تصرف آذربایجان توسط قوای روس در جریان جنگ اول جهانی (1293ش)
پس از شروع جنگ اول جهانی و تجاوز نیروهای عثمانی به آذربایجان ایران، دولت روسیه نیز قوای خود را وارد ایران کرد و برای تصرف شهرهای آذربایجان، بین قوای روس و عثمانی جنگ شدیدی درگرفت. در این نبرد سهمگین عده زیادی از مردم آذربایجان کشته و زخمی شدند و اموال آنان به غارت رفت تا اینکه یکصد سال پیش در روزی چون امروز، قوای روس بر سپاه عثمانی پیروز شدند و عثمانیها عقب‌نشینی کردند. قوای قزّاق روس در حالی به ایران هجوم آورده و در شهرها به تجاوزگری مشغول بودند که ایران از همان آغاز بیطرفی خود را اعلام کرده بود. روسها در این میان، شهرهای آذربایجان را آتش زده و مغازهها را غارت کردند. این واقعه در حالی صورت میگرفت که دولت تزاری روسیه از سوی لنین سرنگون شده و دولت جدیدی با مرام کمونیستی قدرت را در دست گرفته بود. البته قوای قزاق روس که این زمان در ایران بودند، ارتباطی با دولت جدید نداشته و هنوز به دولت تزار وفادار بودند.
کشتار مردم تهران به دستور بختیار در آخرین روزهای عمر رژیم پهلوی (1357ش)
در این روز، در تظاهرات و برخوردهای خونین در سراسر کشور، دهها تن شهید یا مجروح شدند. مردم تهران نیز در حالی که برای پیوستن به روحانیون متحصن در مسجد دانشگاه تهران به سمت دانشگاه در حرکت بودند، از طبقات بالای ساختمان ژاندارمری مورد هجوم نیروهای ژاندارمری قرار گرفته و چهره شهر تهران به‌صورت یک شهر جنگ‌زده درآمد. این حرکت، انعکاس جهانی یافت و برخی خبرگزاریها، آن را مشابه کشتار 17 شهریور دانستند. نکته قابل توجه در این روز، همیاری مردم بود چرا که تنها یک ساعت پس از آغاز کشتار، راهروهای بیمارستانها، مملو از لوازم بیمارستانی اهدایی از سوی مردم شد.
مرگ پتر کبیر، پادشاه بزرگ روسیه (1725م)
پتر کبیر، فرزند آلکسی میخایلوویچ پادشاه معروف روسیه در روز 12 مارس 1672م در خانواده تزار روس به دنیا آمد. پس از مرگ پدر، اغتشاشاتی در روسیه روی داد که به قدرت گرفتن سوفی دختر میخایلوویچ و خواهر پِتر انجامید. در این هنگام، پتر خردسال، به یکی از مناطق اطراف مسکو فرستاده شد. پتر که در 10 سالگی به تزاری روس رسیده بود، با وجود خواهرش سوفی، نمیتوانست به راحتی سلطنت کند و در واقع تا 17 سالگی، تحت نفوذ و اقتدار او باقی بود. در 29 سپتامبر سال 1689م پتر با کمک جمعی از دوستان خود به مسکو حمله برد و سوفی را به زندان افکند و خود به جای او به سلطنت نشست. پتر از همان زمان، درصدد دست یافتن به دریای آزاد بود تا کشور روس را با دولت‌های اروپایی مرتبط کند. از این رو با امپراتوری عثمانی به جنگ پرداخت و پس از نبردهایی سنگین، قسمتهایی از این امپراتوری را به تصرف خود درآورد. او برای آنکه به‌خوبی با جزئیات تمدن کشورهای اروپای غربی آشنایى حاصل کند، دو سفر به اروپا کرد و ضمن آن، اطلاعاتی درباره زندگی آنان به دست آورد. پتر در مراجعه به کشورش، عدهای مهندس، طبیب، صنعتگر و افسر لایق جهت تشکیلات جدید روسیه همراه خود آورد و تلاش فراوانی در ایجاد و ساماندهی تشکیلات و تأسیسات جدید اداری، نظامی و مذهبی کشور از خود نشان داد. از این رو است که پتر کبیر را مؤسس روسیه جدید نامیدهاند. پتر در سال 1721م خود را امپراتور کل روسیه اعلام کرد و پس از آن، انتخاب امپراتور آینده را تابع اراده پادشاه وقت قرار داد. او به‌رغم دارا بودن صفاتی از قبیل ازخودگذشتگی فراوان در راه روسیه، در منتهای بیرحمی و فساد نیز قرار داشت و جان، آزادی و شخصیت افراد در نظر او هیچگونه ارزشی نداشتند. آرزوی دستیابی به دریاهای آزاد و گرم به‌عنوان یکی از وصایای پتر کبیر، در جانشینان او تداوم یافت و پادشاهان روس همیشه درصدد اجرای این خواسته بودند. چنانکه دستاندازی به خاک ایران در طول سلطنت شاهان قاجار نیز در راستای همین سیاست شکل گرفت. پتر کبیر سرانجام 290 سال پیش در 28 ژانویه 1725م در 53 سالگی درگذشت.