در حالی که داعش سعی دارد با گسترش قلمرو خود در سراسر خاورمیانه ریشه بدواند، در سوریه که بخشی از آن را تحت کنترل دارد، در جنگ با چند دشمن در چند جبهه از پیشروی بازداشته شده یا حتی در برخی جبههها شکست خورده است.
نشانههای تنش و جنگ قدرت در میان ردههای مختلف جنگجویان خارجی در درون این گروه به خوبی مشهود است. این افراطیون همچنان یک نیروی مخوفند و حدود یکسوم خاک عراق و سوریه را کاملا تحت کنترل دارند اما به نظر میرسد برای اولین بار از سال گذشته که وارد سوریه شد، در این کشور در موضع تدافعی قرار گرفته است و طی چند ماه حملات هوایی ائتلاف تحت رهبری آمریکا و جناحهای مختلف در جنگ زمینی، متحمل لطمات سنگینی شده است.
«لینا خطیب» مدیر مرکز خاورمیانهای بنیاد کارنگی در بیروت گفت: «آنها با چالشهای جدیدی مواجهند که قبلا وجود نداشت». نیروهای کرد با بیرون راندن داعش از شهر مرزی کوبانی در شمال سوریه طی ماه گذشته سنگینترین ضربه را به آن وارد کردند. از آن زمان، به گفته فرماندهان و فعالان کرد از جمله دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در انگلیس، شورشیان سوری میانهرو به نیروهای کرد پیوسته و حدود 215 روستا را در همان ناحیه آزاد کردند.
این پیروزیها خطوط تدارکی بین غربیترین مقرهای داعش در استان حلب و سرزمین اصلی تحت کنترل آن را در شرق سوریه مختل ساخته است. اکنون انتظار میرود نیروهای شورشی کرد جنگ را به برخی از آن مقرها از جمله یک گذرگاه مرزی با ترکیه بکشانند که یک معبر اصلی تجارت برای افراطیون است. گروه افراطی موسوم به داعش همچنین درگیر جنگی پرهزینه با نیروهای دولت بشار اسد رئیسجمهور سوریه است. این گروه در نبرد با ارتش سوریه در نزدیکی پایگاه هوایی دیرالزور که آخرین مقر نظامی عمده سوریه در آن استان شرقی است، ضرباتی متحمل شد و حمله ماه گذشتهاش برای تصرف آن پایگاه ناموفق بود.
هنوز خیلی زود است این تغییرات را یک نقطهعطف بنامیم اما تحولات اخیر نشان از موفقیت تدریجی تلاشها ضد این گروه است که زمانی با تصرف سرزمینهایی از شمال سوریه تا حومه بغداد، پایتخت عراق شکستناپذیر به نظر میرسید.
در عراق ترکیبی از حملات هوایی ائتلاف، نیروهای کرد، شبهنظامیان شیعه و نیروهای عراقی منجر به عقب راندن این گروه تا حاشیه سرزمینهای تحت کنترل آن شده است.
اما شبهنظامیان داعش، این هفته توانستند برای اولین بار ظرف چند ماه سرزمین جدیدی را به تصرف درآورند. حضور وابستههای این گروه در لیبی نیز نگرانیهای جدیدی را ایجاد کرده است.
اما برخی منابع آگاه اخیرا از نزاع بین شبهنظامیان چچنی و ازبک در درون داعش خبر دادهاند که به کشته شدن حداقل 2 عضو ارشد این گروه انجامید. به گفته آنها، جنگ طولانی برای تصرف کوبانی منجر به تنشهای زیادی در درون داعش شد و جنگجویان با متهم کردن یکدیگر به خیانت در نهایت وارد نزاع میشدند. چند تن از دیگر فعالان نیز درگیریهای اخیر در میان جناحهایی با ملیتهای متفاوت در درون داعش را تایید کردند. به گفته آنها، این نزاعها در مواردی بر سر مسائل مالی و اجرایی است و چند شبهنظامی که مشکوک به جاسوسی یا تلاش برای فرار بودند، اعدام شدند. در حالی که خارجیانی از سراسر جهان به داعش پیوستهاند، بسیاری از نیروهای جدید دچار سرخوردگی شده و این گروه را ترک کردهاند یا سعی در فرار دارند. آنها پی بردهاند زندگی در میان داعش بسیار متفاوت و خشنتر از آن چیزی است که انتظار داشتند. به گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه، این گروه شبهنظامی بیش از 120 تن از اعضای خود را طی 6 ماه گذشته اعدام کرده است که اکثر آنها جنگجویان خارجیای بودند که امید داشتند به کشورشان بازگردند.
«فیصل عیتانی»، عضو شورای آتلانتیک میگوید: «برای داعش پیشرفتهای زمینی چشمگیر بسیار دشوارتر شده است اما این گروه در مقرهای خود با هیچ چالش جدی مواجه نیست». به گفته وی، داعش به جلب حمایت در میان گروههای قبیلهای و جذب جنگجویانی از دیگر گروههای شورشی ادامه میدهد.
دیلی تلگراف