میشل موتو: انتظار میرفت حملات هوایی ائتلاف بینالمللی تحت هدایت آمریکا ضدداعش، افراطگرایان مسلح گروه داعش را وحشتزده و مایوس کند اما این بمبارانها عناصر داعش و طرفداران این گروه را که از نقاط مختلف جهان خود را به سوریه و عراق میرسانند، تحریک و برای شرکت در جهاد ضد آمریکا بیش از پیش جسور کرده است.
گروه تکفیری افراطگرای داعش که پیش از تهاجم گسترده خود در اوایل ژوئن به شهر موصل در عراق، یک گروه تقریبا ناشناخته بود، خیلی زود به نیرویی تبدیل شد که افراطگرایان را از نقاط مختلف جهان به خود جذب میکند، همین مساله موجب شده است آمریکا یک بار دیگر در کشورهای اسلامی مداخله نظامی کند. «مارینا اوتاوای» تحلیلگر مرکز ویلسون در واشنگتن میگوید ابتدا افغانستان و طالبان و پس از آن عراق و القاعده منبع نگرانی آمریکاییها بودند اما اکنون گروه داعش که یکی از خطرناکترین و قویترین گروههای افراطگرای مسلح به شمار میرود، به منبع نگرانی اصلی آمریکاییها تبدیل شده است. افراطگرایان گروه داعش که بخشهایی از خاک سوریه و عراق را اشغال کرده و در این مناطق خلافت تشکیل دادهاند، به نماد مقاومت برابر قدرتهای غربی و در راس آنها آمریکا تبدیل شدهاند. کارشناسان معتقدند شمار دیگری از گروههای افراطگرای مسلح به آرمان داعش که انزجار از آمریکاست پیوستهاند.
«نیکولاس راسموسن» مدیر مرکز مبارزه با تروریسم در واشنگتن در رابطه با تاثیر حملات هوایی آمریکا به مواضع داعش تاکید کرد: «شرایط کاملا روشن و نگرانکننده است. شمار ستیزهجویان خارجی که برای پیوستن به صفوف داعش، خود را به سوریه میرسانند، بیسابقه است».
این مسؤول آمریکایی که در کمیسیون مجلس نمایندگان سخن میگفت، شمار عناصر مسلح داعش را در سوریه بالغ بر 20 هزار نفر از بیش از 90 کشور مختلف جهان برآورد کرد. وی تصریح کرد: «دستکم 3 هزار و 400 تن از این افراد از کشورهای غربی به داعش پیوستهاند و از این تعداد 150 نفرشان آمریکایی هستند».
آنچه بدیهی به نظر میرسد این است که حملات هوایی آمریکا و متحدانش ضدداعش در سوریه و عراق که در ماه آگوست آغاز شد و تاکنون قربانیان زیادی نیز گرفته است، در کاهش انگیزه عناصر تندرو برای پیوستن به صفوف داعش هیچ تاثیری نداشته است.
«رومن کایه» کارشناس و متخصص امور جنبشهای افراطگرا مستقر در بیروت، میگوید: «حملات هوایی آمریکا و متحدانش ضدداعش نهتنها افراطگرایان را دلسرد نکرده بلکه برای مقابله با آمریکا شور و حرارت بیشتری در آنها ایجاد کرده و آنها را امیدوار کرده است که بلکه ماجراجویی جدید آمریکا، عملیات زمینی ضدداعش را نیز به دنبال داشته باشد».
این کارشناس افزود: «داعش در جهان عرب صدها هزار طرفدار دارد. در واقع طرفداران داعش احساس میکنند کشورشان (خلافتی که داعش در مرزهای عراق و سوریه مدعی ایجاد آن شده است)، مورد تجاوز قرار گرفته و وظیفه آنهاست که در دفاع از مرزهای کشورشان شرکت کنند. از دیدگاه آنان، مشارکت در این نبرد نمونه کامل جهاد تدافعی است. اینکه مناطق تحت سیطره داعش هدف حملات جنگندههای ارتش آمریکا و ائتلافی تحت فرماندهی این کشور قرار گرفته است، باورهای آنان را درباره جنگ آخرالزمان تقویت کرده است. در چنین شرایطی، تهدید و خطر آنها را مرعوب نمیکند، چرا که در دیدگاه آنان، این بخشی از بازی است. برخی از آنها در پی شهادت هستند و برای پی بردن به این مساله کافی است به شمار فزاینده حملات انتحاری نگاهی بیندازیم».
متخصصان داعش با تهیه صدها فیلم تبلیغاتی که غالب اوقات به طور کاملا حرفهای تهیه و در اینترنت قرار داده شده است، ساختمانهای ویرانشده و فروریخته و غیرنظامیان بویژه زنان و کودکان کشتهشده یا مجروح را نشان میدهند و ارتش آمریکا را نیرویی بزدل معرفی میکنند که به جای اعزام نیروی نظامی برای مبارزه با داعش به حملات هوایی و بمباران مواضع داعش اکتفا میکند.
«ژان پیر فیلیو» استاد موسسه علوم سیاسی پاریس و مولف کتابی تحت عنوان «من از حلب برای شما مینویسم»، میگوید آمریکا از 11 سپتامبر سال 2001 که راهبرد مبارزه با تروریسم را در پیش گرفت، به جای اینکه بگوید تا چه اندازه در مهار گرایشها و جریانهای تروریستی موفق بوده است، به ذکر آمار تلفات حملات خود ضد این گروهها بسنده میکند. آمریکاییها میگویند از آغاز حملات هوایی ضدداعش، نزدیک به یکهزار نفر از ستیزهجویان این گروه را کشتهاند این در حالی است که آمریکاییها از این واقعیت غافل هستند که این بمبارانها موجب شده است امید داوطلبان جهاد به مشارکت در نبرد با صلیبیون افزایش یابد.
در کشورهای عربی و اسلامی و حتی در بسیاری از مناطق و محافل غربی که دیدگاهها و نظریههای افراطگرا طرفدارانی دارد، حس آمریکاستیزی و تمایل به مبارزه با ارتش «عموسام» بسیار رواج یافته و به معیار شهامت و اعتبار تبدیل شده است هر چند در حال حاضر صحبت از مبارزه زمینی با نیروهای آمریکایی مطرح نیست و فقط امید به سرنگون کردن هواپیماهای جنگنده آمریکا وجود دارد.
«یزید صایغ» تحلیلگر شعبه موسسه «کارنگی» در بیروت، در این باره به آمریکاییها درباره خطر تشدید احساسات ضدآمریکایی در جهان اسلام هشدار میدهد این در حالی است که باراک اوباما پس از گرفتن جای جورج بوش در کاخسفید، تعهد داد گفتوگویی سازنده را با کشورهای اسلامی به منظور ایجاد آرامش در روابط آنها با غرب آغاز کند. تحلیلگر موسسه کارنگی در بیروت هشدار داد: «اگر حملات هوایی آمریکا و متحدانش ضد مواضع داعش بدون اتخاذ یک راهبرد سیاسی مشخص و بدون نتیجه واقعی و ملموس ادامه داشته باشد، عراق و سوریه تنها کشورهایی نخواهند بود که تحتتاثیر پیامدهای جنگ با داعش قرار خواهند گرفت بلکه آثار زیانبار و خطرناک آن به دیگر کشورهای منطقه نیز سرایت خواهد کرد». یکی از 5 رکن راهبرد باراک اوباما در مبارزه با داعش مبنی بر تضعیف و سپس تخریب آن عبارت است از مشروعیتزدایی از ایدئولوژی افراطگرایانه این گروه.
وزارت خارجه آمریکا ضمن دفاع از گزینه نظامی در مقابله با گروه داعش، به این مساله اذعان کرده است که به رغم تشدید مبارزه با داعش، این گروه بزرگتر شده، صفوف خود را تقویت کرده، نیروهای جدید جذب کرده و منابع مالی تازه پیدا کرده است. برخی دیگر از تحلیلگران نیز بر این عقیدهاند که ممکن است آمریکا با اقدام نظامی خود در سوریه و عراق ضد داعش و برخورداری از حمایت متحدان خود در اروپا و منطقه، توان این گروه را برای جذب نیروهای داوطلب جدید افزایش دهد. «نیک ویتنی» از کارشناسان شورای روابط خارجی اروپا در این باره میگوید: «جدیترین خطری که وجود دارد، ایدئولوژیک است؛ گروه داعش که خود را قهرمان جهان اسلام میداند، برای افراد روانپریش، عناصر افراطگرا، فرصتطلبان و همه آنهایی که نسبت به غرب احساس تنفر میکنند، بینهایت جذاب است». «آرون لاند»، کارشناس مسائل سوریه در مرکز کارنگی و ناشر مجله سوریه در بحرانها، معتقد است مداخله نظامی آمریکا ضد داعش، داوطلبان جدیدی را جذب این گروه کرده است، چرا که مبارزه با آمریکا از دیرباز مورد علاقه گروهها و جنبشهای جهادگرا بوده است.
لاند افزود: «مسلما ورود آمریکا به جبهه مبارزه با داعش، مشکلاتی برای این گروه به وجود آورده است، چرا که مواضع این گروه بمباران میشود اما این رویارویی باعث شده است داعش بهعنوان دشمن شماره یک آمریکا در جهان معرفی شود. این شرایط به داعش کمک میکند جای القاعده را بگیرد و برای خود اعتبار به دست آورد. ورود آمریکا به جبهه مقابله با داعش موجب شده است نگاه رسانههای عمومی جهان به این گروه بیشتر معطوف شود. رسانهها عناوین مهم خبری خود را به داعش اختصاص میدهند و همین موجب میشود کار این گروه برای جذب نیروهای داوطلب جدید آسانتر شود».
رومن کایه تصریح کرد: «اکنون احتمال گسترش حملات هوایی آمریکا به مواضع داعش در مصر و لیبی مطرح است. اگر این اتفاق بیفتد، موج جدیدی از افراطگرایان برای پیوستن به داعش روانه منطقه خواهند شد. اگر میخواهید در منطقه خاورمیانه کسی را از نظر سیاسی بیاعتبار کنید، کافی است آمریکا را در حمایت از او وارد میدان کنید».
خبرگزاری فرانسه