یاروسلاو ترومیفوو: احتمالا رویارویی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل با باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا درباره برنامه هستهای ایران، برجستهتر شود.
البته دیگر متحدان مهم آمریکا در خاورمیانه از جمله عربستان سعودی، مصر و امارات عربی متحده نیز با این مذاکرات مخالفند با این تفاوت که آنها قدرت نفوذ و اعمال فشار کمتری در کنگره دارند. نفوذ و لابی نتانیاهو در کنگره آمریکا با هیچ کشور و مقام خارجی دیگر قابل مقایسه نیست. در سالهای اخیر روابط این کشورها با آمریکا کمرنگتر شده است، زیرا آنها گمان میکنند واشنگتن توجه کمتری به آنها و منافعشان دارد.
اکنون در شرایطی که مذاکرات به ضربالاجل تعیینشده برای آن نزدیک شده است، متحدان
آمریکا- بویژه کشورهای حوزه خلیجفارس- نگرانند آمریکا بخواهد این دوستان دیرینه خود را برای به دست آوردن محبت و دوستی دشمن مشترک آنها- آن هم در این شرایط حساس که این دشمن در حال افزایش قدرت و نفوذ در منطقه است- فراموش کند.
برای کاهش این نگرانیها جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه 4 مارس/ 13 اسفند، به عربستانسعودی سفر کرد. کری با شاه سلمان و وزرای خارجه کشورهای عربی مذاکره کرد. آنها نگرانند توافق هستهای آمریکا با ایران، این امکان را برای تهران فراهم کند که بر منطقه سلطه یابد.
از سوی دیگر نیز اوباما در واکنش به سخنان نتانیاهو در کنگره بر این موضوع تاکید کرد که «جاهطلبیهای ایران را درباره منطقه و تروریسم به خوبی میشناسد» اما استدلال کرد در صورتی که ایران بتواند به سلاح اتمی دست یابد، این مشکلات وخیمتر خواهد شد.
پس از پیروزی انقلاب ایران در سال 1979، علت اصلی همکاریهای نظامی، اقتصادی و سیاسی آمریکا با متحدان منطقهایاش در چند دهه اخیر، مقابله با ایران و نمایندگان و متحدانش و افزایش قدرت آن در منطقه بود. حتی قبل از انقلاب نیز ایران تلاش کرد بر خلیجفارس تسلط یابد و ادعا کرد بحرین جزو خاک ایران است و جزایر جنوبی مورد مناقشه با امارات عربی متحده را نیز در اختیار گرفت. در سالهای اخیر نیز در نتیجه سیاستهای دولت اوباما برای خروج از خاورمیانه، تهران نفوذ خود را در بغداد افزایش داده و بر دمشق و بیروت نیز تسلط کامل پیدا کرده است. ماه گذشته، شبه نظامیان شیعه حوثی در یمن که از حمایت ایران برخوردارند، قدرت را در صنعا، پایتخت این کشور در دست گرفتند و رئیسجمهور یمن را که از حمایت آمریکا برخوردار بود، برکنار کردند. کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی که در یمن، سوریه، بحرین و لبنان با ایران وارد جنگ نیابتی شدهاند، این رویارویی را نوعی مسابقه بر سر موجودیت خود میدانند و استدلال میکنند تمایل آمریکا برای توافق با ایران و هر گونه کاهش تحریمها علیه تهران که به احیای اقتصادی آن منجر خواهد شد، پیروزی تهران در برابر آنهاست.
شاید این استدلالها تا حدی درست باشد، اما اینگونه موضعگیریها باعث شده است عواقب استراتژیکی در مناطق جنگی سوریه و عراق بهوجود آید.
از طرف دیگر تصمیم دولت آمریکا برای تمرکز درباره مقابله با داعش در عراق و سوریه و خودداری از مقابله با رژیم بشار اسد، رئیسجمهور سوریه باعث شده است این رژیم و متحد آن یعنی ایران بار دیگر در نبردهای زمینی با مخالفان دستاوردهای زیادی داشته باشند. به عبارت دیگر این اقدام آمریکا باعث شده است جنگجویان مخالف اسد در ارتش آزاد سوریه- که گمان میرفت روزی برای مقابله با داعش کمک کنند- دیگر به کمکهای آمریکا اعتمادی نداشته باشند.
در نبرد با داعش در عراق، آمریکا به نوعی با ایران همکاری دارد. ایران از شبهنظامیان شیعه حمایت میکند که به طور مستقیم در عملیاتهای بزرگ شرکت دارند. این گروه در عملیات اخیر در شهر تکریت شرکت داشت.
تقریبا هیچیک از قدرتهای منطقه بویژه کشورهای حوزه خلیجفارس نمیخواهند در منطقه ثباتی برقرار شود که نتیجه آن قدرت گرفتن ایران باشد.
والاستریت ژورنال