آری شاویت: اگر تا آخرین لحظات یعنی تا آخر ژوئیه یا آگوست، اسرائیل نجات پیدا نکند، با یکی از این دو سناریو مواجه خواهد بود؛ یا موقعیت راهبردی اسرائیل بهخاطر یک توافق بد با ایران متحمل ضربه جدی خواهد شد یا بهخاطر متهم شدن به برهم زدن این توافق، این اتفاق رخ میدهد. به هرحال هیچکدام آسان نخواهد بود. اسرائیل با موقعیت خطرناکی روبهرو میشود.
درباره سناریوی اول یعنی دستیابی به توافق باید بگوییم جان کری، ارنست مونیز و وندی شرمن که مذاکرات با تهران را انجام دادهاند مرتکب 2 اشتباه اساسی شدهاند. مشکل اول به زمان مربوط میشود. براساس این توافقنامه زمان لازم برای دستیابی ایران به بمب اتم کوتاه و زمان لازم برای مقابله غرب با ایران هستهای طولانی میشود. در نتیجه مانع اصلی پیش روی ایران در چند سال اخیر به تدریج از میان میرود. دومین اشتباه کری، مونیز و شرمن این است که براساس توافق لوزان، ایرانیان باید اورانیومهای غنیشده خود را رقیق کنند اما همچنان ابزار تولید اورانیوم غنیشده را در اختیار دارند. سانتریفیوژهای نطنز و فردو و احتمال ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته امکان تولید مجدد اورانیوم را برای آنها مهیا میسازد. در این صورت بهخاطر همان اختلاف زمانی که به آن اشاره شد، دیگر هیچکس قادر نخواهد بود آنها را متوقف کند.
هستهای شدن ایران خیلی زودتر از آنکه انتظارش میرود روی خواهد داد و موقعیت راهبردی اسرائیل را بهطور چشمگیری وخیم خواهد کرد. درباره سناریوی برهم زدن توافق از سوی اسرائیل هم میتوان گفت توافق لوزان آشتی با ایران در زمان دولت روحانی و به رسمیت شناختن زیرساختهای هستهای این کشور را به یکی از سنگ بناهای سیاسی و امنیتی کاخسفید تبدیل کرده است. از این رو افرادی که بحران کنونی در روابط آمریکا و اسرائیل را با بحرانهای قبلی در سالهای 1948، 1967، 1973، 1981 (رآکتور عراق) و 2007 (رآکتور سوریه) مقایسه میکنند، در اشتباهند. این بار اقدام اسرائیل در تضاد کامل با آنچه خواهد بود که از نظر کاخسفید منافع آمریکا محسوب میشود.
تلاشهای اسرائیل برای متوقف کردن روند دستیابی به توافق هستهای با ایران میتواند بسیار خطرناک باشد. اگر در پایان تابستان واشنگتن احساس کند اسرائیل مانع به نتیجه رسیدن تلاشهایش شده است، خدا به داد ما برسد.
مقامات اسرائیلی باید هر دو سناریو را در نظر داشته باشند و با جدیت به دنبال یک راهحل سوم باشند. اسرائیل در چنین اوضاع حساسی نمیتواند مرتکب اشتباه دیگری شود. با گذشت توفان بهاری، اسرائیل به یک راهبرد جدید، سازنده و صریح نیاز دارد.
هاآرتص