گروه اجتماعی: معاون درمان وزارت بهداشت در تشریح مهمترین چالشهای حوزه سلامت کشور به کمبود نیروی انسانی و تخت بیمارستانی اشاره کرد. محمد آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت یکی از مهمترین چالشهای طرح تحول نظام سلامت را بحث نیروی انسانی دانست و بیان داشت: در واقع میتوان چنین عنوان داشت که موضوع نیروی انسانی، یکی از مهمترین مشکلات نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کشور است.
کمبود پرستار در مراکز درمانی
وی تاکید کرد: ما با کمبود جدی نیروی انسانی در نظام ارائه خدمات درمانی مواجه هستیم. در بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی کشور ۸۰ هزار تخت و ۸۰ هزار پرستار داریم. یعنی یک پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی وجود دارد. در حالی که استاندارد نسبت تخت بیمارستانی به پرستار در دنیا 7/2 است. آقاجانی به مهر افزود: اگر ما بخواهیم به سطح قابل قبولی از نظام ارائه خدمات درمانی برسیم، باید حداقل ۲ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی داشته باشیم. یعنی مفهومش این است که تعداد پرستاران ما باید ۲ برابر وضعیت فعلی شود. بنابراین کمبود نیروی انسانی یکی از مهمترین چالشهای نظام ارائه خدمات سلامت کشور است.
جای خالی ۱۵ هزار تکنیسین اورژانس
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: همین مشکل در اورژانس پیشبیمارستانی کشور هم وجود دارد. ما در حال حاضر برای 2هزار پایگاه اورژانس موجود 7 هزار و500 نفر تکنیسین اورژانس کمبود جدی و فوری داریم و برای ۸۰۰ پایگاهی که باید طبق برنامه چهارم و پنجم توسعه راهاندازی کنیم نیز 7 هزار و 500 نیروی دیگر میخواهیم. یعنی اگر میخواهیم خدمترسانی خوبی در این بخش صورت بگیرد ۱۵ هزار تکنیسین اورژانس نیاز داریم. آقاجانی گفت: این دو کمبود مهم نیروی انسانی در بخش پرستاری و اورژانس پیشبیمارستانی، سیستم نظام ارائه خدمات درمانی کشور را رنج میدهد. این وضعیت باعث شده تا گاهی اوقات یک تکنیسین اورژانس ۱۱۵ تا ۵۰۰ ساعت در ماه کار کند چون نیروی جایگزین وجود ندارد.
محدودیت دولت برای استخدام نیرو
وی، راهکاری که وزارت بهداشت برای سال ۹۴ طراحی کرده است را بیمارستانهای هیأت امنایی عنوان کرد و افزود: ما از حیث استخدام دولتی توفیق چندانی نداشتهایم و دولت در این زمینه با محدودیت جدی مواجه است. این وضعیت باعث شده تا مشکلات جدی برای بیماران و پرستاران ایجاد شود اما این مشکل، ریشهدار و قدیمی است اما با اجرای طرح تحول سلامت، این مشکلات بیشتر احساس میشود، چون انتظارات مردم بیشتر شده و البته انتظارات بحقی است. بنابراین برای پاسخدهی به حق، باید نیروی انسانی را کامل کنیم که راهکار ما برای سال ۹۴ و سالهای بعد، هیأت امنایی کردن بیمارستانهای دولتی است تا خود هیأتهای امنا اقدام به استخدام نیروی انسانی مورد نیازشان کنند. به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، برنامه این وزارتخانه برای هیأت امنایی شدن بیمارستانهای دولتی در سال ۹۴ حداقل ۲۰ درصد بیمارستانهای وزارت بهداشت است و به مرور در سالهای بعد از آن باید گسترش پیدا کند. وی ادامه داد: هیأت امنایی شدن بیمارستانهای وزارت بهداشت، یکی از تکالیف برنامه پنجم توسعه کشور است اما آن اتفاقی که تا حالا افتاده، این بوده که هیأت امنایی شدن واقعی و کاملی نبوده است. به این معنی که اختیارات اداری و مالی کاملی به هیأت امنا داده نشده و بیشتر شکلی و اسمی بوده است. ما، آن چیزی که به عنوان آییننامه بیمارستانهای هیأت امنایی تنظیم میکنیم، با رویکرد جدیدی است که این اختیار را به هیأت امنا بدهد تا بتوانند مشکلات بیمارستان خودشان از جمله مشکل نیروی انسانی را برطرف کنند. یعنی منابع در اختیار هیأت امنای بیمارستان قرار دارد و خودشان همه نیازهای بیمارستان را تامین میکنند.
چالش جدی حوزه سلامت
وی چالش بعدی حوزه سلامت را کمبود تخت بیمارستانی عنوان کرد و افزود: در حوزه سلامت کشور طی چند دهه گذشته سرمایهگذاری عمدهای اتفاق نیفتاده است. ما با نبود توسعه در حوزه خدمات بیمارستانی در بخشهای دولتی و غیردولتی مواجه هستیم. میزان تخت بیمارستانی کشور به ازای هر هزار نفر جمعیت 5/1 تخت است. این عدد در ژاپن 5/13، کره جنوبی 5/10، اروپا 5/7، ترکیه 7/2 و در بیشتر کشورهای منطقه، بیش از تعداد تخت بیمارستانی است که ما در کشورمان داریم.
5/1تخت برای هر هزار نفر جمعیت
آقاجانی اظهار داشت: این 5/1 تخت به ازای هر هزار نفر جمعیت شامل بخشهای دولتی و غیردولتی میشود. به همین خاطر، مردم با صف مواجه میشوند. البته این بهانه نمیشود که به دلیل کمبود تخت و پرستار از مردم در برابر هزینههای سلامت دفاع نکنیم اما منابع دولت، کفایت لازم را برای توسعه کامل خدمات بیمارستانی ندارد و ما باید از منابع غیردولتی هم برای توسعه بیمارستانهای کشور استفاده کنیم. اگر به بهترین شکل بتوانیم شاخص تخت بیمارستانی را به حدود 7/2 به ازای هزار نفر جمعیت برسانیم، آن وقت میتوانیم وضعیت مطلوبی در توسعه بیمارستانی کشور داشته باشیم. معاون درمان وزارت بهداشت تاکید کرد: بنابر دستور رئیسجمهور و وزیر بهداشت، مهمترین برنامه معاونت درمان وزارتخانه در سال ۹۴ استمرار برنامههای هشتگانه طرح تحول نظام سلامت و حفظ دستاوردهای این طرح است.