عبدالباری عطوان*: شبکههای تلویزیونی عربی این روزها مملو از اخبار مربوط به حملات هوایی به یمن و اهدافی است که تخریب میشوند. مستی بیسابقهای در میان همه اعضای ائتلاف ایجاد شده است. البته به ندرت میتوان تصاویری از کشتهشدههای غیرنظامی و بیگناهی دید که به دست این حملات موشکی جان خود را از دست دادند. همه شبکههای تلویزیونی همچنان مانند گذشته تصاویری از جنازههای غیرنظامیان در حملات موشکی در سوریه و حتی قربانیان داعش در عراق و کوهستانهای سنجار را نشان میدهند. اما بنا به دلایلی حتی یک تصویر از غیرنظامیان یمنی کشتهشده و زخمیها نشان نمیدهند. این در حالی است که همین رسانهها ادعای کار حرفهای و رسانهای دارند و بعضی از آنها شعار پرداختن به نظرات مخالف و مختلف سر میدهند. گویا در جنگی که هماکنون نزدیک به 4 هفته است در یمن آغازشده به جای موشکهای ساخت آمریکا با قابلیت انفجار و کشتار بالا، گل و ریحان بر سر مردم ریخته میشود. وضعیت انسانی یمن در بدترین حالت ممکن قرار دارد حتی
بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل نیز خواستار آتشبس فوری برای رساندن کمکهای انسانی به بیش از 25 میلیون یمنی شد که به علت این حملات از جهان دور افتادهاند اما این صداها هیچ گوش شنوایی برای خود نمییابد. بیشتر مردم یمن بویژه در 2 پایتخت شمالی و جنوبی موقت و دائم از قطع کامل شبکه برق و سوخت و فقدان بیشتر مواد اساسی زندگی شامل مواد غذایی و دارویی رنج میبرند. بندرها تعطیل و فرودگاهها تخریب شدهاند و کشور در حالتی از انزوای مطلق و بدون ارتباط با دنیای خارج زندگی میکند. مردم یمن بدون توجه به مذهب خود حق مهاجرت برای نجات خود به کشورهای همسایه را ندارند، درست مانند جنگهایی که (به استثنای جنگ غزه) در مناطق دیگر ایجاد میشود. عجیب است که کشورهای همسایه میگویند این جنگ را برای دفاع از آنها و جلوگیری از ریخته شدن خون آنها انجام میدهند. ما نمیدانیم چرا تاکنون توافقی برای آتشبس انسانی که گروههای خیریه بتوانند در سایه آن کمکهای خود را به شهروندان یمن برسانند و پزشکان بتوانند هزاران مجروح را مداوا کنند، ایجاد نشده است؟ از زمان آغاز حملات موشکی 3 هفته کامل گذشته و با اینکه اهداف به پایان رسیده است اما هیچ تلاشی برای نشاندن طرفهای متخاصم بر سر میز مذاکرات برای رسیدن به راهحل سیاسی یا توقف خونریزیها مشاهده نمیکنیم. گویا یمنیهایی که در این جنگ کشته میشوند، انسان نیستند. گرسنگی، محرومیت و فقر شدید برای این ملت عربی اصیل کافی است. این کشور در لیست 20 کشور فقیر دنیا جای گرفته است اما با این وجود با مجموعهای از کشورهای «برادر» خود محاصره شده که شمارش اموال صدها میلیارد دلاریشان برایشان مشکل شده و نمیدانند با این پولها چه کار کنند و در چه راهی هزینه کنند. روز جمعه از یک منبع دیپلماتیک الجزایری شنیدیم که پیامهای متقابلی بین ریاض و تهران در 2هفته گذشته برای متوقف کردن درگیریهای مسلحانه در یمن و جلوگیری از تبدیل آن به جنگ گستردهتر منطقهای رد و بدل شده است. این منبع تصریح کرد که یکی از این پیامها متضمن اقداماتی است که بر سر آنها توافق شده تا درگیری بین نیروهای دریایی عربستان سعودی و کشتیهای باری ایرانی که از تنگه بابالمندب عبور میکنند، اتفاق نیفتد. اقدامات دوم در زمینه جلوگیری از درگیری بین نیروهای دریایی ایران و همتای سعودی آن است. این سخن باعث خوشحالی ما شد، چرا که جنگ منطقهای در آستانه درگیریهای موجود در یمن آخرین چیزی است که ما انتظار آن را داریم، این جنگ میتواند مصیبتی دیگر برای منطقه و ساکنان آن علاوه بر مصیبتهای موجود ما در عراق، سوریه و لیبی رقم بزند. احتمال این درگیریها وجود دارد. تنگه بابالمندب منطقهای مملو از کشتیهای جنگی سعودی و مصری و ایرانی است. اینها کشتیهایی هستند که ما هرگز در جنگها یا تجاوزهای متعدد اسرائیل نامی از آنها نشنیدهایم. درست مانند جنگندههایی که رژیمهای مختلف عربی برای مشارکت در جنگ یمن در مسابقهای بینظیر در منطقه آنها را عازم این کشور میکنند. ما انتظار داریم که طرح الجزایر شامل توقف درگیریها در یمن و بازگرداندن همه طرفها به میز گفتوگوها بدون هیچ پیششرطی اجرا شود، تنها پیششرط موجود در این روند میتواند حفظ وحدت اراضی و مردم شناختی یمن و بازسازی مؤسسات دولتی بر مبنای دموکراسی و عدالت و مساوات و تقویت همزیستی بین ملت یمن و امت واحده
اسلامی باشد.
* تحلیلگر برجسته مسائل منطقهای