مرتضی اسماعیل‌دوست: سبک زندگی، مساله پرمناقشه‌ای است که سال‌ها برداشت‌های نظری جامعه‌شناسان و روانشناسان و دیگر مباحث علوم انسانی را دربرداشته است. در این باره آنچه در ایران به‌عنوان کشوری با پشتوانه عظیم فرهنگی مورد توجه است، تعارضات ناشی از دنیای جدید مدرن‌گرایی با اصالت فرهنگ اصیلی است که سنت در آن وجه غالب است. آنچه از سبک زندگی از دیدگاه روانشناسان دریافت می‌شود، شیوه ثابتی است که انسان با کمک آن اهداف زندگی را بیان می‌کند. در تعریفی دیگر از منظر جامعه‌شناسی، تاکید بر الگوی کنش اجتماعی، وجه تمایز مفهوم سبک زندگی با دیگر مفاهیم است. این در حالی است که سبک زندگی به‌عنوان یکی از اصطلاحات علوم اجتماعی، رابطه مستقیمی با مجموعه‌ای از مفاهیم مانند عینیت و ذهنیت، فرهنگ و جامعه دارد. عینیت‌گرایی در برابر ذهنیت‌یابی در رفتار و نگرش‌های مردمان جامعه نمود می‌یابد و در این میان این بار مانده از کوله سنت است که در برابر سرعت بیش از حد نوگرایی قرار دارد. آنتونی گیدنز، جامعه‌شناسی که در مقوله ساختارشناسی جامعه مدرن، نظریات بسیاری ارائه داشته است، سبک زندگی را تلاشی برای شناخت مجموعه منظمی از رفتارها یا الگویی از کنش‌ها می‌داند که افراد آنها را انتخاب می‌کنند. در ایران اسلامی با پایان یافتن جنگ تحمیلی و روی کار آمدن دولتی با نگاه تحول‌خواهانه، نوع زندگی ایرانی رو به نگاهی تازه از دنیای مدرن رفت و همراه با سازندگی پل‌های ارتباطی، شکل زندگی ایرانیان نیز در بزرگراه‌های مدرنیته همراه با تغییری چشمگیر در جریان بود. این مساله نه‌تنها در نگاهی تکنولوژیک، بلکه در تغییر بافت مراودات ایرانی‌ها، چالشی اساسی ایجاد کرد، چنانکه با تغییر معماری خانه‌های ایرانی و تمایل به آپارتمان‌نشینی، فرآیند تغییر مراوده از قومیت به فردیت مبدل شد و رابطه‌های متشکل خانواده‌های ایرانی روی به نوعی از فرهنگ غربی نهاد. این در حالی بود که سبک زندگی سنتی ایرانیان با جوهره‌ای از استحکام دیرینه اسلامیت آمیخته بود و این مساله جامعه ایرانی را به چاره واداشت که چگونه باید از این چالش رخ داده میان سنت و مدرنیته عبور کند. ضرورت پرداختن به این مقوله زمانی نمایان می‌شود که بدانیم سبک زندگی راه شناخت هویت خودی از بیگانه است و سبک زندگی هر فرد موقعیت او را در جامعه برای دیگران مشخص می‌‌کند. در این میان مرجعی که بیشترین دغدغه را درباره توجه به سبک زندگی اصیل اسلامی- ایرانی بیان داشته است، رهبر معظم انقلاب بوده که در سخنرانی‌های خود بارها بر لزوم توجه به این مساله تاکید داشتند. ایشان پس از تبیین اهمیت عینی «سبک و فرهنگ زندگی» به مبانی کارگشای این مبحث از منظر اسلام پرداختند و تأکید کردند: «اسلام، خردورزی، اخلاق و حقوق را مایه‌های اصلی فرهنگ صحیح می‌داند و ما نیز باید به‌طور جدی به این مقولات بپردازیم اگرنه پیشرفت اسلامی و تمدن نوین اسلامی شکل نخواهد گرفت». در این باره وظیفه هنر می‌تواند بسیار کارگشا باشد و از این ابزار برجسته می‌توان در جهت نمایش نوع نگرش انسان امروز و تهدیدهای مخاطره‌برانگیز ورود زندگی مدرن استفاده کرد. براین اساس نیاز است تا بازتعریف دوباره‌ای از این نوع زندگی به عمل آید و از تهدیدهای ابزار تکنولوژیک در تغییر رفتار مردمانی اصیل پرده بردارد. مساله‌ای که پرداختی عمیق بدان بشدت در سینمای امروز ایران به چشم می‌خورد. براساس اطلاعات دریافت شده قرار است جشنواره‌ای با موضوع مغفول «سبک زندگی اسلامی-ایرانی» در سینمای ایران و با همت موسسه فرهنگی شهید آوینی در تاریخ 22 فروردین‌ماه سال جاری آغاز به کار کند که این جشنواره در قالب‌های داستانی، مستند، پویانمایی و فیلمنامه سعی دارد با تمرکز بر فیلمسازانی جوان و بااستعداد به دنبال پیشنهادات جدیدی برای سینمای ایران باشد. در این باره فراخوان رخ داده در سال گذشته همراه با استقبال ارزنده‌ای از سوی مشتاقان بود و حاصل آن بیش از 1869 اثر در بخش‌های ملی، نسل نو و فیلمنامه به دبیرخانه جشنواره فیلم کوتاه سما شد. در ادامه عملیات انتخاب آثار در بخش‌های مختلف با نگاهی کارشناسانه از سوی هیات انتخاب همراه شد که در نهایت در روزهای گذشته نفرات برتر جهت حضور در این جشنواره نوپا مشخص شدند که 18 اثر در بخش مستند نسل نو، 53 اثر در بخش داستانی نسل نو، 59 اثر در بخش فیلمنامه، 58 اثر در بخش داستانی ملی، 20 اثر در بخش مستند ملی و 20 اثر در بخش انیمیشن مورد انتخاب قرار گرفتند تا در نهایت با 228 اثر انتخاب‌شده شعله آغاز جشنواره سما به پرواز درآید. جشنواره‌ای که لزوم آن در پیکر سینمای ایران بشدت احساس می‌شد و بر این اساس و با نگاهی برآمده از سید شهیدان اهل قلم، مرتضای پندار و آوینی اندیشه و عشق، «سما» جان گرفت تا بر احوال امروز مردمان ایرانی نگاهی و نظری دوباره افکند. در این جشنواره قرار است بخش‌های جنبی همچون ورک‌شاپ‌های تخصصی در زمینه‌های کارگردانی، بازیگری و نیز بزرگداشت‌ها و آیین‌های تقدیر صورت یابد و 4 فیلم برگزیده بلند سینمایی نیز در بخشی خارج از جشنواره به نمایش درآید. جشنواره فیلم کوتاه سما با تمرکز بر نگاهی غایب در سینمای ایران همچون سبک زندگی اسلامی- ایرانی و نیز تمرکز بر اندیشه والای شهید سیدمرتضی آوینی در تاریخ 22 تا 27 فروردین‌ماه سال 1394 در سالن‌های سینما فلسطین از ساعت 14 الی 22 برگزار خواهد شد. سالروز خاکسپاری این شهید بزرگوار که در زمان حیات ارزنده‌اش خدماتی بزرگ در قالب قلم‌نگاری و تصویرسازی به هنر انقلابی عرضه داشت، چنانکه در نوشته‌هایش می‌توان به نگاهی انتقادی نسبت به تمدن غرب و مفاهیم منبعث از آن همچون توسعه، تکنولوژی  و پیشرفت نظر داشت و در آثار تصویری‌اش نیز مسیر به فعلیت رساندن ارزش‌ها و احکام اسلامی را در قالب هنر ارائه می‌داشت و بحق در این راه خدمات کم‌نظیری را در عرصه‌های گوناگون از خود به یادگار گذاشت. موسسه فرهنگی شهید آوینی با نگاهی ساختاری نسبت به مقولات اساسی هنر اسلامی و با توجه به تربیت نسل جدیدی از هنرمندان مسلمان سال‌هاست به چنین مسیری ادامه می‌دهد و برگزاری جشنواره سما دنباله‌ای بر فعالیت‌های ارزنده این مجموعه است. چنانکه مجتبی امینی، قائم‌مقام موسسه و دبیر جشنواره فیلم کوتاه سما در نشست رسانه‌ای این جشنواره با تأکید بر حمایت از فیلمسازان جوان، دغدغه اصلی این موسسه را حمایت از فیلمسازان جوان در سراسر کشور دانسته و این مساله را جزو سیاست‌های اصلی به‌شمار آورد. امید که با توجهی عمیق از سوی مسؤولان فرهنگی و تمرکز بر موضوعاتی مهم چون اصالت زندگی اسلامی- ایرانی بتوانیم بیشتر از امروز به نگاهی دوباره از هویت خود دست یابیم.