وحید مرادی*: بدون شک حضور جنگنده‌های مصری در حمله عربستان سعودی به مواضع نیروهای انصار‌الله برای تحلیلگرانی که با منطق ذلیلانه عبدالفتاح السیسی در مصر آشنا هستند، چندان تعجب‌آور نبوده و نیست اما بدون تردید این سوال می‌تواند بسیار مهم باشد که  انگیزه دولت مصر از مداخله نظامی در یمن چیست آن هم در حالی که آینده روشنی برای این اقدام مصر متصور نخواهد بود؟
سابقه مداخله مصر
ارتش مصر اولین بار در دوران جمال عبدالناصر با حمایت اتحاد جماهیر شوروی اقدام به مداخله در کشور یمن کرد. در آن برهه از زمان (1962م) دولتمردان ملی‌گرای مصری ده‌ها هزار سرباز مصری را به این کشور گسیل داشتند اما در این جنگ که به «ویتنام مصر» شهرت یافت، بالغ بر 10 هزار سرباز مصری کشته شدند و بدهی بسیاری بر دولت این کشور تحمیل شد؛ تا جایی که برخی مورخان یکی از علل اصلی شکست سنگین مصر از رژیم صهیونیستی را در سال 1967م سرخوردگی ارتش مصر از ماجرای جنگ یمن بیان می‌کنند. با وجود این پیشینه ناموفق، مقامات مصر بامداد روز پنجشنبه مورخ 6/1/94 اقدام به گسیل کردن ۲۵ جنگنده مصری از جمله جنگنده‌های «اف۱۶» برای بمباران مواضع انصارالله کرده و همچنین از آمادگی 5 ناو جنگی خود برای حضور در تنگه باب‌المندب خبر دادند.
علل مداخله نظامی مصر در یمن
1- جبران شکست‌های گذشته و اسطوره‌سازی: ارتش مصر همواره از قدرتمندترین ارتش‌های عربی بوده است اما بعد از شکست‌های متوالی در مقابل رژیم صهیونیستی دچار نوعی سرشکستگی و بحران اعتبار در سطح داخلی و منطقه‌ای شد، لذا همواره به دنبال احیای عظمت و آبروی از دست رفته خود از طریق شرکت در منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی همچون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بوده است.  علاوه بر این، نباید از نظر دور داشت که السیسی با مشارکت در حمله به یمن سودای تبدیل شدن به شخصیتی اسطوره‌ای در جهان عرب را نیز در سر می‌پروراند.  
2- منحرف کردن اذهان عمومی مصر از بحران‌های داخلی: مصر بعد از انقلاب 25 ژانویه در وضعیت بسیار بغرنجی به سر می‌برد. هم‌اکنون 25 گروه تروریستی مرتبط به القاعده و داعش در این منطقه جولان می‌دهند.  در حوزه اقتصادی نیز بحران «کسری بودجه» و «بحران انرژی» باعث شکنندگی استقلال و اعتبار ملی مصر شده است. به موازات این دو بحران، حوزه‌های سیاسی و اجتماعی نیز بشدت بحرانی بوده و نارضایتی‌های اجتماعی ناشی از بیکاری، رویکردهای فرقه‌گرایانه (ضداخوانی) و عدم ثبات در وضعیت سیاسی کشور باعث بروز برخوردهایی میان دولت و مردم شده است.  در چنین شرایطی، دولت السیسی تلاش دارد به طرق مختلف افکار عمومی را به خارج از مرزها هدایت کند بلکه بتواند بر نارسایی‌های دولت خود سرپوش بنهد.
3- جلب حمایت کشورهای حوزه خلیج‌فارس: از آغاز فعالیت دولت عبدالفتاح السیسی تاکنون کشورهای حوزه خلیج‌فارس بویژه کویت، عربستان و امارات بالغ بر 12 میلیارد دلار وام بلاعوض به علاوه صادرات انرژی در اختیار دولت جدید مصر قرار داده‌اند اما با مرگ ملک عبدالله و همچنین کاهش قیمت نفت، گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال کاهش کمک‌های اقتصادی کشورهای یادشده به مصر در محافل سیاسی و رسانه‌های مصری مورد توجه قرار گرفت که تا اندازه‌ای باعث نگرانی دولتمردان مصری شد. از این رو، به نظر می‌رسد دولت نظامی مصر با هدف نشان دادن حسن نیت خود نیز ناگزیر به حضور در جنگ یمن بود!
4- ترس از تسلط انصارالله بر تنگه باب‌المندب: بنابر اظهارات مقامات مصری مهم‌ترین انگیزه مصر برای حضور در جنگ علیه انصارالله نگرانی از تسلط این گروه به‌اصطلاح مرتبط با ایران بر تنگه باب‌المندب است. در حال حاضر دولت مصر سالانه حدود 5 میلیارد دلار از طریق تنگه باب‌المندب درآمد کسب می‌کند که بدون شک تحولات یمن می‌تواند بر این درآمد سالانه تاثیری شگرفی داشته باشد.
لذا می‌توان درک کرد امنیت تنگه باب‌المندب و دریای سرخ تا چه حد برای دولت مصر حائز اهمیت است. در این راستا مشاهده می‌شود نیروهای واکنش سریع ارتش مصر که مقر آن در استان سوئز بوده و مسؤولیت اشراف اطلاعاتی و تامین امنیت دریای سرخ را بر عهده دارند، ساعاتی بعد از شروع عملیات «توفان قاطعیت» به سرعت درحوالی تنگه باب‌المندب استقرار یافتند.
*کارشناس مسائل خاورمیانه در اندیشکده تبیین