گروه اجتماعی: سقوط ایران در رتبهبندی تولید علم دنیا در ۲ سال گذشته با مراجعهای سطحی به پایگاههای رتبهبندی مشخص است و این در حالی است که مدیران وزارت علوم با سیاست خاصی برای اعلام رتبهبندی، آمار ۱۵ سال گذشته را اعلام کرده و از رشد تولید علم ایران خبر میدهند! سقوط جایگاه ایران در تولید علم در 2 سال گذشته امری است که با یک مراجعه سطحی به پایگاههای رتبهبندی جهانی مانند ISI یا اسکوپوس قابل مشاهده است اما وزارت علوم که این موضوع را انکار میکند در آخرین آمار خود که از زبان دهقانی سرپرست ISC نقل کرده است، ایران را صاحب رشد میداند.
سیاسیبازی در اعلام آمار
به گزارش فارس، البته وزارت علوم با اعلام رشد علمی ایران در 15 سال گذشته آمار غلط ارائه نداده اما با سیاست کاری خاصی آمار 2 سال گذشته که سقوط علمی ایران را درپی دارد اعلام نکرده و برای اعلام جایگاه ایران از رشد تولید علم در 15 سال گذشته استفاده کرده است در حالی که اگر فقط 2 سال گذشته را بررسی کنیم با سقوط چندپلهای ایران در تولید علم روبهرو هستیم.
سیر نزولی تولید علم
جعفر مهراد، استاد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شیراز و سرپرست سابق ISC در دیماه سال 93 آخرین آمار تولید علم ایران را ارائه کرده و از کاهش تولید علم خبر داده است.
به گفته مهراد، پژوهشگران ایرانی در طول سال 2014 میلادی 26 هزار و 494 مدرک تولید کردند که از سوی پایگاه استنادی تامسون رویترز که در ایران به آیاسآی معروف است ثبت شد. میزان تولیدات علمی ایران در سال 2013 میلادی نیز از سوی مهراد، 29 هزار و 985 مدرک اعلام شد که در مقایسه با سال 2012 میلادی که ایران موفق به تولید30 هزار و 185 مدرک شده، تعداد200 مدرک کمتر است. همچنین در پایگاه اسکوپوس در سال 2012 کشورمان 40 هزار و 104 مقاله نمایه کرده اما در سال 2013 ایران با کاهش بیش از یکهزار مقاله نسبت به سال پیش از آن، 39 هزار و 99 مقاله در اسکوپوس نمایه کرد.
حذف معنادار 2 سال از آمارها
با این وجود وزارت علوم در تازهترین آمار منتشر شده خود حرفی از سالهای 2013 و 2014 به میان نمیآورد و آماری از 15 سال گذشته را ارائه میدهد به طوری که محمدجواد دهقانی، رئیس مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفته است: براساس مدارک علمی ثبت شده در پایگاههای استنادی آیاسآی و اسکوپوس تا اردیبهشت 1394 سهم جمهوری اسلامی ایران از تولید علم دنیا در 15 سال گذشته رشد قابل ملاحظهای داشته است. همچنین دهقانی با افتخار گفته است: ایران در حال حاضر 5/1 درصد از علم دنیا را تولید میکند و این در حالی است که در سال 2000 تنها 13/0 درصد از علم دنیا به ایران اختصاص داشت و سهم تولید علم ایران از سال 2000 تا 2011 افزایش یافته است.
افتخار با اما و اگر!
این خبر اشتباه نیست و جای افتخار هم دارد اما دهقانی که به سهم 5/1 درصدی از تولید علم دنیا اشاره کرده است به این امر اشاره نکرده که این آمار سقوط ما را در سالهای گذشته نشان میدهد به طوری که در سال 2012 کشورمان 6/1 درصد تولید علم دنیا را به خود اختصاص داد اما در سال 2013 که نیمی از آن تحت مدیریت تیم کنونی بوده، سهم ایران از تولید علم دنیا نیز به 5/1 درصد کاهش یافته است. همچنین دهقانی در حالی از ارتقای رتبه ایران از رتبه 48 به جایگاه 16 در 15 سال گذشته خبر میدهد که رتبه ایران در تیرماه 92 جایگاه 15 اعلام شده بود و دهقانی از این موضوع صحبتی به میان نمیآورد که جایگاه 16 سقوط ما را دربر داشته است. به هر حال جامعه دانشگاهی انتظار شنیدن اخبار بهروزتر و جدیدترین آمار را از وزارت علوم دارد.