ویوین سالاما و برام جانسن: نیروهای کٌرد طی هفتههای اخیر بخشهایی از شهر راهبردی سنجار را پس گرفتند؛ شهری که جمعیت ایزدیهای آن سال گذشته به دنبال پیشروی گروه دولت اسلامی عراق و شام (داعش) با فاجعه انسانی روبهرو شدند و به دنبال آن مداخله آمریکا در عراق صورت گرفت. اما اختلافنظرها میان نیروهای کرد، امکان حفظ مناطق تحت کنترل را در این شهر تضعیف و متزلزل کرده و تبدیل به تهدیدی جدی در راه مبارزه با شبهنظامیان داعش شده است. نیروهای پیشمرگ که نماینده مقامات به رسمیت شناخته شده کردستان عراق هستند، از بیمبالاتی متحدان خود که از سوریه و ترکیه آمدهاند، خشمگین هستند و از سوی دیگر متحدان آنها میگویند نیروهای پیشمرگ از نظر تسلیحاتی برتر هستند و تلاش کمتری در نبرد ضدگروه تروریستی داعش انجام دادهاند. به نظر میرسد موضوع اصلی این اختلافات شهر سنجار است؛ شهری که زمانی خانه بسیاری از اقلیت ایزدیهای عراق بود اما دهها هزار نفر به دنبال هجوم شبهنظامیان داعش از این شهر به سوی مناطق کوهستانی گریختند و به این ترتیب فاجعهای انسانی رقم خورد؛ تروریستهای داعش این شهر را ماه آگوست اشغال کردند و موجی از خشونت و کشتار به راه انداختند و بسیاری از زنان را به ازدواجهای اجباری وادار کردند. اما اکنون نگرانی بزرگتری به وجود آمده است؛ کردها در قالب گروههای مختلف تا امروز موثرترین گروه مقاومت را در برابر شبهنظامیان گروه داعش شکل دادهاند و جهان خارج نیز توانایی آنها را در راه مقابله با داعش که بخشهایی از عراق و سوریه را اشغال کردهاند، تقویت کرده است. از ماه دسامبر تاکنون نیروهای پیشمرگ و دیگر همراهان کرد آنها کنترل مناطق کوهستانی این منطقه را به لطف افزایش کمکهای تسلیحاتی و حملات هوایی نیروهای ائتلاف بهدست گرفتهاند اما همزمان با کاهش شدت درگیریها در اطراف سنجار، آتش تنش بین کردها شعلهور شد. این تنشها در واقع انعکاس چندین دهه درگیری میان حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی، رئیس منطقه اقلیم کردستان عراق و حزب کارگران کردستان (پکک) به رهبری عبدالله اوجالان در ترکیه است. این دو گروه در واقع در جنگ داخلی دهه 1990 رقیب یکدیگر بودند؛ جنگی که با این توافق پایان یافت که نیروهای حزب کارگران کردستان بتوانند در مناطق حزب دموکرات کردستان عراق بمانند. وزارت خارجه آمریکا حزب کارگران کردستان را به دلیل خشونتهای این گروه در ترکیه یک تشکیلات تروریستی میداند. ژنرال سلام وارثی از فرماندهان نیروهای پیشمرگ کرد در سنجار در این باره میگوید اعضای حزب کارگران کردستان و دیگر نیروها چندان مایل به هماهنگی با طرح راهبردی نبرد که قبلا درباره آن توافق شده است، نیستند و برنامه خود را دنبال میکنند. وی میگوید آنها هفته گذشته زمانی که دولت منطقهای کردستان اعلام کرد نیروهایش حدود یکسوم شهر را از دست شبهنظامیان داعش بازپس گرفتهاند، به سرعت وارد این شهر شدند. این دستاورد عمر چندان زیادی نداشت، چرا که نیروهای پیشمرگ به سوی مناطق مجاور عقبنشینی کردند و دیگر نیروهای کرد نیز در مناطق حومه شهر پناه گرفتند. وی افزود: «ما در نظر داشتیم ابتدا کنترل مناطق حومه و بعد کنترل شهر را در دست گیریم اما آنها- نیروهای متحد- تصمیم گرفتند در این میان وارد عمل شوند و کنترل یک بخش از شهر را گرفتند و ما اکنون با تلفات بسیار بهای آن را میپردازیم و به لحاظ نظامی این اقدام نادرستی بود». این فرمانده کرد در ادامه میگوید تصمیم نیروهای متحد برای حفظ مواضع در داخل این شهر کار را برای فعالیت هواپیماهای ائتلاف و شناسایی دوست از دشمن بسیار دشوار کرد. در این میان نگاهی اجمالی به خود سنجار چشمانداز دیگری را از این درگیریها نمایان میکند. این شهر باستانی با خیابانهای باریک خود که در جریان چندین هفته درگیری بشدت آسیبدیده و ویران شده است، اکنون در مناطق مرکزی میزبان شبهنظامیان گروه داعش و در مناطق حومه میزبان نیروهای متحد پیشمرگ است. این گروهها شامل حزب کارگران کردستان مستقر در ترکیه (پکک) و نیز یگانهای حفاظتی مردمی مستقر در سوریه(YPG) و نیروهای تحت رهبری ایزدیهاست که خودشان را نیروهای مقاومت سنجار مینامند. این نیروها اغلب خود را با تسلیحاتی که از دشمنان بهدست میآورند، تجهیز میکنند. حزب کارگران کردستان و یگانهای حفاظتی مردمی مستقر در سوریه همچنان درباره مقاصد بارزانی بویژه به دلیل تلاشهای نیروهای پیشمرگ وی طی سالهای اخیر برای ایجاد استحکامات دفاعی در امتداد مرزهای عراق با سوریه و ترکیه، تردید دارند. نیروهای متحد مصمم هستند به نیروهای پیشمرگ اجازه ندهند به دنبال خروج شبهنظامیان گروه داعش از سنجار، آنها کنترل آنجا را انحصارا در دست گیرند. فرهاد علی یکی از مبارزان حزب کارگران کردستان که آگوست گذشته از شمال شرقی سوریه به مبارزه علیه داعش پیوسته است، میگوید: «ما اجازه نخواهیم داد هیچ گروه کردی پرچم خود را بر فراز سنجار به اهتزاز درآورد. این شهر متعلق به همه کردهاست».
گزارش آسوشیتدپرس از سنجار