گروه سیاسی: اندیشکده‌های غربی و تحلیلگران مسائل ایران در آمریکا مدت‌های زیادی است به این نتیجه رسیده‌اند که تحریم‌ها علیه ایران راه به جایی نخواهد برد. مدت زمان استفاده اوباما از راهکار تحریم برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره یا عقب‌نشینی ایران از مواضع و خط قرمز‌هایش در برنامه هستهای کشورمان به پایان رسیده است به همین دلیل درست در شرایطی که ایران و آمریکا آماده برگزاری دورهای بعدی گفت‌وگوهای هستهای برای رسیدن به اولتیماتوم زمانی ماه مارس میلادی می‌شوند، تحلیلگران غربی به دنبال افزایش فشار‌ها بر کشورمان هستند. این بار فشار‌ها نه از طریق تحریم و تهدید به حمله نظامی، بلکه از طریق تهدید به از بین بردن قدرت منطقه‌ای ایران دنبال می‌شود. دنیس راس، مشاور پیشین اوباما چند روز پیش به خوبی در مقاله مشترک خود به همراه «اریک ادلمن» محقق برجسته در مرکز تحقیقات امور استراتژیک و بودجه و «ری تکیه» محقق ارشد شورای روابط خارجی آمریکا به این مساله اشاره کرده است.
مشاور سابق اوباما و 2 تحلیلگر ارشد آمریکایی در یادداشت خود در مجله «پولتیکو» با توجه به چند نکته اصلی و پیش‌فرض‌های خود درباره چگونگی مواجهه اوباما با ایران در مذاکرات هستهای پیشنهاداتی را طرح کرده‌اند که برای پیش‌بینی رفتار آمریکا در دور بعدی مذاکرات هستهای بسیار مفید است. از جمله پیش‌فرض‌های این افراد این است که رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا، باراک اوباما بیشتر از ایران به فکر رسیدن به توافق هستهای با دولت روحانی است و به همین دلیل تنها به دنبال رسیدن به توافق است و نه توافق خوب. از نظر این افراد رسیدن به توافق خوب با ایران از اهمیتی به مراتب بالا‌تر از رسیدن به توافق صرف وجود دارد و در این راه چندین پیشنهاد مهم به دولت اوباما ارائه شده است. در عین حال دنیس راس و همکارانش در اندیشکده بنیاد واشنگتن، بر این عقیده‌اند که مذاکرات هستهای دولت اوباما با نمایندگان ایران به بن‌بست رسیده است. در این یادداشت آمده است: بن‌بست در مذاکرات هستهای در حالی صورت گرفته که ایران با حمایت از تحولات یمن، بشار اسد در سوریه، عراق و توطئه به همراه حزب‌الله ضد اسرائیل به پیشروی و اقداماتش در خاورمیانه ادامه داده است». از نظر دنیس راس و دیگر همکارانش، حالا زمان آن فرا رسیده که محور تهاجم غرب علیه ایران از مساله تحریم‌ها به سمت دیپلماسی خارجی ایران چرخیده و پیروزی‌های مکرر ایران در منطقه، همکاری آن با سوریه در از بین بردن تروریست‌ها، انقلاب یمن، حمایت از مردم بحرین، حمایت از حزب‌الله و عراق و فلسطین بشدت مورد توجه قرار گرفته و با هر اقدامی که ایران را تبدیل به ابرقدرت منطقه کرده است مقابله صورت گیرد. در یادداشت این سه تحلیلگر ارشد کنونی آمریکا آمده است: «این دو تحول همزمان (بن‌بست در مذاکرات و اقدامات ایران در منطقه) تصادفی نیست و این دو بسیار به هم مرتبط هستند و این باید برای رئیس‌جمهور اوباما درسی باشد که «بن‌بست هستهای بدون توجه و اشتغال دوباره واشنگتن به موضوعات منطقه قابل حل نیست»، بویژه اکنون که یمن آسیب‌پذیر بوده و خانواده آل‌سعود هم به دنبال مرگ ملک‌عبدالله در آشوب و هرج و مرج است». در این یادداشت ادعا شده است: «باید کاری کرد که ایران ببیند ما (آمریکا و غرب) آنچنان نگران حصول توافق هستهای نیستیم. باید با اقدام جدی توازن قدرت را در سوریه عوض کنیم. باید مانع تسلط ایران بر عراق شده و در مسائل مربوط به کشورهای خلیج‌فارس، زمان آن است که واشنگتن و ریاض ایران را در این منطقه منزوی کنند». 3 تحلیلگر ارشد آمریکایی خواستار انجام اقداماتی برای ایجاد نارضایتی در میان مردم ایران در قبال تحریم‌ها شدند و ادعا کردند: «آمریکا باید جنگی سیاسی علیه تهران راه بیندازد، تا مکملی باشد برای تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران. دولت آمریکا و سرویس‌های رسانه‌ای آن باید توجهات را به ذات ناخوشایند این رژیم تئوکراتیک و رفتارهای سرکوبگر آن جلب کنند».
سرنوشت محتوم ایران و آمریکا
«سرنوشت ایران و آمریکا این است که دشمن باقی بمانند». این یکی از مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین جملاتی است که در یادداشت مشترک این سه تحلیلگر ارشد آمریکایی آمده است. آنها مذاکرات را بدون نتیجه و البته منفی ارزیابی می‌کنند. آنها معتقدند در هر صورت ایران و آمریکا نمی‌توانند به نتیجه‌ای از مذاکرات برسند که بتواند تمام منافع آمریکا را تامین کند. از نظر آنها دیگر وقت آن رسیده که کاخ سفید رویه شکست خورده خود در مذاکره با ایران را تغییر داده و به کنگره توجه بیشتری نشان داده و با رویکردی «عاقلانه» به درخواست‌های کنگره درباره مبارزه با نفوذ و تاثیرگذاری ایران در منطقه توجه نشان دهد. به گفته این نویسندگان، «امروز نظام متحدان آمریکا زخم خورده و آسیب دیده است در حالی که دوستان واشنگتن در منطقه بر این باورند که ایران و جبهه مقاومتش دارند منطقه را چهار نعل زیر پا می‌گذارند». نویسندگان مقاله به رئیس‌جمهور آمریکا پیشنهاد می‌دهند 2 چیز را هدف بگیرد که بیش از همه برای تهران عزیز است: نفوذش در خاورمیانه و موقعیتش در داخل کشور. آنها می‌گویند اوباما باید «جنگ سیاسی» علیه ایران راه بیندازد.
در پایان این یادداشت آمده است: «سرنوشت آمریکا و ایران این است که دشمن باقی بمانند البته بین 2 دشمن امکان مذاکره برای تعامل کنترل تسلیحات ممکن است اما مسیر ایجاد چنین توافقی از راه دادن امتیازات بیشتر توسط گروه 1+5 نیست».
این نوشته به سرعت مورد توجه جمهوریخواهان در کنگره قرار گرفت. جنیفر روبینز، خبرنگار حوزه حزب جمهوریخواه در روزنامه واشنگتن‌پست با اشاره به این یادداشت، روز گذشته در مقاله خود به دیگر مسائلی اشاره کرد که می‌تواند ریشه اصلی درخواست‌ها برای تغییر رویه اوباما در قبال ایران را مشخص کند. به نوشته واشنگتن‌پست، دنیس راس هفته گذشته در جلسه گروه حامی اسرائیل «جینسا» نیز از دولت اوباما درخواست کرد از تلاش‌های خود برای رسیدن به توافق با ایران دست بردارد. او در این باره گفت: «سوال من این است که چه اتفاقی قرار است در ماه‌های آینده با رسیدن به توافق با ایران به وجود آید؟ این مساله کاملا واضح است که اوباما بیشتر از ایرانیان به دنبال رسیدن به توافق هستهای است. اگر آمریکا و گروه 1+5 خواهان رسیدن به توافق با ایران باشند، باید انعطاف‌پذیری بسیار بالایی از خود نشان دهند. بنابراین مهم‌ترین مساله در شرایط کنونی این است که ایرانیان باور کنند ما بیشتر از آنها به دنبال رسیدن به توافق نیستیم و آنها هستند که باید بشدت به دنبال رسیدن به توافق باشند. ما به این نتیجه نمی‌رسیم مگر اینکه هزینه نرسیدن به توافق را بشدت برای ایران بالا ببریم. دنیس راس در این جلسه به تلاش‌های کنگره برای فشار بر ایران و تهدید اوباما به وتو کردن تصمیمات کنگره اشاره کرد و گفت: «تنها راه برای فشار بر ایران تحریم‌های جدید نیست. ما راه‌های قوی‌تر دیگر را هم بررسی کنیم. ما باید جلوی کمک‌های ایران به حوثی‌ها در یمن یا حزب‌الله و حماس را بگیریم. این برای دولت نیز راهکاری هوشمندانه است که در این مسیر از کمک‌های کنگره نیز بهره ببرد. اگر ایران با آمریکا به توافق هم برسد باز هم می‌توان از طریق این راهکار‌ها به این نتیجه رسید که ایران هیچگاه نمی‌تواند توافق را زیر پا بگذارد. پس از این راه می‌توان در صورت به توافق رسیدن هم استفاده کرد. این راهکار می‌تواند با ادامه یافتن مذاکرات هم باشد، این بهترین راه است که به ایران نشان داده شود چه در صورت رسیدن به توافق و چه در صورت نرسیدن به توافق، نتیجه تقلب و رویارویی با خواست غرب چیست. راس در ادامه خاطرنشان کرده است: این مساله برای ما روشن است که باید چگونه با ایران رفتار کرد و تهدید‌ها را همچنان روی میز نگه داشت اما اوباما تنها به توافق فکر می‌کند و از اینکه با کشور مسلمان دیگری وارد جنگ یا منازعه شود هراس دارد به همین دلیل هم ایران هیچ ترسی از آمریکا و هزینه‌ای که در صورت نرسیدن به توافق باید بپردازد، حس نمی‌کند. جنیفر روبینز در ادامه این گزارش به شکست‌های اوباما در عرصه سیاست خارجی‌اش اشاره می‌کند و از یمن، سوریه و عراق به عنوان بزرگ‌ترین شکست‌های اوباما یاد می‌کند که توانسته ایران را به قدرت بسیار بالایی در منطقه برساند. وی در این گزارش آورده است: «اوباما در مورد یمن به کنگره اطمینان داد هیچ اتفاقی برای دولت این کشور نمی‌افتد اما حوثی‌ها که از حمایت ایران برخوردارند، توانسته‌اند بسیاری از امور را در دست بگیرند. در عین حال در عراق و سوریه نیز عنوان کرد با نیروهای ائتلاف می‌تواند بدون پیاده کردن هیج نیروی زمینی، کار را برای همیشه در مبارزه با داعش تمام کند اما این ایران است که در این راه به یاری عراق شتافته و بر میزان نفوذ خود در عراق و سوریه افزوده است».