گروه سیاسی: دولت آمریکا توقع داشت ماه مارس سال جاری میلادی یعنی تا چهارم فروردین سال 94 به توافقی با ایران دست پیدا کند که بتواند اهداف سیاسی دولت اوباما در گفتوگوهای هستهای با ایران را محقق سازد. اوباما هیچ عجلهای برای رسیدن به توافق نهایی با ایران ندارد. او همانطور که بارها پیش از این نیز گفته است با توافق ژنو به این موفقیت بزرگ رسیده است که بخش مهمی از برنامه هستهای ایران را تا مدت زیادی در حالت تعلیق نگه دارد. او در گفتوگو با متحدان خود در منطقه از سران رژیم صهیونیستی گرفته تا خاندان حاکم بر عربستان سعودی به این مساله مهم اشاره کرده بود که گفتوگوهای هستهای با ایران، برنامه اتمی این کشور را با وقفهای بزرگ روبهرو ساخت. به گزارش
«وطن امروز»، نگاهی به روند ارائه پیشنهادات آمریکاییها در مذاکرات هستهای ایران نشان میدهد اوباما بهخوبی میداند زیادهخواهیهای او و متحدانش در منطقه، درنهایت به شکست مذاکرات با ایران ختم خواهد شد و به همین دلیل برنامههای جدیدی برای تأثیرگذاری بر روند این مذاکرات را طراحی کرده است که چند روز پیش و در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ از این برنامه پردهبرداری شد. جان کری در حاشیه این اجلاس از ضرورت رسیدن به توافق سیاسی در مرحله اول گفتوگوها یعنی تا فروردینماه سال آینده شمسی گفته و در نهایت ادامه داده بود بحث درباره جزئیات رسیدن به این توافق را در مرحله دوم و تا ماه تیر سال آینده که پایان زمان مقرر برای رسیدن به توافق نهایی در این زمینه است نیز میتوان ادامه داد. این توافق 2مرحلهای را میتوان در راستای تأمین نیازهای انتخاباتی دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری سال آینده میلادی دانست. اوباما و همکاران دموکراتش بشدت به این توافق 2مرحلهای نیاز دارند تا بدون دادن هیچ امتیاز خاصی به ایران که باعث عصبانی شدن جمهوریخواهان و لابی صهیونیستی در داخل این کشور شود، به هدف خود که ارائه کارنامه خوب در حوزه بینالملل است دست پیدا کنند. با اینحال بیانات اخیر رهبر حکیم انقلاب تیر خلاص به این برنامهها و پروپاگانداهای سیاسی زد. رهبر معظم انقلاب روز یکشنبه همان جملهای را گفتند که آمریکاییها باور نداشتند آن را از طرف ایران و رهبر عالی آن بشنوند: «توافق نکردن، بهتر از توافق بد است». دولت اوباما همانطور که جان کری و شخص اوباما پیش از این نیز مطرح کرده بودند، بر این عقیدهاند که تحریمها ایران را بهپای میز مذاکرات هستهای کشانده است و به همین دلیل بر این عقیدهاند ایران در هر شرایطی پای میز مذاکره باقی خواهد ماند. صحبتهای روز یکشنبه رهبر انقلاب و تدوین خطوط و چارچوبهای کلی توافق خوب هستهای برای مذاکرهکنندگان ایرانی در وزارت امور خارجه، خط بطلانی بر برنامهریزی و دامی کشید که آمریکا برای محمدجواد ظریف و همکارانش در وزارت امور خارجه تدارک دیده بود. حالا دیگر راه برای توافق 2مرحلهای بستهشده است و غربیها بهخوبی میدانند ایران نیز حاضر به رسیدن به توافق به هر قیمت یا رسیدن به «توافق بد» نیست. نشریه دیلیاستار در تحلیلی از سخنان اخیر رهبر انقلاب بیان کرده است با وجود اینکه ایران و آمریکا پیش از این به نظر میرسید به توافقی قطعی در زمینه 2مرحلهای بودن توافق نهایی رسیده باشند، به نظر میرسد هماینک دیگر این مساله از دستور کار خارجشده باشد، چراکه در این نوع توافق، زمانی که درباره نگرانیهای ایران صحبت میشود، مذاکرات بهنوعی در کما فرو میرود. ایران نگرانیهای زیادی درباره برنامه هستهایاش و همچنین مسائل مربوط به منطقه دارد. عراق، سوریه، سرنوشت بشار اسد و همچنین تحرکات حزبالله از نگرانیهای ایران برای دوران مذاکره با آمریکا درباره مسائل هستهای است اما آمریکا هیچگاه این نگرانیها را موردتوجه قرار نداده است. این مساله درباره مسائل مورد توجه آمریکا نیز رخ داده و آمریکا درباره مسائل منطقهای چون یمن، عراق و سوریه گفتوگویی را با ایران آغاز نکرده است. والاستریت ژورنال نیز اضافه کرده است رهبر ایران در صحبتهای اخیر خود 2 شرط جدید برای مذاکرات گذاشته است که آمریکا و متحدانش باید با توجه به گذشت زمان در مذاکرات به آن پاسخ دهند: اول اینکه تحریمها باید بهکلی برداشته شود؛ نه بهصورت مرحلهای و نه بهصورت توافقی در طول زمان بلکه باید در یک مرحله و بهصورت قطعی برداشته شود. دومین شرط آیتالله خامنهای برای آمریکا و متحدانش این است که آنها نباید مسائل را بهصورت کلی بیان کنند و توافق نهایی باید واضح، روشن و بدون تفسیر باشد تا بتوان با قاطعیت بر آن تکیه کرد. در طول 3 هفته آینده مشخص خواهد شد که ایران و آمریکا تا چه حد بر خطوط قرمز خود پافشاری خواهند کرد.
واکنش جان کری
روشنگریهای رهبر انقلاب و تدوین چارچوب مقرر برای ادامه مذاکرات هستهای، طرف آمریکایی را با عصبانیت زیادی روبهرو کرده است. جان کری، وزیر خارجه آمریکا باز هم سعی کرده بهصورت غیرمستقیم ایران را تهدید کند اما دیگر از واژه «توافق سیاسی» استفاده نکرده است. او روز یکشنبه در گفتوگو با شبکه تلویزیونی انبیسی درباره مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 و امکان تمدید این مذاکرات گفت: تنها شانسی که در این مرحله برای تمدید مذاکرات وجود دارد این است که ما به معنای واقعی بتوانیم به «چارچوب کلی» توافق دست پیدا کنیم. کری ادامه داد: اما اگر قادر نباشیم در هفتههای پیش رو تصمیمات لازم برای توافق را اتخاذ کنیم فکر میکنم تمدید مذاکرات غیرممکن خواهد بود. من بر این باورم که ما تمدید مذاکرات در این مرحله را نمیخواهیم. تمدید نشدن مذاکرات مسالهای بود که وزیر امور خارجه کشورمان نیز به آن اشاره و بیان کرده بود طرف ایرانی نیز در این شرایط و با وجود زیادهخواهیهای آمریکاییها لزومی برای تداوم مذاکرات نمیبیند. وزیر خارجه آمریکا در ادامه خطاب به تصمیمگیران ایرانی اظهار کرد: اگر شما تصمیمات لازم برای اثبات ماهیت صلحآمیز برنامه هستهایتان را بگیرید یا اگر نتوانید این کار را انجام دهید، ممکن است حاوی داستانی باشد که هیچیک از ما نمیخواهیم آن را بشنویم. این جمله نشاندهنده اوج عصبانیت جان کری از لو رفتن زودهنگام ترفند آمریکاییها برای رهایی از بنبست مذاکرات بدون دادن هیچگونه امتیازی به ایران بود. باوجود تمام رفتوآمدها و گفتوگوها و قدمزدنها در خیابان، محمدجواد ظریف نیز در حاشیه اجلاس مونیخ بیان کرده بود که گفتوگو با طرف آمریکایی درصورتیکه به توافق نهایی نرسد، به معنای بینتیجه بودن این نوع مذاکرات بوده است. شاید جان کری نیز بهخوبی به این مساله واقف است و به همین دلیل بهجای نام بردن از واژه «توافق سیاسی» از «رسیدن به چارچوب کلی برای توافق نهایی» خبر داده است. با این حال هر نامی که روی این توافق 2مرحلهای گذاشته شود، درنهایت نتیجه واگذار کردن مساله رفع تحریمها به مدتزمانی طولانی و قابل تفسیر و تأویل بودن توافق نهایی و وجود نداشتن استحکام و قدرت و قاطعیت کافی برای این توافق است که باعث میشود آمریکا بهانههای لازم برای عمل نکردن به وعدههای خود را به دست آورد. درنهایت این بنیامین نتانیاهو است که برای ایجاد فشار بیشتر روی دولت اوباما وارد میدان شده و بیان کرده است اگر تنها یک نفر برای مقابله با ایران هستهای مصمم باشد، این خود او است. نخستوزیر رژیم صهیونیستی همچنین تصریح کرده است تمام تلاش خود را به کار میبندد تا مانع از توافقی شود که براساس آن ایران به فعالیتهای هستهای خود ادامه دهد.