گروه سیاسی: اوباما رسما سنا را به بازی توافق هستهای با ایران وارد کرد. کمیته روابط خارجی سنا به طرح نظارت بر توافق هستهای با ایران رای داد. کاخ سفید نیز از امضای اوباما پای این طرح خبر داد. این اقدام رئیسجمهور آمریکا که در نوع خود بیسابقه محسوب میشود در حالی است که کاخ سفید پیش از این، از وتوی طرح کنگره خبر داده بود. نکته قابل توجه در این میان اینکه وزیر اطلاعات و امور راهبردی رژیم صهیونیستی نسبت به این موضوع ابراز خوشحالی کرده و آن را در جهت انجام یک توافق خوب و منطقی با ایران عنوان کرد. نیویورکتایمز این مصوبه را تضعیف جایگاه اوباما و رویترز از آن به عنوان عقبنشینی کاخ سفید در برابر جمهوریخواهان تعبیر کرد. به گزارش
«وطن امروز»، کمیته روابط خارجی سنا روز سهشنبه به اتفاق آرا به طرحی رأی داد که در صورت تبدیل شدن به قانون، برداشته شدن تحریمها را دستکم 30 روز به تعویق انداخته و به کنگره اجازه بررسی و رأی دادن به توافق را میدهد. این طرح که توسط باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی و رابرت منندز، سناتور ارشد دموکرات ارائه شده و مجموعا از سوی 21 سناتور به صورت مشترک مورد حمایت قرار دارد، دولت باراک اوباما را ملزم میکند در صورت حصول هرگونه توافقی با ایران، ظرف 5 روز آن را برای بررسی به کنگره ارائه دهد. فارس در اینباره نوشت: تبدیل این طرح به قانون، به آن معنی است که دولت باراک اوباما دستکم تا 30 روز امکان برداشتن تحریمهای ایران را نخواهد داشت. در این طرح، دورهای 52 روزه برای بررسی توافق هستهای در نظر گرفته شده است. یک دستیار کورکر روز گذشته درباره دوره زمانی 52 روزه گفت: کنگره برای نظارت بر این طرح و تصویب یا رد آن، 30 روز زمان دارد. پس از آن در صورتی که کنگره با توافق با ایران مخالفت کرد، رئیسجمهور برای وتوی آن 12 روز زمان دارد. در صورتی که اوباما مخالفت کنگره را وتو کند، قانونگذاران 10 روز باقیمانده را زمان خواهند داشت تا با جمعآوری دستکم 67 رأی از مجموع 100 کرسی سنا
(دو سوم آرا)، حق وتو را از اوباما سلب کنند. این طرح که در ابتدا با مخالفت کاخ سفید مواجه شده بود، در نهایت روز سهشنبه پس از اعمال اصطلاحاتی، از جمله کاهش دوره ممنوعیت لغو تحریم از 60 به 30 روز، از سوی دولت آمریکا هم مورد موافقت قرار گرفت و جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد رئیسجمهور حاضر است این طرح را امضا کند. ارنست با اشاره به اصلاحات اعمال شده در روز سهشنبه در این طرح گفت: «رئیسجمهور مایل خواهد بود طرح مصالحهشده که امروز به کمیته میرود را امضا کند». وی بهرغم این افزود کاخ سفید در صورتی که متممهایی خلاف دیدگاههای کاخ سفید به آن اضافه شود میتواند با آن مخالفت کند. وی گفت: «ما باید ببینیم این فرآیند چگونه پیش میرود. جاش ارنست گفت: بهرغم اینکه در این طرح مفادی وجود دارد که کاخ سفید آن را دوست ندارد اما تغییرات اعمالشده حمایت کاخ سفید از آن را توجیه میکند.
اعتراض روحانی
اما تصویب طرح نظارت سنا بر توافق هستهای با ایران و همچنین قول مساعد کاخ سفید برای امضای این طرح، واکنش روز گذشته حسن روحانی را در پی داشت. رئیسجمهور که در جریان سفر استانی خود درمیان مردم رشت سخنرانی میکرد با اشاره به این طرح تاکید کرد طرف ایران در مذاکرات، سنا و مجلس نمایندگان آمریکا نیست بلکه 1+5 است. روحانی در عین حال تاکید کرد توافقی که پایانش، پایان تحریمهای اقتصادی نباشد، صورت نخواهد گرفت. به گزارش تسنیم، حجتالاسلام حسن روحانی، رئیسجمهور روز گذشته در جمع مردم گیلان در ورزشگاه شهید عضدی رشت با اشاره به اقدامات ضد ایرانی مجالس آمریکا تاکید کرد: در همین جا اعلام میکنم، اینکه سنای آمریکا چه میگوید، مجلس نمایندگان آمریکا چه میخواهد، تندروها در آمریکا دنبال چه هستند و مزدوران آمریکا در منطقه چه میگویند، به ملت و دولت ما ارتباطی ندارد. ما در برابر «تعامل»، تعامل و در برابر «حسننیت»، حسننیت و در برابر «احترام»، احترام میخواهیم. اعلام میکنیم طرف ما در مذاکرات سنا و مجلس نمایندگان آمریکا نیست بلکه مجموعه 1+5 است. بهگزارش تسنیم، حجتالاسلام حسن روحانی با بیان اینکه تیم مذاکرهکننده ایرانی از هفته آینده مذاکره را آغاز میکند، گفت: بحث اصلی ما با طرف مقابل تحریم خواهد بود؛ یعنی همان ظلم غیرانسانی که نسبت به ملت ایران روا داشتند. دنیا، 1+5 و مجلس سنا و دولت آمریکا و رئیسجمهور آمریکا بدانند«پایان این توافق اگر پایان تحریمهای اقتصادی نباشد، توافقی نخواهد بود».
تأخیر 30 روزه در لغو تحریم
رای مثبت سنا به طرح کمیته روابط خارجی و چراغ سبز کاخ سفید برای امضای آن چه پیامدی بر روند مذاکرات هستهای خواهد داشت؟ این سوالی است که لازم است با تدقیق لازم به آن پرداخته شود و تیم هستهای برای حل این معضل چارهاندیشی کند. آنچه مسلم است، بهرغم تاکید رهبر حکیم انقلاب مبنی بر لغو همه تحریمها در همان روز توافق و اشاره به این مهم که لغو تحریم باید بخشی از مذاکرات باشد و نه نتیجه آن، اما با تصویب این طرح، عدم لغو تحریمها در روز توافق، صریحتر و در یک چارچوب مکتوب قانونی از سوی آمریکا اعلام شده است. مسؤولان دولت آمریکا البته پیش از این نیز در اظهارات مختلفی مکررا بر برداشته شدن تدریجی تحریمها و آن هم با تبصرههای مختلف اشاره کرده بودند اما اینبار با اجماع سنا و دولت باراک اوباما، این موضوع به یک صدای واحد در آمریکا تبدیل شده است. اکنون و با این مصوبه جدید، حتی در صورتی که سنا نیز مخالفتی با توافق هستهای با ایران نداشته باشد، حداقل 30 روز پس از توافق، موضوع برداشته شدن تحریمهای ایران مطرح میشود و این دقیقا برخلاف یکی از مهمترین خطوط قرمز تعیین شده برای مذاکرات هستهای است.
هزینه تعلل در ارائه فکتشیت
آقای روحانی روز گذشته در سخنرانی خود تاکید کرد طرف ما در مذاکرات، سنا و مجلس نمایندگان آمریکا نیست بلکه 1+5 است. این اظهارنظری درست است اما آنچه متاسفانه بر اثر تعلل تیم مذاکرهکننده کشورمان در ارائه جزئیات به مردم و انتشار فکت شیت ایرانی رخ داد، منجر به همصدایی مهمترین متحدانمان در مذاکرات با تفسیر آمریکایی مذاکرات شده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه در گفتوگو با اینترفاکس روسیه صراحتا اعلام کرد: متن منتشر شده توسط آمریکا صحیح است. وقتی روسها چنین نظری درباره فکتشیت ارائه شده توسط آمریکا که به اعتقاد مسؤولان ما مبتنی بر واقعیات نیست دارند، طبیعتا نظر دیگر کشورهای طرف مذاکره با ما مشخص است. تایید فکتشیت آمریکا توسط روسها البته واکنش مسؤولان آمریکایی را نیز در پی داشت. جان کری، وزیر خارجه آمریکا یک روز پس از سخنان معاون وزیر خارجه روسیه در گفتوگو با ایبیسی تاکید کرد روسها هم «فکتشیت» اعلام شده آمریکا را تایید کردند. جانکری در این گفتوگو در پاسخ به سوالی درباره بیانیه لوزان و اظهارات مقامات ایران و آمریکا درباره آن گفت واقعیاتی که پارامترها (رئوس مطالب) بر آن استوار شده است، واقعیت هستند. به گزارش فارس، وی گفت دیروز نیز روسها بیانیهای صادر کردند و گفتند سند اطلاعات (فکتشیت) یا واقعیاتی که توسط آمریکا اعلام شده، قابل استناد و اطلاعات دقیقی هستند.
استقبال اسرائیل از تفاهم سنا و اوباما
طرح سنا برای نظارت بر توافق هستهای با ایران و قول کاخ سفید مبنی بر امضای این طرح توسط اوباما با استقبال رژیم صهیونیستی مواجه شد. وزیر جنگ اسرائیل این تفاهم را در راستای انجام یک توافق خوب با ایران دانست. به گزارش تسنیم، یووال اشتاینیتز وزیر اطلاعات و امور راهبردی رژیم صهیونیستی در مصاحبه با رادیو اسرائیل گفت: ما قطعا خوشحال هستیم، این یک دستاورد برای سیاست اسرائیل است. سخنرانی بنیامین نتانیاهو در کنگره آمریکا، در دسترسی به این قانون، قطعی بوده است، قانونی که جزء مهمی در جلوگیری از دستیابی به یک توافق بد خواهد بود یا حداقل موجب خواهد شد تا این توافق منطقیتر شود. اشتاینیتز در ادامه افزود: این فشار بیشتر و مانع دیگری در برابر یک توافق بد است و در نتیجه دولت آمریکا و تیم مذاکرهکننده تلاش بیشتری را برای از بین بردن شکافها و دستیابی به یک توافق که بهتر به نظر برسد یا حداقل منطقیتر باشد، انجام خواهد داد. رسانههای خارجی، این اقدام را عقبنشینی اوباما در مقابل جمهوریخواهان و تضعیف جایگاه او توصیف کردهاند. رویترز در گزارشی در این زمینه نوشت: کاخ سفید در یک عقبنشینی آشکار از مواضع قبلی و تسلیم در برابر جمهوریخواهان کنگره اعلام کرد باراک اوباما، قانونی که براساس آن کنگره میتواند بر توافق هستهای ایران و گروه 1+5 نظارت کند، را در صورت تصویب، امضا خواهد کرد. نیویورکتایمز نیز با اشاره به این موضوع نوشت: تصویب طرح نظارت کنگره بر توافق هستهای ایران در کمیته روابط خارجی سنا موضع رئیسجمهور آمریکا را در مذاکرات تضعیف و بدگمانی ایرانیها به آمریکا را تقویت کرد.