تقی حجازی*: اگرچه وزارت نفت به‌صورت رسمی تایید نکرده که شرکت پشتیبانی ساخت و تهیه کالای نفت تهران منحل شده است اما چند وب‌سایت خبری در هفته گذشته از تصمیم وزارت نفت و شرکت ملی نفت درباره انحلال این شرکت پرده برداشتند؛ تصمیمی که برخی منابع مطلع از اتخاذ آن در شب عید سال 94 خبر می‌دهند. انتشار این خبر در میان سازندگان تجهیزات صنعت نفت کشور بازتاب‌های متفاوتی  به دنبال داشته است، چراکه در عمل مجموعه فوق، ماموریت‌هایی مانند خرید اقلام بالادستی و پایین‌دستی، تهیه،‌ تدارک و خرید کالا و مواد اولیه یا حمایت مالی از سازندگان و تولیدکنندگان داخلی (واگذاری سفارش خرید) و ارائه خدمات فنی در تولید مواد و لوازم مورد نیاز صنایع نفت، گاز، پتروشیمی،‌ شرکت‌های تابعه وزارت نفت و دیگر شرکت‌های مرتبط با این صنعت را برعهده داشته که می‌توان ادعا کرد در نوع خود بازوی فنی و مهندسی تعامل با سازندگان بوده است. برخی منابع خبری از الحاق این شرکت به زیرمجموعه وزارت نفت خبر می‌دهند و بعضی هم می‌گویند این شرکت شبیه یک معاونت بازرگانی در شرکت نفت عمل خواهد کرد. با این حال همان‌طورکه اشاره شد، تصمیم به انحلال این شرکت بازتاب‌های متفاوتی در صنعت نفت داشته است؛ برخی که نسبت به عملکرد و کارآیی این شرکت در سطح وزارت نفت پرسش‌های فراوانی داشته‌اند از تولد یک شرکت جدید با ساختار روزآمد که بتواند براساس وندورلیست واحد، تامین تجهیزات از مبادی مختلف را سامان داده و با سازندگان تجهیزات تعامل شفافی را برقرار کند، استقبال می‌کنند، چراکه بسیاری از صنعتگران، اهمیت ماموریت‌های راهبردی چنین شرکتی را فراتر از توان مدیریتی آن در سال‌های اخیر می‌دانند. بعضی دیگر از سازندگان تجهیزات هم اگرچه بر این باورند در چند سال اخیر سطح عملکرد شرکت کالای نفت تهران چندان مشعشع نبوده است اما به هر شکل، ابزاری برای تجمیع غالب نیازهای روز شرکت‌های کافرمایی در وزارت نفت بوده است. وزارتخانه‌ای که از اقتدار لازم نزد کارفرمایان خویش برخوردار نبوده و هر یک از این شرکت‌ها، در مسیر خویش گام برمی‌دارند و وزیر نفت هم تلویحا این مساله را قبول دارد که نمی‌تواند همه سیاست‌ها را برای شرکت‌ها تفهیم کند. این گروه از سازندگان بر این اعتقادند که وجود این شرکت باعث می‌شد به هر ترتیب از اندازه کمی و کیفی تقاضای مشتریان در صنعت نفت، اطلاعات کسب کنند. حال نبود این شرکت، نگرانی‌هایی را در این گروه از سازندگان ایجاد کرده است؛ نخست آنکه این پرسش به وجود آمده است که اگر شرکت کالای نفت تهران منحل است، کدام شرکت یا کدام ساختار جدید جایگزین و جانشین آن می‌شود؟ دومین پرسشی که مطرح است اینکه پس از این، ساختار جایگزین، از چه سیاست‌ها و برنامه‌هایی پیروی می‌کند؟ آیا با سازندگان تعامل دارد یا خیر؟ و پرسش مهم‌تر اینکه شرکت پشتیبانی و کالای نفت تهران، مسؤولیت بخشی از برنامه مهم وزیر نفت در حمایت از 10 گروه کالایی را برعهده داشته است؛ حال با خروج این شرکت از گردونه شرکت‌های تابع وزارت نفت، کدام شرکت مسؤولیت اجرای برنامه 10 گروه کالایی را که با بوق و کرنا روی آن مانور داده شده اما در عمل هیچ چیزی تاکنون عینیت نیافته و بیشتر شبیه یک نمایش تبلیغاتی بوده است، دنبال خواهد کرد؟ به نظر می‌رسد قبل از اینکه مقامات ارشد وزارت نفت تصمیم به انحلال این شرکت می‌گرفتند، بهتر بود این شرکت همچون گذشته که در فهرست واگذاری سازمان خصوصی‌سازی بوده است به بخش خصوصی واگذار می‌شد. چنانکه بخش خصوصی باتوجه به وظایف گسترده و راهبردی‌ای که این شرکت صاحب برند داشته است، تمایل به خرید آن دارد و به این ترتیب از مرگ یک شرکت راهبردی در صنعت نفت جلوگیری می‌شد. حالا وزیر نفت باید تبیین کند که به‌طور مستقیم متولی حامی سازندگان در حوزه تجهیزات داخلی کدام شرکت است یا کدام شرکتی با ساختار کارآمدتر، جایگزین این شرکت خواهد شد؟
*عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت