دان ویلیامز و جان آیریش: بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نشانه‌هایی را دال بر این موضوع از خود بروز داده است که اسرائیل می‌تواند با یک موافقتنامه هسته‌ای ایران کوتاه بیاید که در آن، این کشور ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را تا حدی حفظ کند. نتانیاهو مدت‌ها با چنین مصالحه‌ای مقابله می‌کرد.  با توجه به سخنرانی جنجال‌برانگیز نتانیاهو در کنگره آمریکا که اوایل ماه مارس شد، به نظر می‌رسد این تغییرات، مایه شگفتی باشد. نتانیاهو در سخنان خود در این باره، از اقدام کشورهای قدرتمند جهان در اجازه دادن به تهران برای حفظ هزاران دستگاه سانتریفیوژ اورانیوم و در نتیجه داشتن توانایی بالقوه حرکت به سمت بمب اتم انتقاد کرد.  اما نتانیاهو که با نابردباری کشورهای غربی و خشم کاخ سفید از درخواست‌های خود مبنی بر پرهیز از یک «موافقتنامه بسیار بد» روبه‌رو است، به همراه نمایندگان خود اکنون در حال گفت‌وگو با مذاکره‌کنندگان درباره جزئیات موافقتنامه‌ای است که اسرائیل امیدوار است یک موافقتنامه بهتر باشد.  نخست‌وزیر اسرائیل در سخنرانی سوم ماه مارس خود در کنگره، به موضوعی اشاره کرد که نسبتا مورد بی‌توجهی قرار گرفت. وی از باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا درخواست کرد به دنبال «یک موافقتنامه بهتر» باشد که هر چند برای اسرائیل و همسایگان آن محبوب نباشد، بتوان آن را تحمل کرد.  نتانیاهو که 2 روز بعد در گفت‌وگوی خود با شبکه «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» تحت فشار درخواست‌های مجری برای توضیح بیشتر در این باره قرار گرفته بود، در این باره گفت اسرائیل و کشورهای عرب همفکر، ممکن است با این موضوع موافقت کنند که ایران، همه سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم خود را از دست ندهد.  ایران بر این موضوع پافشاری می‌کند که فعالیت‌های هسته‌ای این کشور، صلح‌آمیز است. مقامات ایران همچنین خواستار داشتن دست‌کم 9 هزار دستگاه سانتریفیوژ هستند.  کشورهای قدرتمند جهان اعلام کرده‌اند با داشتن 6 هزار و 500 دستگاه سانتریفیوژ ایران موافق خواهند بود، زیرا این تعداد سانتریفیوژ باعث خواهد شد مدت زمان تلاش ناگهانی بالقوه ایران برای ساخت بمب اتمی به یک سال افزایش پیدا کند. در این صورت، این کشورها زمان کافی برای مداخله در این فرآیند را در اختیار خواهند داشت.  اسرائیلی‌ها جزئی از مذاکره‌کنندگان نیستند اما مقامات ارشد کشورهای غربی به علت ترس اسرائیل از ایران هسته‌ای و تهدیدهای ناشی از آن - که اکنون به شکل فزاینده‌ای پوچ به نظر می‌رسد - با مقامات ارشد اسرائیل در این باره تبادل‌نظر دارند. اسرائیلی‌ها اکنون این موضوع را به وضوح اعلام کرده‌اند که می‌خواهند دشمن آنها، توانایی بسیار کمتری داشته باشد اما آنها تاکنون یک پیشنهاد مخالف را به صورت جامع مطرح نکرده‌اند. خودداری از این اقدام بنا به گفته یک مقام ارشد هسته‌ای اسرائیل، حاکی از خودداری از تعیین یک «حداقل» است که مذاکره‌کنندگان با ایران ممکن است بعدا مجبور شوند آن را افزایش دهند.  این مقامات به عکس عقیده دارند اسرائیل، کشورهای قدرتمند غربی را درباره جزئیات خاص این موافقتنامه به چالش کشیده است که از جمله آنها می‌توان به پادمان‌های فنی قوی و افزایش مدت زمان لازم برای تلاش ناگهانی ایران برای ساخت بمب هسته‌ای اشاره کرد.  «یووال اشتاینیتس» وزیر امور راهبردی اسرائیل و نماینده ارشد نتانیاهو درباره مسائل ایران در سفر اخیر خود به اروپا در این باره به خبرگزاری رویترز گفت: «به عقیده ما، رها کردن ایران در شرایطی که با ساخت بمب یک سال یا یک سال و نیم فاصله داشته باشد، بسیارخطرناک است زیرا دیریا زود، آنها تلاش عجولانه خود را برای ساخت بمب هسته‌ای آغاز خواهند کرد». اشتاینیتس به منظور گفت‌وگو با همتایان فرانسوی و انگلیسی خود به اروپا رفته بود.
تأکید بر جزئیات
اشتاینیتس در این باره گفت اسرائیل ترجیح می‌دهد مدت زمان لازم برای تلاش ناگهانی ایران جهت تولید بمب اتم به 2 تا 3 سال افزایش پیدا کند. اعلام این موضوع، خود حاکی از تغییر دیدگاه نتانیاهو است که مشاوران او پیش‌تر اعلام کرده بودند حتی در صورتی که تمام طرح‌های هسته‌ای ایران حذف شود، این کشور قادر خواهد بود آنها را ظرف مدت 5 سال بازسازی کند.  اشتاینیتس در این باره گفت: مدت زمان یک سال برای تلاش ناگهانی در راستای تولید بمب اتم، می‌تواند برای ایران کافی باشد، حتی اگر این کشور تنها 3 تا 4 هزار دستگاه سانتریفیوژ در اختیارداشته باشد. این موضوع با توجه به ظرفیت «تحقیق و توسعه» ایران درباره ارتقای کارآیی سانتریفیوژها در مدت زمان اندک ممکن خواهد بود.  اشتاینیتس در این باره گفت: «ما ادعا می‌کنیم اگر ایران مجاز باشد 6 هزار سانتریفیوژ داشته باشد، مدت زمان لازم برای تلاش ناگهانی به سمت ساخت بمب اتم، 12 ماه نخواهد بود بلکه نزدیک به 9 تا 10 ماه خواهد بود، حتی اگر ذخایر اورانیوم ایران صفر باشد». وی با اعلام این مطلب از کشورهای قدرتمند جهان درخواست کرد بر اعمال محدودیت‌های فنی علیه ایران تاکید کنند.  وی افزود: ‌«هر چند ما در کل، مخالف موافقتنامه هستیم اما بر موارد خاص در این موافقتنامه اشتباه تاکید داریم». او در ادامه گفت: ایران همچنین باید وادار شود تا اتهام فعالیت مخفیانه درباره آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای را پاسخ دهد. اشتاینیتس گفت: «تحقیق و توسعه، مهم‌ترین موضوع در میز مذاکره است». یک دیپلمات ارشد اروپایی نیز تایید کرد: موضوع تحقیق و توسعه، مورد توجه شدید اسرائیلی‌ها قرار دارد. وی افزود: «با آنکه آنها قطعا حامی مدت زمان یک‌ساله لازم برای تلاش ناگهانی به سمت ساخت بمب اتمی نیستند، در عمل درباره تحقیق و توسعه ایران نگرانی دارند و خواستار اعمال بیشترین محدودیت‌های ممکن در این باره هستند. پیام آنها ساده است؛ هرگونه غنی‌سازی ممکن را متوقف کنید».  وی افزود: «آنها درباره هر یک از عناصر، بسیار محافظه‌کار هستند و خواهان تحقق محافظه‌کارانه‌ترین و محدودکننده‌ترین اقدامات هستند اما به نظر می‌رسد در مقایسه با آنچه که در ابتدا می‌خواستند، اکنون انعطاف‌پذیر‌تر شده‌اند».  یک دیپلمات آمریکایی نیز که خواست نامش فاش نشود در این باره به خبرگزاری رویترز گفت: هنوز مشخص نیست سختگیری‌های اسرائیل، چند دستگاه سانتریفیوژ ایران را مجاز خواهد دانست. این دیپلمات آمریکایی افزود: «اسرائیلی‌ها در محافل خصوصی، از توافق با تعداد اندک سانتریفیوژهای ایران سخن گفته‌اند اما جزئیات می‌تواند بسیار بحث‌برانگیز باشد. آنچه برای ما اندک است، برای آنها اندک شمرده نمی‌شود».  امیدهای اسرائیل به از بین رفتن ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم ایران، در موافقتنامه موقت نوامبر 2013 با کشورهای قدرتمند جهان از بین رفت. در این موافقتنامه موقت، درباره برنامه غنی‌سازی «تعیین شده توسط دو طرف» و «صلح‌آمیز» بودن آن، توافق حاصل شد.  مذاکره‌کنندگان می‌خواهند تا سی‌ام ماه ژوئن این توافق را نهایی و کلیات آن را تا هفته آینده تعیین کنند. این در حالی است که هیات‌های کشورهای غربی با اختلافاتی روبه‌رو هستند.  ایران روز چهارشنبه اعلام کرد هرگونه توافق، باید شامل لغو فوری تحریم‌ها علیه این کشور باشد. کشورهای غربی با این درخواست مخالفت کردند.  واشنگتن از بروز جنگ در خاورمیانه نگران است. این در حالی است که نتانیاهو، تهدیدهای گذشته خود را مبنی بر حمله به ایران تکرار نکرده است.  اشتاینیتس در پاسخ به پرسشی درباره واکنش اسرائیل در صورت امضای موافقتنامه‌ای که با آن مخالف است، گفت: «نمی‌دانم».  یک مقام ارشد دیگر اسرائیل نیز با برخوردی محتاطانه در این باره گفت: «آیا نتانیاهو بر سر 5 هزار دستگاه سانتریفیوژ، جنگ به راه خواهد انداخت؟ من مطمئن نیستم».
رویترز