الی لیک: در حالی که تا ضرب‌الاجل پایان مذاکرات هسته‌ای ایران تنها 40 روز باقیمانده، گسستن کلاف تحریم‌های فلج‌کننده این کشور، از قبل شروع شده است. تازه‌ترین نشانه این روند، در روزهای اخیر با ورود 9 هواپیمای تجاری دست دوم به ایران برای تقویت ناوگان هوایی ماهان‌ایر، مشاهده شد. آمریکا تهدید کرده است شرکت‌های غربی را که هواپیما به ایران بفروشند، تحریم می‌کند، با این حال ممنوعیت دسترسی به قطعات یدکی هواپیما برای ایران، براساس توافق مقدماتی که در پایان سال 2013 با ایران امضا شد، برداشته شد. مقامات آمریکایی گفته‌اند حتی در صورتی که تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود، تحریم‌های مربوط به مجازات ایران برای حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر، به قوت خود باقی می‌ماند. انتقال این هواپیماهای دست دوم، در زمانی صورت گرفته است که ایران به دنبال پیوستن مجدد به اقتصاد بین‌المللی حتی پیش از امضای معامله نهایی است. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه، ماه پیش اعلام کرد فروش سامانه دفاع هوایی پیچیده
اس-300 را به ایران از سر می‌گیرد. شرکت‌های نفتی غربی نیز از قبل نشست‌هایی با مقامات ایرانی داشته‌اند تا با آنها درباره نحوه بازگشت به بازارهای سودآور نفت و گاز این کشور صحبت کنند.
«عباس آخوندی» وزیر حمل‌ونقل ایران گفت از فوریه تاکنون ایران 15 هواپیما تهیه کرده است که 9 فروند آن در چند روز آینده وارد ناوگان هوایی کشور می‌شود. رسانه‌های دیگر ایران گزارش کردند این هواپیماها که قبلا جزو ناوگان هوایی ویرجین آتلانتیک بودند، در اختیار ماهان‌ایر قرار می‌گیرند. ماهان‌ایر که یک شرکت خصوصی واقع در تهران است، از قبل تحت نظر دولت آمریکا قرار داشته است. این شرکت در سال 2011 به علت حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و برنامه موشک‌های بالستیک آن، با تحریم خزانه‌داری آمریکا مواجه شد. براساس تلگرام دیپلماتیکی که «ویکی‌لیکس» آن را فاش کرد، وزارت خارجه آمریکا در سال 2008 سعی کرد از پرواز 3 فروند هواپیمای ماهان‌ایر که در کره‌جنوبی تعمیر می‌شدند، ممانعت کند. در نهایت آمریکا توانست خواهان بازگشت آن هواپیماها به پایگاه‌هایی شود که هواپیماها در آنجا ساخته شده بودند. آمریکا همچنین
15 میلیون دلار جریمه از شرکت انگلیسی‌ای گرفت که آن هواپیماها را به ماهان‌ایر فروخته بود.
سخنگوی خزانه‌داری آمریکا از اظهارنظر درباره انتقال 9 هواپیمای جدید به ایران، خودداری کرد، با این حال این اقدام نشان داد چطور تحریم‌های ایران پیش از ضرب‌الاجل سی‌ام ژوئن/ نهم تیر و رسیدن به معامله هسته‌ای، مسیر از هم پاشیدن را طی می‌کند. «امانوئل اتولنگی» عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که یک پژوهشکده واقع در واشنگتن و حامی تحریم‌های شدید علیه ایران است، گفت: «قضیه ماهان‌ایر نشان می‌دهد تحریم‌های آمریکا دیگر مانع تعاملات بازرگانی شرکت‌های غربی با ایران نیست؛ حتی با شرکتی نظیر ماهان‌ایر که خزانه‌داری آمریکا، آن را به علت حمایت از سپاه پاسداران ایران هدف قرار داده بود». وی افزود: «دولت باید برای حفظ اعتبار رژیم تحریم‌ها، سریعا برای مجازات شرکت‌هایی اقدام کند که چنین آشکار، تحریم‌های آمریکا را نقض کرده‌اند. در غیر این صورت، این استدلال که تحریم‌ها عمدتا دست نخورده و می‌تواند در آینده به حال اول بازگردد، کل اعتبار خود را از دست خواهد داد».
«آوی جوریش» مقام سابق خزانه‌داری آمریکا نیز که در ترسیم نقشه فعالیت‌های غیرقانونی ایران شرکت داشته است، گفت: خرید هواپیما، «نقض صریح» توافق مقدماتی است که حاصل شد، «چنین اقداماتی توان دولت آمریکا را برای مذاکره و ارائه یک تصویر معتبر مبنی بر اینکه اگر معامله خوبی امضا نشود، اقتصاد ایران همچنان گرفتار خواهد بود، ضعیف می‌کند». به‌رغم اعلامیه 2 آوریل/ 13 فروردین، مبنی بر حصول توافق درباره چارچوب معامله هسته‌ای، مسائل حل‌نشده بسیاری باقی مانده است. رهبر معظم ایران تاکید کرده است همه تحریم‌های ایران باید با امضای توافق برداشته شود و مقامات نظامی این کشور اعلام کرده‌اند هیچ بازرس بین‌المللی اجازه نخواهد داشت به مراکز نظامی دسترسی داشته باشد. اوباما و دیگر رهبران غربی امیدوار بودند فشار تحریم‌های فعلی بر ایران، اهرمی در اختیار آمریکا قرار دهد تا ایران را درباره مسائل باقیمانده، تحت فشار بگذارند اما به نظر می‌رسد این اهرم رو به ضعیف شدن است.
بلومبرگ