کرد. براساس احکامی که ملک سلمان صادر کرد، شاهزاده محمد بن نایف بهعنوان جانشین ولیعهد منصوب شد و هیات بیعت نیز با اکثریت آرا از این انتصاب حمایت کرد. محمد بن نایف همچنین بهعنوان معاون دوم نخستوزیر و وزیر کشور منصوب شد. پادشاه جدید عربستان همچنین محمد بن سلمان را با حفظ سمت بهعنوان وزیر دفاع منصوب و همه اعضای کابینه را در مقام خود ابقا کرد. ملک سلمان همچنین طی حکمی شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز را بهعنوان ولیعهد و معاون نخستوزیر منصوب کرد. کارشناسان براین باورند که اقدام سلمان بن عبدالعزیز به انتخاب سریع اعضای حکومت و انتصاب ملک سلمان، شاهزاده محمد بن نایف، بهعنوان جانشین ولیعهد نشان میدهد جناح سدیریها داخل خاندان آلسعود بر جناح شمریها - که 10 سال در زمان ملکعبدالله حکومت کردند- شبهکودتا کردند. اگر چه انتقال قدرت داخل خاندان سلطنتی آسان به نظر میرسد و روند سریعی داشت حتی قبل از اینکه ملکعبدالله به خاک سپرده شود اما این انتصابات نتوانست کشمکش جناحهای مختلف خاندان سلطنتی را پنهان کند. سدیریها نفوذ قبلی خود را در دوره ملک فهد -پادشاه اسبق عربستان- به دست آوردند البته سدیریها نهتنها بر آینده عربستانسعودی تاثیر خواهند گذاشت بلکه سیاست داخلی و خارجی را ترسیم خواهند کرد. جناح جدید نسبت به جناح قبلی محافظهکارتر و سنتیتر به شمار میرود. به نظر میرسد انتصابهای جدید و سازشهایی که احتمالا ملک سلمان انجام خواهد داد تا کشمکش داخل خاندان سلطنتی را مهار کند، مدتی عربستانسعودی را به امور داخلی خود مشغول میکند البته این اقدامات نمیتواند کشمکشها را از بین ببرد اما رویارویی بین جناحها را به تاخیر خواهد انداخت. کارشناسان امور عربستان بر این باورند رقابتهای پنهانی تضمینکننده این مساله نیست که عملیات انتقال قدرت در عربستان در آینده به آسانی صورت گیرد چرا که هر یک از شاهزادگان ارشد عربستانسعودی تلاش میکنند فرزندان خود را به ارکان قدرت در این کشور نزدیک کنند و احساس نمیکنند که باید راهبرد جدیدی برای تغییر ساختار سیاسی در این کشور تدوین شود. در همین راستا، «مجتهد» فعال توئیتری که به انتشار اخبار محرمانه خاندان سعودی مشهور است، در جدیدترین پیام خود گزارش داد متعب بن عبدالله، پسر ملکعبدالله پادشاه متوفی از انتخاب محمد بن نایف بن عبدالعزیز بهعنوان جانشین ولیعهد خشمگین است. بنابر این گزارش، متعب بر این باور است که رقیبش محمد بن نایف از حیلهای علیه او استفاده کرده که پدرش عبدالله برای کنار گذاشتن احمد بن عبدالعزیز استفاده کرد؛ یعنی تعیین جانشین برای ولیعهد برای اولین بار؛ اکنون محمد بن نایف جانشین ولیعهد شده و پس از پسران عبدالعزیز، اولین شاهزادهای است که در یکقدمی سلطنت قرار گرفته است. مجتهد در ادامه افزود: تلاشهای دیگری در دست اقدام است از جمله عزل مقرن بن عبدالعزیز ولیعهد جدید اما باقی اقدامات را اکنون نمیتوانم فاش کنم چرا که نمیخواهم متوقف شود زیرا در اجرای برخی از این اقدامات خیری برای مردم نهفته است. براساس این گزارش، تعیین «محمد بن نایف» بهعنوان جانشین ولیعهد قبل از دفن ملکعبدالله اقدامی برای بستن راه متعب بود که این ناشی از زیرکی محمد بن نایف است. از سوی دیگر مجتهد خبر داد که محمد بن زاید آلنهیان، وزیر خارجه امارات هم از تغییرات روی داده دلخور شده است چرا که روی به قدرت رسیدن متعب جهت توسعه نفوذ خود در عربستان، حساب کرده بود. متعب بن عبدالله یکی از رقبای خود را احمد بن عبدالعزیز، عموی خود میداند که ملکعبدالله او را 6 ماه قبل برکنار کرد و به جای وی، محمد بن نایف را وزیر کشور کرد که با این کار عملاً احمد بن عبدالعزیز را از کانون قدرت دور کرد و این در حالی است که پس از سلمان او مهمترین فرزند بازمانده از عبدالعزیز بود اما شاه متوفی با برکناری وی تلاش کرد تا جناح رقیب خودش یعنی سدیریها را تضعیف کند و مقرن که شخصیت ضعیفتری است به این سمت گمارده شد تا بتواند زمینه برای افزایش قدرت پسرش متعب را فراهم کند. اکنون احمد به عربستان بازگشته است و احتمالا رقیب سرسختی برای مقرن ولیعهد جدید عربستان خواهد بود. گفته میشود این عزل و نصبهای جدید همگی به ضرر فرزندان عبدالله بن عبدالعزیز تمام شده است.
تأخیر در اعلام خبر مرگش
روزنامه فرامنطقهای رایالیوم چاپ لندن اعلام کرد برای انتقال آرام قدرت، مرگ پادشاه عربستان حداقل 3 روز با تاخیر اعلام شد. این روزنامه نگرانی از به قدرت رسیدن امیر متعب، فرزند ملکعبدالله را از مهمترین دلایل این تاخیر عنوان کرد و نوشت: از دلایل دیگر این تاخیر اعلام امیر محمد بن نایف، نوه عبدالعزیز بهعنوان جانشین ولیعهد بود. محمد بن نایف پس از گفتوگوی امیران آلسعود برای انتقال آرام قدرت بهعنوان فرد سوم تشکیلات سیاسی عربستان انتخاب و بعد از آن، دستگاه تنفس مصنوعی از ملکعبدالله جدا شد.
تأسف صهیونیستها از مرگ عبدالله
در پی مرگ شاه عربستانسعودی، رؤسای کنونی و پیشین رژیم صهیونیستی با صدور بیانیهای مرگ او را تسلیت گفتند. مقامات رژیم صهیونیستی در حالی مرگ عبدالله را تسلیت گفتند که روابط دیپلماتیک رسمی بین تلآویو و ریاض وجود ندارد اما عربستان یکی از کشورهای موسوم به «محور میانه» به شمار میرود. این کشور با آمریکا، بزرگترین متحد رژیم صهیونیستی روابط گسترده و همکاریهای راهبردی دارد. اخیرا از عربستان بهعنوان کشوری که بتواند به رویارویی منطقهای در خاورمیانه پایان دهد، یاد میشود. بیانیه تسلیت رئیس رژیم صهیونیستی اندکی غافلگیرکننده بود زیرا روابط دیپلماتیک رسمی و اعلام شده بین عربستان و این رژیم وجود ندارد. رووین ریولین، رئیس رژیم صهیونیستی در پیام خود گفت: «با تاسف خبر مرگ عبدالله پادشاه عربستان را شنیدم. او نمونه رهبری مردمی، متوازن و مسؤول با گذشته عمیق دینی بود. او بهعنوان خادم حرمین شریفین و بهعنوان چهرهای میانه که حساسیت و قداست قدس را مورد احترام قرار میداد برای اسلام خدمت میکرد».
دیلیمیل: پادشاه جدید عربستان آلزایمر دارد
انتشار جهانی مراسم بیعت پادشاه جدید عربستان نشان داد او حقیقتا بیمار و از کار افتاده است بویژه وقتی که سلمان بن عبدالعزیز با واکنشهایی مبهم یا خیره با کسانی که پیش میآمدند مواجه میشد و سپس در هنگام قرائت متن اعلام حکومت که صدا و نگاه او به هیچوجه به یک انسان هشیار شباهت نداشت. حال یک روزنامه انگلیسی فاش میکند نه تنها جانشین تقریبا ۸۰ ساله عبدالله آلزایمر دارد بلکه به بیماریهای دیگری نیز مبتلاست و سابقا دستکم یکبار سکته کرده است و به همین دلیل دست چپش کارآیی چندانی ندارد. روزنامه دیلیمیل با ذکر جزئیات زندگی ملک سلمان همچنین نوشت او در زمان حمله شوروی به اذن آمریکاییها از مجاهدان افغان حمایت مالی میکرد و پسرش نیز اولین مسلمانی است که به فضا رفت. او که تنها یک سال پس از تصدی مقام ولیعهدی جای ملک عبدالله را گرفت چهرهای محافظهکار است که نمیتوان اقداماتش را با عبدالله میانهرو مقایسه کرد ولی از همه بدتر اینکه به هیچوجه نمیتوان روی وضعیت جسمانیاش حساب باز کرد.