مرگ «محمدعلی شاه» پادشاه مستبد قاجار (1303 ش)
محمدعلی شاه قاجار در سال 1249 ش در تبریز به دنیا آمد و پس از فراگیری مقداری از تحصیلات، در 17 سالگی اولین شغل دولتی را به او سپردند. او پس از روی کارآمدن مظفرالدین شاه، به ولیعهدی انتخاب شد و در این زمان علاوه بر ولایت آذربایجان، به هنگام سفر پدرش به فرنگ، متکفل امور مملکت بود. وی هر چند پس از آنکه پدرش فرمان مشروطه و قانون مشروطیت را امضا کرد، خود نیز آن را تأیید کرد ولی پس از به دست گرفتن قدرت از در مخالفت با مشروطهطلبان درآمد و مشکلات فراوانی را برای مملکت به وجود آورد. عاقبت در تیرماه 1287 ش، مجلس شورای ملی را به توپ بست و از این زمان دوران استبداد صغیر آغاز شد. این عمل شاه قاجار با واکنش تند مشروطهخواهان در سراسر کشور مواجه شد تا اینکه آنان تهران را به تصرف خود در آورده و او را از سلطنت خلع کردند. از این رو وی به سفارت روس پناهنده شد و پس از چندی ایران را ترک کرد. محمدعلی میرزا پس از خروج از ایران، مدتی در روسیه، عثمانی و اروپا ساکن شد تا اینکه پس از سالها دوری از وطن و سرگردانی، در 16 فروردین سال 1303 ش، در 54 سالگی در اروپا درگذشت.
شکلگیری ساواک پس از روی کار آمدن دولت اقبال (1335 ش)
سازمان اطلاعات و امنیت کشور معروف به ساواک، یک روز پس از انتخاب دکتر منوچهر اقبال به نخستوزیری، به دستور وی دست به کار شد. رئیس ساواک که از طرف شاه انتخاب میشد، بهعنوان معاون نخستوزیر فعالیت میکرد و دارای اختیارات وسیع امنیتی و اطلاعاتی بود. ساواک ظاهراً از بدنه اصلی ارتش و پلیس جدا شد ولی بعدها به اندازهای وسعت پیدا کرد که کنترل ارتش و پلیس هم با آن بود. در تشکیل ساواک، آمریکا و رژیم صهیونیستی مداخله تام داشتند و بنیانگذار آن در حقیقت دولت آمریکا بود و تمام برنامههای آن با نظارت آمریکا انجام میشد. ساواک در طول فعالیت خود با شدت و خشونت به سرکوبی مخالفان میپرداخت تا جایی که تدریجاً این سازمان بر تمام وزارتخانهها و سازمانهای دولتی مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابی باید با موافقت آنجا صورت میگرفت. ساواک در طی سالها، معترضان به رژیم را به بدترین وجهی تحت شکنجه قرار میداد و از هیچکس جز شاه، اطاعت نمیکرد. این سازمان مخوف سرانجام در اقدامی عوامفریبانه برای آرام کردن مردم توسط بختیار در روزهای پایانی عمر رژیم، منحل شد. همچنین پس از انقلاب، برخی رهبران اصلی آن از جمله ارتشبد نصیری، رئیس ساواک به حکم دادگاه انقلاب تیرباران شدند.
وقوع جنگ جَمَل بین امام علی(ع) و سپاه ناکثین(36 ق)
مدت کوتاهی پس از به خلافت رسیدن امام علی(ع) و بیعت مردم با آن حضرت، طلحه و زبیر از یاران قدیمی پیامبر اسلام(ص) که در به دست آوردن سهمی از حکومت ناکام مانده بودند، بیعت خود را شکستند و به سوی مکه رهسپار شدند. آنان در مکه با عایشه همسر رسول خدا(ص) ملاقات کرده و با همدستی یکدیگر، مردم را به خونخواهی عثمان، علیه امام علی(ع) فراخواندند. از آن طرف، چون امام از ماجرا آگاه شد، تجهیز قوا فرمود و درصدد دفع فتنه ناکثین برآمد. چون پیروان طلحه و زبیر شهر بصره را تصرف کرده و علیه امام شوریدند، سپاه حضرت نیز در مقابل آنان قرار گرفت. امیرالمؤمنین قبل از آغاز جنگ به میان هر دو صف لشکر آمد و به نصیحت عایشه و طلحه و زبیر پرداخت و عایشه را به خاطر بیرون آمدن از حریمِ حَرَم و طلحه و زبیر را به دلیل شکستن بیعت ملامت فرمود. امام چون دید که صلح امکانپذیر نیست، با آنان اتمام حجت کرد و از آن پس، آتش جنگ شعلهور شد. سرانجام با کشته شدن طلحه و زبیر و 16 هزار نفر از ناکثین و شهادت بیش از هزار یاور علی(ع)، این جنگ با پیروزی امام پایان پذیرفت. این جنگ به دلیل سوار بودن عایشه بر شتر، به جَمَل شهرت یافت.