رونن برگمن و هولگر اشتارک: «ما مخالف توافق هستهای با ایران نیستیم و نمیخواهیم از تحقق این معامله چشمپوشی کنیم».
اشتاینیتز 56 ساله که پیش از انتصاب به سمت وزیر ارتباطات بینالمللی و سرویسهای امنیتی، وزیر دارایی اسرائیل بود، به حزب محافظهکار لیکود وابسته به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل متعلق است. وی در پاسخ به نخستین سوال ما [خبرنگاران اشپیگل] که پرسیدیم: «دستیابی به توافقنامه هستهای با ایران در ماه مارس آینده را تا چه میزان واقعگرایانه میدانید؟» اظهار داشت: «همچنان شک و تردید زیادی به این توافق وجود دارد. چون مساله تنها تعداد دستگاههای سانتریفیوژ ایران نیست بلکه 3 مساله اساسی دیگر نیز در این میان مطرح است که برای به اصطلاح «سناریوی فرار هستهای»، تعیینکننده است. در چنین سناریویی، ایران برای تولید اورانیوم غنیشده کافی با هدف ساخت یک بمب اتم، زمان در اختیار خواهد داشت».
او در پاسخ به این سوال که مسائل مورد مناقشه و بحثبرانگیز دقیقا چه مواردی است، خاطرنشان کرد: «در زمینه تعداد دستگاههای سانتریفیوژ، نوعی نزدیکی در نظرات طرفین مذاکره بهوجود آمده است. چون 5 کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان که در حال مذاکره با ایرانند، همچنان فعال بودن چندهزار سانتریفیوژ را به مقامات تهران اجازه دادهاند. با توجه به آنکه ایران در این مساله، وارد مصالحه و سازش شده است، باید گفت اینها پیشرفت محسوب میشود. اما مهمتر از آن اینکه تکلیف مابقی سانتریفیوژها و زیرساختهای آن در ایران چه میشود؟» اشتاینیتز افزود: «زیرساختهای هستهای ایران باید از بین برود و این مسالهای است که تاکنون لاینحل باقی مانده است». وزیر اطلاعات اسرائیل در واکنش به اینکه چطور میخواهید با این درخواست ایران که در آینده نیز بتواند همچنان به تحقیقات اتمیاش ادامه دهد، برخورد کنید، گفت: «چنانچه ایران در طول دوران توافق اتمی اجازه یابد سانتریفیوژهای خود را بیشتر توسعه دهد، اینکار 6 تا 10 مرتبه از قبل موثرتر خواهد بود. با اینکار در واقع زمان فرار اتمی ایران بهطور ملموسی از یک سال به 4 ماه کاهش خواهد یافت».
او ادامه داد: «چنانچه فرآیندهای تحقیق و توسعه بهموجب این توافقنامه مجاز اعلام شود، این یعنی آنکه ایران میتواند دانش اتمی را از کشورهایی نظیر آمریکا یا روسیه خریداری کند. البته کشورهای مذاکرهکننده، به دست کم یک سال زمان وقفه در توسعه برنامه اتمی ایران اصرار دارند اما موضع ما آن است که این وقفه به چندین سال افزایش یابد». یووال اشتاینیتز با این حال تاکید کرد: «به هر تقدیر راه منتهی به یک توافق همچنان باز است».
ما [خبرنگاران اشپیگل] سوال کردیم: «در تازهترین دور مذاکرات هستهای که چند روز پیش برگزار شد، مواضع طرفین مذاکره بیش از گذشته به هم نزدیک شده بود. به نظر میرسد دستیابی به یک مصالحه که برنامه اتمی ایران را به مدت 10 سال به حال تعلیق درآورد، امری قابل تصور باشد. نظر شما در این باره چیست؟» وزیر اطلاعات اسرائیل در پاسخ گفت: «گزارشهای منتشره درباره معاملهای که به ایرانیها اجازه میدهد تعداد 6500 دستگاه سانتریفیوژ خود را همچنان بهطور فعال نگاه دارند و پس از چند سال هم بتوانند تاسیسات غنیسازی اورانیومشان را بیشتر توسعه دهند، برایم نگرانکننده است. تحقق یک چنین معاملهای، ایران را در آستانه تبدیل شدن به یک قدرت برخوردار از تسلیحات اتمی قرار خواهد داد. این مزیت به ایران امکان میدهد مواد قابل شکافت اتمی تولید کند؛ موادی که ظرف 10 تا 12 سال بعد نیز همچنان خطرناک خواهد بود. در آنصورت ایران تنها به چند هفته زمان برای تولید این مواد قابل شکافت و در نهایت ساخت چندین بمب اتم نیاز خواهد داشت. به همین خاطر من امیدوارم کشورهای مذاکرهکننده، وارد چنین معاملهای با ایرانیها نشوند».
وزیر اطلاعات اسرائیل در پاسخ به این سوال که اگر ایران چه تعداد سانتریفیوژ فعال داشته باشد، از نظر شما قابل قبول است، گفت: «بحث درباره تعداد سانتریفیوژها و اعمال محدودیت در برنامه غنیسازی اورانیوم به خطا رفته است». او گفت: «ایران میتواند از انرژی صلحآمیز اتمی برخوردار باشد و همانند کشورهای دیگر جهان نظیر اسپانیا، سوئد و کانادا فاقد برنامه غنیسازی اورانیوم باشد. دنیا بخوبی میداند این انرژی اتمی به معنای تسلیحات اتمی نیست و داشتن این برنامه در مسیر دستیابی به جنگافزارهای اتمی تلقی نمیشود. با این حال متاسفانه ماموریت مذاکرات اتمی با ایران، وارد مسیر دیگری شده است. در واقع هدف این ماموریت، برنامه [غنیسازی] نیست بلکه تنها اعمال محدودیت است. این بدان معناست که مشکلات و خطرات همچنان به قوت خود باقی خواهد بود و این کافی نیست».
او در پاسخ به این سوال که از منظر اسرائیل چه چیز باید اتفاق افتد، گفت: «ما میخواهیم مطمئن شویم این تهدید، دیگر وجود خارجی ندارد». وی ادامه داد: «ما از تلاشهای کشورهای مذاکرهکننده بویژه دوستان آمریکاییمان که با آنها گفتمان خوب و سازنده داریم، استقبال میکنیم». وزیر اطلاعات اسرائیل با تاکید بر آنکه اسرائیل مخالف توافقنامه (اتمی با ایران) نیست، افزود: «اتفاقا ما خوشحال هم میشویم که این توافق عملی و اجرایی شود. با این حال رویکرد ما آنطور که تاکنون بوده، رویکردی محتاطانه است». اشتاینیتز در واکنش به این سوال که آیا شما توافقی را که به ایران اجازه غنیسازی دهد، توافق خوبی میدانید، ابراز داشت: «تنها عوامل الزامآور برای ما حفظ موجودیت و امنیت اسرائیل و وظیفهای است که ما در دفاع از آیندهمان برعهده داریم. باید از تاریخ درس گرفت. ظرف 12 سال گذشته، 2 توافقنامه اتمی با کشورهای شرور منعقد شد که یکی مربوط به توافقنامه سال 2003 با لیبی و دیگری مربوط به کرهشمالی در سال 2007 میلادی بوده است». وی ادامه داد: «با وجودی که لیبی از ادامه برنامه اتمیاش بهکلی صرفنظر کرد اما کرهشمالی تنها آن را به حال تعلیق درآورد و 4 سال بعد، دوباره آن را از سر گرفت. مشاهده میکنید که 2 معامله اتمی با 2 نتیجه کاملا متفاوت در این مدت بوقوع پیوست. امروز کرهشمالی، بیش از 10 بمب اتم در اختیار دارد و کرهجنوبی، ژاپن و حتی آمریکا را نیز تهدید میکند. با این همه به نظر میرسد معامله اتمی با ایران باید بیشتر به توافق هستهای با لیبی شباهت داشته باشد تا کرهشمالی».
هفتهنامه آلمانی اشپیگل