گروه سیاسی: انگار قرار است ماجرای ژنو درباره لوزان نیز مو به مو اجرا شود؛ شروع اختلاف تفسیر طرفین آن هم به فاصله چند ساعت پس از قرائت بیانیه، انتشار مدیا نوت آمریکا و تکذیبیههای متعدد. به گزارش «وطن امروز»، بعد از قرائت بیانیه لوزان که در حقیقت همان چارچوب توافق نهایی محسوب میشود وزارت خارجه آمریکا با ارائه یادداشت رسانهای به جزئیات حیرتآوری از بیانیه لوزان اشاره کرد. اتفاقی که در ماجرای ژنو نیز رخ داد و متاسفانه عمده موارد مطرح شده در آن فکتشیت محقق شد. همین موضوع باعث شده است تا نگرانیها نسبت به مفاد بیانیه لوزان بیشتر شود. اکنون 2 روایت از بیانیه لوزان وجود دارد. در ایران روایت دولتیها حاکی از پیروزی است. همان پیروزی که پس از توافق ژنو درباره آن میگفتند اما گویا در آمریکا شرایط به گونهای است که آنها نسبت به روایت ایرانی هم واکنش نشان میدهند و اجازه نمیدهند روایت ایرانی در ایران تثبیت شود. در ادامه واکنشهای طرفین مذاکره به برداشتهای مختلف خود از بیانیه لوزان، کاخ سفید به سخنان حسن روحانی در گفتوگوی زنده تلویزیونی واکنش نشان داد. سخنگوی کاخ سفید ضمن اشاره کنایهآمیز خود درباره فروش اجباری مذاکرات به مردم توسط دولت ایران تاکید کرد آمریکا توافقی که تهدیدکننده امنیت اسرائیل باشد را با ایران امضا نخواهد کرد. به گزارش فارس، حجتالاسلام حسن روحانی، رئیسجمهور ایران روز جمعه در یک سخنرانی زنده تلویزیونی گفت: «مذاکرات هستهای ما پله اول برای تعامل سازنده با جهان است. بحث ما فقط هستهای نیست. این نیست که ما امروز یک موضوعی به نام هستهای داریم و میخواهیم با دنیا مذاکره کنیم و این موضوع تمام بشود، این پله اول برای رسیدن به بام تعامل سازنده با جهان است.»یک خبرنگار از سخنگوی کاخ سفید پرسید: «اریک، روحانی رئیسجمهور ایران در حال معرفی این توافق به عنوان رابطه جدید با دنیاست. آیا کاخ سفید هم آن را همینطور میبیند؟»؛ وی در پاسخ گفت: «من میفهمم که ایرانیها در وضعیتی هستند که نیاز دارند این توافق را به مردم آنجا بفروشند. برای ما، این توافقی بر سر برنامه هستهای ایران بود، تمام! مذاکرات برای همین بود. این چیزی است که جامعه بینالمللی همراه با آمریکا برای دستیابی به آن گردهم آمدند و ملاک توافق هم برای ما همین است.» شولتز در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این توافق میتواند آغازگر رابطهای جدید بین ایران و سایر کشورهای دنیا هم باشد، گفت: «فکر میکنم نگرانیهایی که ما خارج از برنامه هستهای درباره ایران داریم، درست به اندازه دیروز و امروز برقرارند.» سخنگوی کاخ سفید در بخش دیگری از این کنفرانس خبری در واکنش به اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی که به انتقاد از تفاهم حاصل شده بین ایران و گروه 1+5 پرداخته بودند هم گفت آمریکا توافقی که تهدیدکننده امنیت اسرائیل باشد را با ایران امضا نخواهد کرد.
کاهش قطرهچکانی تحریمها
اما در کنار واکنش کاخ سفید، اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره چگونگی مواجهه با تحریمهای ایران نیز قابل توجه است، اظهاراتی که بازهم حکایت از جنگ اختلاف تفاسیر بر سر مفاد بیانیه بویژه موضع تحریمها دارد. به گزارش تسنیم، «ماری هارف»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: تحریمهای اتحادیه اروپایی و آمریکا پس از راستیآزمایی آژانس به حالت تعلیق در میآید. وی افزود: آمریکا و ایرانیها اطلاعاتی که ما آنها را پارامترها مینامیم، منتشر کردند. ایرانیها اطلاعات مربوط به آنچه را که درباره آن توافق کردیم در رسانههای خود منتشر کردند و ما نیز این کار را انجام دادیم. من فکر میکنم همکاران اروپایی از همین پارامترها استفاده کردند. این موضوع جدیدی نبود. اغلب اتحادیه اروپایی و ایران پس از پایان برخی از این دورها بیانیهای را منتشر میکردند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: ما بهصورت شفاف گفتیم موضع ما همواره در این توافق این بوده است که مساله تحریمها بهصورت مرحله به مرحله معلق شود و ایران اگر با قابلیت راستیآزمایی به تعهدات خود عمل کند، کاهش در تحریمها صورت خواهد گرفت. وی گفت: تحریمهای آمریکا و اروپا مربوط به هستهای پس از آنکه آژانس بینالمللی انرژی هستهای راستیآزمایی کند که ایران تمام گامهای مربوط به هستهای را برداشته است، به حالت تعلیق در میآید. درباره تحریمهای آمریکا تعلیق مسلماً نخستین گام است و سپس پس از اطمینان از عمل ایران به تعهدات خود برچیده خواهد شد. هارف افزود: اگر ایران گامها را سریعتر بردارد، تعلیق سریعتر روی خواهد داد. وی ادامه داد: چند ماه پس از نهایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، من فکر میکنم وزیر خارجه گفته است 6 ماه پس از نهایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک که از پایان ژوئن شروع میشود، ایران میتواند گامهایی را برای تعلیق تحریمها تکمیل کند. ما انتظار داریم تعلیق در نخستین سال روی دهد اما اگر ایران این گامها را سریعتر بردارد، تعلیق سریعتر روی خواهد داد. این تعلیق بستگی به برداشتن گامها دارد و ما نمیتوانیم آن را پیشبینی کنیم. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین گفت: وزیر خارجه (جان کری) در کنفرانس تلفنی جزئیات مذاکرات هستهای با ایران را به اطلاع وزرای خارجه شورای همکاری خلیجفارس رساند. وزیر خارجه کنفرانس تلفنی با وزرای خارجه شورای همکاری خلیج (فارس) داشت تا آخرین اطلاعات درباره مذاکره با ایران را به اطلاع آنها برساند که شامل وزرای خارجه عمان، عربستان سعودی، کویت، قطر و بحرین بود.
عراقچی چه میگوید؟
سیدعباس عراقچی مذاکرهکننده ارشد هستهای کشورمان درباره کاهش قطرهچکانی تحریمها آن هم به صورت مرحله به مرحله واکنش نشان داد. معاون وزیر امور خارجه گفت آنچه اتفاق میافتد تحریمهای اقتصادی در مرحله اول لغو خواهند شد و محدودیتهایی که در این باره وجود دارد باید برطرف شود. معاون وزیر امور خارجه در گفتوگو با خبر نیمروزی سیما در پاسخ به این سوال که آمریکا از مرحلهای بودن حذف تحریمها و تعلیق در ابتدا و حذف در مرحله بعد سخن گفته است، آیا این تفسیر نقض بیانیه لوزان نیست، گفت: شاید نقض توافقاتی که در لوزان صورت گرفته نیست، برداشت غلطی است از توافقاتی که صورت گرفته است. سیدعباس عراقچی افزود: آنچه در بیانیه مشترک مطبوعاتی هم بهصراحت ذکر شده این است که تحریمها لغو خواهند شد؛ تمام تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هستهای در مرحله اول لغو خواهد شد. عضو ارشد مذاکرهکننده هستهای کشورمان تصریح کرد: آنچه در آن آمریکاییها به عنوان فکتشیت دادند، بهغلط اشاره شده و اظهارات سخنگو هم که در این باره گفته باشد غلط است. عراقچی گفت: ما حتی مطلع شدیم اروپاییهایی هم به نوعی به مقامات آمریکایی در این باره اعتراض کردند. معاون وزیر امور خارجه همچنین گفت: آنچه اتفاق میافتد تحریمهای اقتصادی در مرحله اول لغو خواهند شد و محدودیتهایی که در این باره وجود دارد باید برطرف شود. وی تأکید کرد: اگر آمریکاییها برداشتی غیر از این دارند، خب مسلما در دور بعد مذاکرات موضوع صحبت خواهد بود و باید اصلاح شود.
ایهود باراک: بیانیه لوزان به اندازهای که انتظار میرفت، بد نیست
«ایهود باراک»، نخستوزیر اسبق رژیم صهیونیستی، با انتشار مطلبی در مجله «تایم» نوشت: این تفاهم بد است اما نه به اندارهای که ما انتظار داشتیم. درز اطلاعات در طول مذاکرات نشان میداد امتیازات غرب به ایران بیشتر از آن چیزی است که در نهایت مورد توافق قرار گرفت. بهشت و جهنم در جزئیات توافق قرار دارد. با این حال، وی مدعی شد: تهدید اقدام نظامی علیه ایران باید حفظ شود تا اطمینان حاصل شود که کشورهای 1+5 میتوانند بیشترین امتیازاتی را که میتوانند از تهران بگیرند. ایهود باراک از باراک اوباما به خاطر سر باز زدن از گزینه نظامی حساب شده علیه تاسیسات هستهای ایران انتقاد کرد و گفت: یک حمله دقیق علیه تاسیسات هستهای اصلی در ایران میتواند آنها را 5 سال به عقب براند و تکرار آن میتوانست بزرگترین نگرانی ایرانیها شود. وی در ادامه از چارچوب توافقی که قرار است 30 ژوئن امضا شود، انتقاد کرد و مدعی شد امتیازات بسیاری به ایران داده شده است و افزود: این نگاه در سراسر خاورمیانه وجود دارد که آمریکا تضعیف شده است. این درک این روزها به واقعیت پیوسته است و این اشتراک نظر وجود دارد که آمریکا از سر قدرت مذاکره نکرده است بلکه به خاطر میل رسیدن به توافق، مذاکره کرده است. ایهود باراک خواستار کاهش شدید سانتریفیوژها و بستن فردو شد و سپس مدعی شد، روزی فرا میرسد که مقامات ایرانی مانند کره شمالی اعلام کنند بازرسان را بیرون کردهاند یا از پیمان منع اشاعه هستهای خارج شدهاند.