سیمون کِر: مداخله نظامی عربستانسعودی در جنگ داخلی یمن به آتش زیر خاکستر جنگ سرد منطقهای که دولتهای عرب سنی را در برابر ایران به عنوان رقیب شیعهشان قرار داده، دامن زده است. جتهای سعودی تجهیزات دفاع هوایی یمن، دفاتر سیاسی شورشیان شیعه حوثی که کنترل بخشهایی از این کشور را بهدست گرفتهاند و پایگاه نیروهای ویژه وفادار به علی عبدالله صالح رئیسجمهور سابق و متحد حوثیها را هدف قرار دادند.
نیروهای شبهنظامی حوثی گفتند این حملات هوایی را با شلیک راکت از پایگاه قدرتشان در شمال یمن به داخل عربستان پاسخ خواهند داد. با تشدید جنگ این نگرانی رو به افزایش است که مداخله سعودی که با حمایت ائتلافی از 10 کشور سنی صورت گرفت، میتواند آتش جنگ را به سراسر منطقه گسترش دهد. ساعاتی پس از حملات هوایی به یمن، وزارت خارجه ایران با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن آن اقدام نظامی خواستار توقف خصومتها شد. حزبالله نیز آنچه را «تجاوز ناعادلانه» به یمن خواند، محکوم کرد. سِر «جان جنکینز» مدیر اجرایی موسسه بینالملل برای مطالعات راهبردی خاورمیانه و سفیر سابق انگلیس در عربستان گفت: «با توجه به مسیر سیاسی نامعلوم این مداخله میتوان تشدید تنشها را پیشبینی کرد و معلوم نیست به کجا ختم خواهد شد».
عربستان و ایران سالها با هم در رقابت بودهاند و نیروهای نیابتیشان در عرصههایی مانند عراق و سوریه با هم در جنگند. نیروهای سعودی اکنون مستقیما شبهنظامیان حوثی که آنها را عوامل ایران میدانند، هدف قرار میدهند و این امر نگرانیهایی را مبنی بر درگیر شدن دیگر کشورها در این جنگ مطرح میسازد.
دولتهای خلیجفارس تقویت تدابیر امنیتیشان را آغاز کردهاند. مثلا کویت تجهیزات امنیتی در اطراف تاسیسات نفتیاش را تقویت کرده است. عمان نیز نگران است آشوب در یمن در همسایگی آن فرصتی برای گروههای جهادی جهت بهرهبرداری از وضعیت جسمانی نامطلوب سلطان بیمار این کشور فراهم سازد. این تنشها موجب پیچیدگی هرچه بیشتر جنگ ضدداعش در عراق خواهد شد. ایران از شبهنظامیان شیعه ضد این گروه جهادی حمایت میکند در حالی که عربستان بخشی از ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای حملات هوایی ضد شبهنظامیان داعش است. البته ریاض درباره نفوذ ایران در بغداد ابراز نگرانی کرده است.
همچنین این نگرانی مطرح است که «القاعده در شبهجزیره عربستان» که یک نیروی قدرتمند در مرکز و جنوب شرقی یمن است و به انجام حملاتی ضد غرب تهدید کرده است، از این آشوب و هرج و مرج بهرهبرداری کند. «ناتاشا آندرهیل» کارشناس تروریسم در دانشگاه «ترنت» ناتینگهام در انگلیس میگوید: «در این مرحله، هر جنگی که بتواند پای قدرتهای منطقهای را به میان بکشد، میتواند یک جنگ ویرانگر در یک منطقه بیثبات باشد». در میان این بیثباتیها به نظر میرسد ریاض روی این مساله شرط میبندد که ایرانیان مداخله نخواهند کرد و حوثیها مجبور به مذاکره میشوند. سعودیها در صدد از بین بردن توان موشکی تهاجمی و تجهیزات دفاعی حوثیها و مقهور کردن یمن در برابر برتری هوایی ائتلافشان هستند. آنها همچنین به کشتیها در مورد لنگر انداختن در یمن هشدار دادهاند و بدین ترتیب تلاشهای تهران برای کمک تسلیحاتی به حوثیها را محدود کردهاند. «عبدالخالق عبدالله» تحلیلگر سیاسی مستقر در امارات گفت: «کشورهای خلیجفارس فشار مالی و سیاسی را آزمودند، اکنون حملات هوایی و امکان تهاجم زمینی نیز وجود دارد». وی ادامه داد: «خطر جنگ با ایران نیز وجود دارد اما فکر نمیکنم ایرانیان نفع زیادی از آن نصیبشان بشود. یمن از ایران فاصله زیادی دارد و برای ایران در اولویت نیست. آنها نمیخواهند از عرصههای واقعی کارزار در عراق منحرف شوند». ایران امیدوار است به یک توافق هستهای با آمریکا و دیگر قدرتهای هستهای در ازای لغو تحریمهای اقتصادی فلجکننده دست یابد اما به گفته تحلیلگران، عرصه تهاجم زمینی با خطر تحریک ایرانیان همراه است. هر تهاجمی احتمالا از طریق استانهای شمالی که مقر قبایل سنی ضد حوثی است، صورت خواهد گرفت اما تلاش برای حمله به شبهنظامیان حوثی و نیروهای مسلح وفادار به صالح با خطرات زیادی همراه است. «فراس ابی علی» رئیس بخش تجزیه و تحلیل اوضاع خاورمیانه در مرکز ارزیابی خطرات «ایاچاس» میگوید: ائتلاف بعید است در جنگ در سرزمینهای کوهستانی که آشنایی با منطقه یک مزیت عمده خواهد بود، بتواند حریف حوثیها شود و چنین تلاشی ممکن است ایران را به حمایت بیشتر (از حوثیها) ترغیب کند و تلاشها برای مقابله به مثل را تشدید کند.
فایننشال تایمز