شادی بشری: جنگ در یمن فرصتی در اختیار عمرالبشیر رئیس‌جمهور سودان، یک مجری سیاسی باتجربه که 25 سال است بر این کشور حکومت می‌کند، قرار داده است تا به قدرت‌های سنی ثروتمند نشان دهد می‌تواند در صورتی که ارزش آن را داشته باشد عاملی مهم علیه نفوذ ایران باشد. البشیر در بحبوحه ناآرامی گسترده در منطقه توانسته است همچنان قدرت را در سودان در اختیار خود داشته باشد. اکنون به نظر می‌رسد البشیر و بسیاری از هموطنان وی امیدوارند حمایت از عملیات تحت رهبری عربستان سعودی علیه مبارزان حوثی در یمن که مورد حمایت ایران قرار دارند، قدرت‌های عرب سنی خلیج فارس را تشویق کند کمک و سرمایه‌گذاری خود را برای اقتصاد متزلزل سودان سرازیر کنند. اگر البشیر که چند هفته قبل یک دوره ریاست جمهوری 5ساله دیگر را آغاز کرد بتواند با یک شعبده‌بازی دیگر کمک نقدی کشورهای عربی را جلب کند بدون اینکه باعث بیزاری ایران شود، استدلال خود را در این باره تقویت خواهد کرد که تنها اوست که قادر است در بحبوحه ناآرامی و اوضاع پیچیده و دشوار در منطقه، سودان را هدایت کند. عربستان سعودی از آغاز عملیات نظامی خود علیه یمن، تعهدات جدیدی را درباره سرمایه‌گذاری در بخش مهم کشاورزی سودان مطرح کرده است. از سوی دیگر بانکداران می‌گویند بانک‌های خلیج‌فارس مایل به داد و ستد با همتایان سودانی خود هستند اما اگر قرار باشد سودان حمایت اقتصادی بیشتر عربستان سعودی و متحدانش را به دست آورد، البشیر باید بر بی‌اعتمادی شدید به دولت خود فائق آید.
یک دیپلمات در خلیج‌فارس گفت: «در خلیج فارس هیچ اعتمادی به البشیر نیست. رهبران خلیج‌فارس معتقدند البشیر ممکن است هر زمانی به آنها خیانت کند. بر این اساس تا زمانی که البشیر جدیت خود را برای ملحق شدن به آنها و کنار گذاشتن ایران نشان ندهد، هیچ کمکی در اختیار او قرار نخواهند داد».
وی افزود: «اگر خارطوم متعهد شود در برابر آنچه عربستان سعودی نفوذ روزافزون ایران در منطقه می‌داند بایستد، ریاض می‌تواند مدعی شود یکی از معدود متحدان عرب رقیب دیرینه عربستان سعودی یعنی ایران را از مدار قدرت تهران خارج کرده است».
با این حال تحلیلگران می‌گویند پیش‌بینی می‌شود سودان با اعلام حمایت از عملیات نظامی علیه یمن و در عین حال باز نگه داشتن خط ارتباطی با تهران، اقدام متوازن‌کننده منطقه‌ای خود را ادامه دهد. اما این اقدام سودان نمی‌تواند برای عربستان سعودی و متحدانش آنقدر کافی باشد که کمک‌های غذایی خود را به طرف سودان سرازیر کنند.
سرمایه‌گذاری مهم‌تر از تسلیحات است
سودان و ایران که هر دو با تحریم‌های آمریکا روبه‌رو هستند و واشنگتن آنها را در فهرست حامیان تروریسم قرار داده است، از همکاری با یکدیگر در برابر تلاش‌های غرب برای منزوی کردن این دو کشور، سود برده‌اند. سودان که با یک مرز چند صد کیلومتری در دریای سرخ از عربستان سعودی جدا می‌شود، به ایران کمک کرده است نفوذ خود را در آفریقا گسترش دهد.ناظران تسلیحاتی می‌گویند سودان به‌عنوان یک نقطه ورودی مهم برای صادرات تسلیحات ایرانی به قاره آفریقا ایفای نقش می‌کند.
همچنین به طور گسترده این گمان نیز وجود دارد که سودان به ایران امکان داده است پنهانی محموله‌های تسلیحاتی را برای گروه‌های مورد حمایت ایران از جمله جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) ارسال کند.
ناظران تسلیحاتی می‌گویند در ازای آن سودان نیز از فناوری تسلیحاتی ایران سود برده و باعث شده است خارطوم به یکی از تولیدکنندگان مهم تسلیحات در آفریقا تبدیل شود.
نقش روزافزون سودان به عنوان یک صادرکننده تسلیحات به تقویت اقتصاد این کشور کمک کرده است زیرا با جدا شدن سودان جنوبی از سودان در سال 2011، خارطوم بخش زیادی از درآمد نفتی خود را از دست داد. اما با توجه به تورم دورقمی و نرخ بالای بیکاری در سودان، این کشور بیش از آنکه به تسلیحات ایرانی نیاز داشته باشد به سرمایه‌گذاری کشورهای عرب خلیج‌فارس نیازمند است. عمر البشیر پس از اعلام غیرمنتظره خود درباره اینکه سودان به ائتلاف تحت رهبری سعودی علیه یمن ملحق خواهد شد، گفت: «کشورهای خلیج فارس محدودیت‌های بخش بانکداری را که سال گذشته به اجرا درآمده بود لغو خواهند کرد». سخنگوی بانک مرکزی سودان گفت: «داد و ستد بانک‌های سعودی و اماراتی با نهادهای مالی سودان اخیرا افزایش یافته است». سفیر عربستان سعودی در سودان نیز گفت: «دولت وی سرمایه‌گذاران را تشویق خواهد کرد به بخش کشاورزی سودان که بخش اعظم صادرات این کشور را به خود اختصاص می‌دهد، پول تزریق کنند». «فیصل بن حمد الملا» در حالی که چند هفته از آغاز عملیات علیه یمن می‌گذشت، در مصاحبه با خبرنگاران افزود: «سرمایه‌گذاری جدیدی در بخش کشاورزی سودان انجام خواهد شد و ما امیدواریم سودان برای این کار آمادگی داشته باشد.» سودان برخی اظهارات مطرح‌شده را درباره اینکه برای جلب کمک اقتصادی کشورهای عرب خلیج فارس، به عملیات نظامی علیه یمن پیوسته است رد کرد. وزارت خارجه سودان اعلام کرد خارطوم برای تامین امنیت اماکن اسلامی در عربستان سعودی به این عملیات پیوسته است و هنوز مشخص نیست آیا نیروهای سودانی واقعا در این جنگ مشارکت خواهند کرد یا خیر.
حمایت رأی‌دهندگان سودانی
بسیاری از رای‌دهندگان سودانی گفتند نزدیکی البشیر با کشورهای عرب خلیج‌فارس علت حمایت آنها از وی بوده است.
«عبدالرحمن حسن» یک شهروند 52 ساله سودانی گفت: «البشیر ما را در مسیری درست قرار داده است. سعودی‌ها پول زیادی را به بازسازی مصر اختصاص داده‌اند، تصور کنید آنها در این کشور (سودان) چه کارهایی می‌توانند انجام دهند.» اگرچه سرمایه‌گذاری کشورهای عرب
خلیج‌فارس ممکن است در سودان افزایش یابد اما بعید است سعودی یا متحدانش آنگونه که درباره «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر اقدام کردند، در جهت تقویت البشیر گام بردارند. تحلیلگران می‌گویند عربستان سعودی نگران است اسلامگرایان وابسته به اخوان‌المسلمین که ریاض با آنها مخالف است، سیاست در دولت البشیر را هدایت کنند. از سوی دیگر این نگرانی روزافزون نیز در حزب حاکم سودان وجود دارد که البشیر در کنار اسلامگرایان قرار گیرد.
یک منبع دولت سودان گفت: «حزب کنگره ملی در سودان همیشه دچار اختلاف بوده و البشیر توانسته است توازن را برقرار کند». اما البشیر دلیل چندانی برای نگه داشتن اسلامگرایان در دولت خود ندارد. به‌رغم جاذبه اقتصادی عربستان سعودی، عناصر بانفوذ در دولت سودان در برابر قطع کامل روابط با ایران مقاومت خواهند کرد. تحلیلگران می‌گویند ارتش و دیگر دستگاه‌های امنیتی سودان از داشتن روابط با ایران سود برده‌اند و احتمالا ارتباط خود را با این کشور حفظ خواهند کرد.
رویترز