ویلیام مک لین و آنگوس مک داول: غیبت پادشاه عربستان در یک اجلاس منطقه‌ای که به میزبانی «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا برگزار شد، نشان داد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، ناخرسند از آنچه آنها آن را بی‌تفاوتی آمریکا در قبال مداخله ایران در امور جهان عرب می‌نامند، چگونه می‌توانند در حصول یک توافق هسته‌ای با ایران تاخیر ایجاد کنند.
تحلیلگران و دیپلمات‌ها در خاورمیانه تصمیم ملک سلمان را برای شرکت نکردن در اجلاس کمپ دیوید به‌رغم انکارهای مقامات آمریکایی و برخی منابع در درون عربستان، یک نوع بی‌اعتنایی و توهین تلقی می‌کنند.
ریاض تصمیم خود را برای شرکت نکردن در اجلاس کمپ دیوید فقط 2 روز بعد از آنکه کاخ سفید اعلام کرد ملک سلمان در اجلاس کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس حضور می‌یابد، اعلام کرد. تعدادی از اعضای این شورا از مدت‌ها قبل در تعهد اوباما برای مقابله با حمایت ایران از ستیزه‌جویان مسلمان شیعه در سراسر این منطقه ابراز شک کرده‌اند.
«محمد بن‌نایف» ولیعهد عربستان که روابط مستحکمی با نهادهای سیاسی و امنیتی آمریکا دارد، همراه با محمد بن‌سلمان، جانشین ولیعهد به جای ملک سلمان در نشست 2 روزه کمپ دیوید در روزهای 13 و 14 مه/ 23 و 24 اردیبهشت شرکت کردند. از زمان به قدرت رسیدن سلمان در ماه ژانویه، این دو هدایت بخش اعظم سیاست عربستان را در اختیار داشته‌اند. این قدرت عرب مهم خلیج‌فارس سال‌هاست از این شکایت دارد که واشنگتن نگرانی‌های ریاض را جدی نمی‌گیرد. عربستان فکر می‌کند تمرکز آمریکا بر حل مناقشه مربوط به برنامه هسته‌ای تهران، توجه آمریکا را از مشکلات فوری‌تر منحرف کرده است. «سامی الفرج» مشاور امنیتی شورای همکاری خلیج‌فارس از کویت می‌گوید: «تئوری‌های قدیمی توطئه درست بودن خود را ثابت کرده‌اند. آمریکا تهدیدهایی برای خود درست می‌کند و سپس سامانه‌های تسلیحاتی بیشتری به ما پیشنهاد می‌کند. این نشانه خوبی برای ما نیست». ریاض بر این اعتقاد است حمایت ایران از ستیزه‌جویان در لبنان، سوریه، عراق و یمن بزرگ‌ترین علت بی‌ثباتی در منطقه، تشدید تنش‌های فرقه‌ای، تضعیف دولت‌های قدرتمند و تقویت جهادی‌های سنی است.
تحلیلگران می‌گویند سعودی‌ها از آن بیم دارند که اوباما حل مناقشه بین قدرت‌های جهانی و تهران را به‌عنوان میراث خود تلقی کند. چنین توافقی درباره برنامه هسته‌ای ایران که غرب با وجود انکارهای ایران معتقد است شاید هدف از آن ساخت سلاح‌های هسته‌ای باشد می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را بدون مهار جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای تهران حذف کند.
واشنگتن مکررا وعده داده است به مهار فعالیت‌های ایران کمک خواهد کرد، سلاح‌های جدیدی به کشورهای عرب خلیج‌فارس ارائه خواهد کرد و حمایت خود را از ائتلاف تحت رهبری عربستان علیه شورشیان یمنی متحد تهران اعلام کرده است.
کسب حمایت شورای همکاری خلیج‌فارس متشکل از عربستان سعودی، کویت، قطر، بحرین، امارات عربی متحده و عمان برای اوباما از این جهت که به کنگره نشان دهد توافق با ایران با وجود مخالفت اسرائیل از حمایت گسترده منطقه‌ای برخوردار است، مهم است. سلمان از چارچوب توافق هسته‌ای بین قدرت‌های جهانی و ایران که ماه گذشته حاصل شد حمایت محتاطانه‌ای به عمل آورده است اما تاکید می‌کند هرگونه توافقنامه‌ای باید محکم، قابل راستی‌آزمایی و بدون تهدید برای همسایگان تهران باشد.
منابع مطلع از محافل سیاسی داخلی عربستان نگران آن هستند که کاهش تحریم‌ها علیه تهران باعث خواهد شد ایران میدان عمل بیشتری برای حمایت از نائبان
(Proxies) خود داشته باشد که ریاض با آنها در سراسر خاورمیانه مخالف است.
سلاح‌های جدید
«جان کری» وزیر خارجه آمریکا تلاش کرده است به دولت‌های خلیج‌فارس اطمینان دهد واشنگتن توافقنامه هسته‌ای بد را نخواهد پذیرفت و گفته است مذاکرات کمپ‌دیوید باعث مشخص‌تر شدن تعهدهای واشنگتن شد و «تفاهم امنیتی جدید»ی با شورای همکاری خلیج‌فارس ایجاد خواهد کرد.
مقامات ارشد آمریکایی گفتند واشنگتن همچنین آماده است براساس برنامه‌هایی جهت برپایی یک سامانه دفاع موشکی مشترک برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس، سلاح‌های جدیدی به این کشورها پیشنهاد کند. حمایت اوباما از عملیات عربستان در یمن با وجود ملاحظات راهبردی و بشردوستانه همچنین نشان‌دهنده تعهد آمریکا به امنیت ریاض است. با این حال این اقدامات ظاهری شاید نتواند نظر سعودی‌ها را به طور کامل جلب کند. «مصطفی علانی» تحلیلگر امنیتی عراقی که روابط نزدیکی با وزیر کشور عربستان دارد، می‌گوید: «تجربه آنها از 6 سال ریاست‌جمهوری اوباما حاکی از اطمینان دادن، وعده دادن و کلمات زیباست اما در انتها هیچ چیزی دست آنها را نمی‌گیرد». به گفته علانی، از نظر ریاض حمایت آمریکا از عملیات یمن که شامل حمایت‌های اطلاعاتی، تدارکاتی و تسلیحاتی است در حکم پاداشی برای جلب نظر مثبت عربستان به توافق هسته‌ای با ایران است که تلاش هر دو طرف حصول به آن تا ماه ژوئن است. اما «عبدالخالق عبدالله» استاد علوم سیاسی در امارات عربی متحده با اشاره به شک‌هایی که در منطقه در این باره وجود دارد، می‌گوید: «ما هنوز عمیقا فکر می‌کنیم ایران یک نیروی بی‌ثبات‌کننده است و با حصول توافق هسته‌ای می‌رود که بی‌ثبات‌کننده‌تر هم شود. بنا بر این من اساسا فکر می‌کنم ما یعنی شورای همکاری خلیج‌فارس و آمریکا دیگر در یک صفحه قرار نداریم».
نسل جدید
«جمال قاشقچی» مدیرعامل شبکه تلویزیونی «العرب» می‌گوید: «شاید هدف از تصمیم برای فرستادن محمد بن‌نایف و محمد بن‌سلمان به کمپ دیوید
سرعت بخشیدن به حرکت به سمت یک نسل جدید است».
قاشقچی می‌افزاید: «عربستان سعودی درک می‌کند که آمریکا مهم است و می‌خواهد به همکاری با واشنگتن بویژه در حال حاضر ادامه دهد. ما در حال تجربه یک تلاش برای بازسازی عمده در منطقه هستیم که نیازمند حمایت آمریکاست».
بعضی دیپلمات‌ها در منطقه بر این باورند غیبت ملک سلمان و همچنین حمد پادشاه بحرین یعنی دیگر متحد نزدیک آمریکا و میزبان ناوگان پنجم این کشور در اجلاس کمپ‌دیوید، شاید پیامدهایی داشته باشد. سال 2013 تصمیم عربستان برای قبول نکردن کرسی در شورای امنیت سازمان ملل که محتاج سال‌ها تلاش است و بعد از آن افشای اظهارات تند شاهزاده «بندر بن سلطان» رئیس وقت سازمان اطلاعاتی عربستان درباره واشنگتن نتوانست تغییری در سیاست آمریکا ایجاد کند.
یک دیپلمات غربی مستقر در منطقه می‌گوید: «البته این امر (عدم حضور سلمان) در حکم یک نوع بی‌اعتنایی است اما فکر نمی‌کنم اوباما با این موضوع (بی‌اعتنایی) کنار بیاید. او خواهان توافق هسته‌ای است. این اولویت شماره یک اوست».
رویترز