الی لیک و جاش روگین: کاخ سفید سطح توقعاتش را برای توافق هستهای با ایران پایین آورده است. دولت اوباما برای آنهایی که امیدوارند توافق هستهای با ایران بتواند مانع دولت ایران برای بیثبات کردن خاورمیانه شود یا باعث آزادی زندانیان سیاسی در این کشور شود خبر بدی دارد و آن این است که این توافق فقط توافقی برای کنترل تسلیحاتی است. طبق جزئیات مربوط به توافق پیشنهادی که از مذاکرات روز دوشنبه هفته گذشته در ژنو درز پیدا کرده است، مقامات دولت آمریکا از کشورهای جهان میخواهند فقط درباره جنبههای فنی توافق هستهای نهایی قضاوت کنند و نه درباره اینکه آیا این توافق موجب ایجاد اصلاحات در ایران میشود یا خیر. «ماری هارف»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «تنها موردی که در توافق جامع با ایران مدنظر است چگونگی رسیدن به زمان فرار هستهای یکساله و قطع راههایی است که ایران میتواند از طریق آنها، مواد کافی برای ساخت سلاح هستهای را به دست آورد. اگر ما به توافق برسیم آن پایه و اساسی خواهد بود که مردم بتوانند درباره ارزشهای فنی آن و نه چیز دیگر قضاوت کنند».
هارف در پاسخ به سوالی درباره فواید توافق و اینکه آیا میتواند به پرزیدنت حسن روحانی، رئیسجمهور ایران در مقابل تندروها کمک کند و موجب ایجاد اصلاحات شود یا نه، گفت: «این کاملا مسخره و بیربط است». باراک اوباما در سال 2009 گفت: «میخواهم با ایران تعامل کنم اما برای رسیدن به این هدف راه زیادی در پیش است». در آن زمان بسیاری از طرفداران تعامل با ایران گفتند توافق هستهای میتواند به تعدیل رفتار خودسرانه ایران کمک کند. بعد از پیام نوروزی اوباما در سال 2009 رژیم ایران تعداد زیادی از معترضان به انتخابات ریاست جمهوری را بازداشت کرد. در سال 2011 ایران درگیر جنگ داخلی در سوریه شد. امسال اثر انگشت ایران در براندازی دولت طرفدار آمریکا در یمن و خشونت شبهنظامیان شیعه در عراق دیده میشود. با توجه به این سابقه به راحتی میتوان فهمید چرا دولت اوباما اکنون فقط بر فواید عدم گسترش هستهای در توافق با ایران متمرکز شده است. یک مقام ارشد گفت: «استدلال کاخ سفید مبتنی بر آشتی تمام و کمال با ایران نیست بلکه آشکارا میگوید هر توافقی با ایران نگرانیهای ما را در رابطه با سیاستهای منطقهای این کشور کاهش نخواهد داد».
بسیاری از طرفداران توافق با ایران میگویند یکی از فواید توافق این است که برداشتن مرحلهای تحریمها همراه با کاهش خصومت بین ایران و آمریکا ـ که سران ایران آن را شیطان بزرگ مینامند ـ میتواند با گذشت زمان به میانهروها در ایران کمک کند و منجر به ایجاد اصلاحاتی شود. این میتواند استدلال محکمی برای توافقی باشد که احتمالا با مخالفتهای زیادی از سوی جمهوریخواهان و بسیاری از دموکراتها روبهرو خواهد بود؛ آنهایی که نگرانند نمایندگان اوباما به ایران اجازه دهند بسیاری از تاسیسات هستهایاش را که برای ساخت سلاح لازم است حفظ کند. «گری سیمور»، هماهنگکننده کاخ سفید برای کنترل تسلیحاتی و سلاحهای کشتار جمعی گفت: «توافق هستهای که تحریمها را بردارد و تنش با ایران را کاهش دهد به نفع میانهروها خواهد بود و این احتمال را که ایران در دوران توافق تمایل به ساخت سلاح هستهای نداشته باشد، بیشتر میکند». البته او اذعان کرد تضمینی برای این امر وجود ندارد اما خطر دستیابی ایران به سلاح هستهای در نبود توافق بیشتر میشود.
پایگاه اینترنتی بلومبرگ ویو