مصرف روزانه و مداوم میوه و سبزیجات در حالی توصیه می‌شود که سلامت این دو گروه غذایی در اردبیل با ابهام مواجه بوده و این روزها از نگرانی‌های شهروندان اردبیلی شده است. به گزارش مهر، تعطیلات نوروزی امسال با تذکرات، توصیه‌ها، پیشنهادات و اخطارهای قابل توجهی در مصرف میوه و سبزیجات همراه بود که در بین شهروندان رد و بدل می‌شد. اینکه نباید سبزیجات را صرفا با آب شست، اینکه میوه را نباید با پوست مصرف کرد، خودداری از خرید میوه‌های وارداتی و حتی برخی میوه‌ها و سبزیجات تولید داخل به دلیل تغییر مزه و حتی شکل ظاهری آن از جمله توصیه‌هایی بود که گاهی به‌صورت دوستانه و گاه از سر خیرخواهی طرح می‌شد و همچنان نیز در صحبت‌های روزمره شهروندان ادامه دارد. اینکه میوه و سبزیجات تولیدی استان یا بخشی که از استان‌ها و کشورهای دیگر وارد بازارهای اردبیل می‌شود سلامت کافی دارد یا نه سوالاتی است که همواره با پاسخ مبهم نهادهای متولی همراه بوده است. از یکسو رد این موضوع و از سوی دیگر دغدغه بی‌پاسخ شهروندان موجب شده دوراهی «بخورم یا نخورم» در مقابل هر ماده سرشار از آنتی‌اکسیدانی و ویتامین‌ها قرار گیرد. برخی شهروندان تاکید دارند به‌سادگی می‌توان تغییرات سلامت میوه و سبزیجات را از شکل ظاهری، بو، رنگ و طعم آن تشخیص داد. یکی از شهروندان اردبیلی در این باره به مهر گفت: مدتی است از خرید کاهو خودداری می‌کنم هر چند این سبزی بشدت مغذی و مورد مصرف روزانه است. نیره سلطانی دلیل خودداری از خرید را مزه تلخ کاهو می‌داند و می‌گوید بارها از فروشگاه‌های مختلف و انواع مختلف کاهو را خریده‌ام اما متاسفانه مزه تلخ آن موجب شده از خرید منصرف شوم. سلطانی این تجربه را در گوجه و خیار بوته‌ای نیز داشته و معتقد است نحوه پرورش این محصولات بویژه با گلخانه‌ای شدن درست نبوده و نه‌تنها ارزش غذایی و طعم قدیمی خود را از دست داده بلکه در مواقعی به دلیل مصرف بیش از حد کود با مشکلات سلامتی همراه است. البته این تجربه مصرف‌کنندگان نهایی از سوی نهادهای متولی پذیرفته نمی‌شود. به‌طوری‌که مصرف فاضلاب تصفیه‌نشده و مصرف کود شیمیایی بیش از دوز استاندارد همواره رد شده و در مقابل جهاد کشاورزی استان توزیع کودهای شیمیایی به مقدار مورد تقاضای کشاورزان را در حالی در دستور کار دارد که این روزها متخصصان تغذیه مصرف کود شیمیایی را بشدت برای سلامتی مضرر می‌دانند. یک شهروند دیگر اصلی‌ترین دغدغه خود را نحوه مصرف میوه عنوان می‌کند. علیرضا رضایی دو فرزند دارد و می‌گوید: در حالی که مصرف میوه برای رشد فرزندانم ضروری است با وضعیتی که میوه دارد نمی‌توانم در خوردن آن اصرار کنم. وقتی دلیل این نگرانی را می‌پرسم رضایی تصریح می‌کند تمام میوه‌ها روی پوستشان روغن محافظ دارند و فقط کافی است با چاقو به نرمی روی پوست بکشید تا روغن محافظ روی میوه را روی چاقو مشاهده کنید. برخی شهروندان معتقدند این روغن پارافین است که مصرف آن برای سلامتی زیان دارد و این نگرانی در وضعیتی است که متخصصان بهداشت تاکید دارند که خاصیت پوست برخی میوه‌ها از جمله سیب کمتر از گوشت آن نیست و نباید میوه را پوست‌کنده صرف کرد. در نوروز امسال با توزیع میوه‌هایی که از یکی از استان‌های کشور خریداری شده بود، به وفور بحث داغ روغن‌های محافظ به گوش می‌رسید و برخی شهروندان تاکید داشتند برای افزایش ماندگاری میوه و نگهداری در انبار و سردخانه از این روغن‌ها استفاده می‌شود. شهروند دیگری معتقد است بر خلاف گذشته میوه‌ها در حال حاضر مزه و بو ندارند. به‌طوری‌که موقع مصرف مزه آب طعم‌دار می‌دهند تا میوه. این کهنسال اردبیلی به یاد دارد که در گذشته عطر و بوی میوه آدمی را برای مصرف ترغیب می‌کرد و الان وقتی خیار را نصف می‌کنید هیچ بویی حس نمی‌کنید و پرتقال‌ها بوی ویتامین می‌دهد. مصرف روغن محافظ در حفاظت از میوه که آن را از شکل طبیعی خود خارج می‌کند و به شکل افزودنی غیرمجاز نمود عینی دارد از سوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان با شروطی مورد پذیرش است. فرهاد پورفرضی درباره مصرف روغن‌های محافظ تاکید دارد که این امر در همه جای دنیا متداول است اما مهم این است که چه روغنی مصرف شود. وی معتقد است تا زمانی که شک و شبهه‌ای در سلامت میوه و سبزیجات مطرح است باید مصرف با احتیاط همراه باشد بویژه وقتی شهروندان از نوع روغن اطلاع ندارند، میوه را با پوست مصرف نکنند. هر چند به عقیده پورفرضی رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان مصرف پارافین در اردبیل به اثبات نرسیده اما این مسؤول درباره تجربه عینی شهروندان می‌گوید: همه میوه‌ها تولید خود استان نیست و ما واردات میوه به وفور از سایر استان‌ها داریم. وی در این باره گفت: ما انتظار داریم نیترات از خاک جذب میوه و سبزی شود اما آزمایشات نشان داد این 4 محصول در اردبیل سالم تولید می‌شود.
تغذیه بد، امراض سخت و غیرقابل درمانی را به دنبال دارد
نکته کلیدی در دغدغه رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل آنجاست که وی تاکید دارد تغذیه بد می‌تواند امراض سخت و گاه غیرقابل درمانی را به دنبال داشته باشد. برخی متخصصان تغذیه معتقدند عوامل ارثی در سرطان دخیل‌اند. بنابراین انتقال آن از نسلی به نسل دیگر دور از ذهن نیست و این روزها وقتی پاسخگویی و مطالعه دقیق سلامت غذایی با ابهام مواجه است، سلامت نسل آینده نیز متاثر می‌شود. پورفرضی درباره تامین سلامت غذایی معتقد است فقط علوم پزشکی مسؤول کار نیست و باید سایر نهادها هم پای کار بیایند، چرا که حتی اگر آزمایشات و بررسی سلامت مواد غذایی از سوی این نهاد انجام شود، در مرحله تولید، تامین و عرضه میوه و سبزی علوم پزشکی مسؤول کار نیست. رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان طی سال‌های اخیر فعالیت پژوهشی برای سنجش فلزات سنگین و نیترات را در 4 محصول سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، خیار و گندم تدارک دیده و امروز نتایج هر 4 مورد را مثبت عنوان می‌کند.