جف دایر: جمهوریخواهان در کنگره روز دوشنبه گذشته بر تلاش‌های خود برای پیچیده کردن مذاکرات هسته‌ای با ایران افزودند. 47 سناتور جمهوریخواه در نامه‌ای سرگشاده به مسؤولان ایران هشدار دادند رئیس‌جمهور بعدی آمریکا می‌تواند هرگونه توافقی را با قلم کشیدن روی آن باطل کند.
این نامه که اکثریت سناتورهای جمهوریخواه آن را امضا کرده‌اند، جدیدترین تلاش این حزب برای اعمال نفوذ روی مذاکرات هسته‌ای با ایران است. آنها پیش از این نیز 2 هفته قبل، از «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل دعوت کرده بودند در کنگره سخنرانی کند.
کاخ‌سفید و دموکرات‌های کنگره بلافاصله سناتورهای جمهوریخواه را به تلاش برای تضعیف سیاست خارجی دولت باراک اوباما متهم کردند. این نامه زمانی منتشر می‌شود که ایران و قدرت‌های بزرگ به‌تدریج به رئوس کلی یک توافق که به لغو تحریم‌های تهران در ازای محدودیت‌های روشن در برنامه هسته‌ای ایران خواهد انجامید، نزدیک می‌شوند.
این مداخله غیرمعمول در مذاکراتی که هنوز ادامه دارد نشان‌دهنده مخالفت شدید جمهوریخواهان با توافق احتمالی با ایران است و از این جنبه اهمیت دارد که هرگونه لغو دائم تحریم‌ها در نهایت مستلزم حمایت کنگره خواهد بود. چنین نگرانی‌هایی ممکن است ایران را به امضای توافق احتمالی بی‌رغبت‌تر کند. از سویی این نامه ممکن است برای خود جمهوریخواهان هم غیرسازنده باشد، زیرا جنبه‌های حزبی و جناحی بحث مذاکرات هسته‌ای را در زمانی برجسته‌تر می‌سازد که برخی جمهوریخواهان در تلاش بوده‌اند به نوعی اجماع دوحزبی دست یابند و بتوانند دو طرح جدید مربوط به مذاکرات ایران را با چنان اکثریتی به تصویب برسانند که اوباما نتواند آنها را وتو کند. اوباما در واکنش به انتشار این نامه گفت: «گاهی شگفت‌آور است که ببینیم برخی اعضای کنگره می‌خواهند با تندروهای ایران در یک موضع مشترک قرار بگیرند و ائتلافی غیرمعمول تشکیل دهند». رهبران دموکرات‌ها نیز جمهوریخواهان را متهم کردند می‌کوشند هرگونه بخت دستیابی به توافق با ایران را تضعیف کنند. «هری رید» رهبر اقلیت دموکرات در مجلس سنا گفت: «بگذارید شفاف سخن بگویم؛ جمهوریخواهان در حال تضعیف فرمانده کل ما و توانمند ساختن آیت‌الله‌ها هستند». وی این نامه را «بچه‌گانه» و «صرفا از روی عداوت» دانست.
«ژوزف بایدن» معاون رئیس‌جمهور آمریکا نیز که به مدت 36 سال سناتور بوده، گفت: این نامه «آشکارا برای تضعیف یک رئیس‌جمهور متصدی در بحبوحه مذاکرات حساس بین‌المللی است» و این «دون شأن نهادی است که من برای آن احترام قائلم». «دایانا فاینستاین» سناتور دموکرات از کالیفرنیا گفت: «من از اقدام جدید 47 جمهوریخواه برای نابود کردن تلاش بزرگ کشور ما و قدرت‌های جهان برای مذاکره به منظور دست یافتن به توافقی با ایران وحشت‌زده شده‌ام». «جاش ارنست» سخنگوی کاخ‌سفید نیز گفت: این نامه «استمرار یک راهبرد جناحی و حزبی برای تضعیف توانایی رئیس‌جمهور در حوزه سیاست خارجی و پیشبرد منافع امنیت ملی ما در سرتاسر جهان است». محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز سناتورهای جمهوریخواه را به سخره گرفت و گفت: «نویسندگان این نامه درک درستی از پیامدهای حقوقی توافق احتمالی ندارند». وی افزود: «این شاید بر اطلاعات نویسندگان نامه بیفزاید که براساس قوانین بین‌المللی، کنگره نمی‌تواند شرایط موافقتنامه را آنگونه که آنها مدعی‌اند تغییر دهد و اگر کنگره کاری کند که اجرای موافقتنامه را با مانع مواجه کند، این به منزله نقض صریح تعهدات آمریکا خواهد بود». از این نامه از این جهت نیز انتقاد شد که نویسندگان گفته‌اند سنا باید پیمان‌ها را تصویب کند. جک گلداسمیت، دستیار سابق دادستان کل آمریکا در دوره جرج دبلیو بوش گفت: «رضایت سنا تنها یک بخش از فرآیند تصویب یک پیمان است». وی نوشت: «از این نامه چنین به نظر می‌رسد که سناتورها از نظام قانونی ما یا حق امضای موافقتنامه‌های الزام‌آور درک درستی ندارند. در نامه‌ای که ادعای درس دادن درباره قانون اساسی را دارد، این خطا خجالت‌آور است».
«باب کورکر» عضو جمهوریخواه مجلس سنا از تنسی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا که در تلاش بوده است حمایت هر دو حزب را برای 2 طرح مربوط به مذاکرات هسته‌ای ایران به دست آورد، این نامه را امضا نکرده است. طرح نخست برای تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران در صورت شکست مذاکرات بود و طرح دیگر نیز بنا داشت به کنگره حق رای‌گیری درباره هرگونه توافق احتمالی را بدهد.
فایننشال‌تایمز