در حالی گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران به سررسید قاطع و بی‌برو و برگرد نزدیک می‌شود که روند دومرحله‌ای دستیابی به چارچوب کلی توافق جامع در 24 مارس و سپس توافق نهایی تا 30 ژوئن و همچنین جزئیاتی که باید در مفاد توافق سیاسی 24 مارس گنجانده شود، تا حدی مبهم به نظر می‌رسد.  ایران و طرف‌های گفت‌وگوکننده‌اش، یعنی گروه 1+5 تا 24 مارس فرصت دارند به چارچوب اصلی توافق جامع درباره برنامه هسته‌ای این کشور دست پیدا کنند. دست نیافتن به توافق تا ضرب‌الاجل یادشده به معنای پایان روند دیپلماسی نخواهد بود اما باعث افزایش فشارها در واشنگتن برای تحمیل تحریم‌های جدید علیه ایران خواهد شد. از سوی دیگر، عدم توافق تا تاریخ یادشده، تمایل ایران را به ادامه پیشرفت‌های فناوری (هسته‌ای) افزایش خواهد داد.
در حالی که کمتر از یک ماه تا سررسید آخر مارس برای دستیابی به توافق بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران وقت باقی مانده است، گزارش‌ها حاکی از آن است که تمام طرف‌های مذاکره‌کننده به این تفاهم رسیده‌اند که اندازه مجاز برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران باید چقدر باشد. با این حال، هنوز اختلاف‌ها بر سر موضوعات کلیدی، از جمله ماهیت و نحوه لغو تحریم‌ها، اعمال محدودیت‌ها بر فعالیت‌های تحقیقات و توسعه ایران و همچنین نحوه و جزئیات بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی از تأسیسات هسته‌ای ایران، وجود دارد.
از سال گذشته تاکنون، ایران و طرف‌های مذاکره‌کننده‌اش که به گروه 3+3 نیز شناخته می‌شود، براساس مفاد توافقنامه موقت ژنو که نوامبر 2013 به امضا رسیده بود، عمل می‌کردند. ضرب‌الاجل پایان دوره این توافقنامه و امضای توافق جامع یک بار در ماه ژوئیه 2014 و بار دیگر نیز در ماه نوامبر همان سال تمدید شد.
شاید بتوان گفت شرایط توافقنامه‌ موقت ژنو، شبیه به شرایطی است که دو طرف درگیر براساس توافقنامه آتش‌بس می‌پذیرند. برپایه‌ توافق موقت ژنو که به نقشه مشترک اقدام نیز معروف است، ایران پذیرفت سقف محدودی برای برنامه‌ حساس هسته‌ای خود قائل شود و حتی بخش‌هایی از آن را به عقب براند. در همین حال، طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران نیز قبول کردند تحریم‌های جدیدی در خلال مذاکرات علیه ایران تصویب نکنند و در ضمن به ایران اجازه دهند هر ماه 700 میلیون دلار از درآمدهای نفتی مسدودشده‌‌اش را از بانک‌های خارجی برداشت کند.  آخرین باری که نقشه مشترک اقدام در 24 نوامبر 2014 تمدید شد، همه طرف‌ها خود را متعهد ساختند ظرف 4 ماه، یعنی تا 24 مارس، به توافقی سیاسی در رابطه با شروط توافق جامع دست پیدا کنند و تا 30 ژوئن 2015 میلادی نیز تمام جزئیات فنی را مورد توافق قرار دهند و سایر موارد لازم را نیز به آن ملحق کنند.  این یک روند دومرحله‌ای است که در رابطه با اینکه تا چه مقدار از جزئیات مربوط به توافق نهایی جامع باید در توافق سیاسی (24 مارس) گنجانده شود یا نشود، مبهم به نظر می‌رسد.
پایگاه اینترنتی اندیشکده مرکز بین‌المللی مطالعات راهبردی