گروه اجتماعی: طبق آخرین اطلاعات موجود در سایت اسکوپوس، رتبه ایران در تولید علم از رتبه ۱۵ به رتبه ۱۷ رسیده و ایران در زمینه تولید علم از تایوان و فدراسیون روسیه عقب افتاده است.
برخی آمار و اطلاعات از افت رتبه علمی کشور خبر میدهد، اخباری که هر از گاهی به اشکال گوناگونی مطرح میشود. طبق آخرین اطلاعات موجود در سایت اسکوپوس، رتبه ایران در تولید علم از 15 به رتبه 17 رسیده و ایران در زمینه تولید علم از تایوان و فدراسیون روسیه عقب افتاده است. نگرانی از افت علمی کشور در قالب نامه بیش از 4هزار عضو رسمی هیات علمی دانشگاهها چند روز پیش به رئیسجمهور اعلام شد. در این گزارش به بررسی وضعیت رشد علمی کشور طی سالهای پیش و علل افت علمی کشور در سال 2013 بر مبنای رنکینگهای بینالمللی اشاره شده بود. تحلیل رشد علمی کشور در این گزارش بر مبنای سایت رنکینگ Scimago و دادههای Scopus صورت گرفته است.
توقف رشد علمی در سال2013
به گزارش تسنیم،بررسی تعداد مستندات علمی بهتفکیک سالهای میلادی در بازه زمانی 2005 تا 2012 نشان میدهد طی این سالها رتبه علمی ایران به صورت مرتب افزایش یافته اما در سال2013 این رشد متوقف شده و عقبگرد علمی کشور آغاز شده است.
بر این اساس ایران در دولت نهم همواره با رشد خیرهکننده علمی در تولید علم روبهرو بوده است. این رشد در سال 2006 به عدد نزدیک به 50 رسید که در سطح جهانی یک عملکرد فوقالعاده محسوب میشود. عملکرد دولت دهم نیز از سال 2009 تا 2012 در روند تولید دانش در جهان مطلوب بوده و در این سالها نرخ تولید علم کشور همواره در حال رشد بوده است. بیشترین رشد در دولت دهم در سال 2011 و برابر 32 درصد رشد بوده است.
افت علمی کشور با تغییر سیاست وزارت علوم
این در حالی است که در سال 2013 با تغییر سیاستهای وزارت علوم، افت علمی کشور آغاز شده و متأسفانه شاهد افت
47/2 درصدی در تولید علم کشور هستیم. این در حالی است که در این سالها هرگز با افت علمی کشور روبهرو نبودیم.
بررسی اعداد و ارقام مربوط به درصد افت علمی ایران در رشتهای گوناگون در سال2013 نتایج قابل تاملی را نمایان میکند. هر چند در بسیاری از رشتههای مربوط به علوم پزشکی، کماکان رشد علمی وجود دارد اما افت علمی کشور در برخی رشتهها هم به عدد نزدیک به 50 رسیده و این آمار نشاندهنده سیاستهای نادرست آموزش عالی و عدم توجه به رشد علمی در بسیاری از رشتههاست.
صعود رتبه علمی عربستان
حال پرسش اینجاست که آیا قرار است افت علمی کشور با حاشیهسازیهای متعدد وزارت علوم در دوران فعلی ادامه یابد یا اینکه دستاندرکاران آموزش عالی در نهایت به فکر رسالت اصلی خود خواهند افتاد؟
عقبگرد علمی کشور در حالی است که در کشور عربستانسعودی با برنامهریزی صحیح در حوزه آموزش عالی، شاهد رشد علمی فوقالعاده در سال 2013 هستیم. در این سال کشور عربستان سعودی تولیدات علمی خود را از 11هزار و 869 به عدد 14هزار و 114 رسانده و رشد 19 درصدی تولید علم را تجربه کرده است. در صورت عقبگرد رشد علمی ایران در سالهای آینده و رشد پرشتاب علمی در عربستان، انتظار میرود در سالهای آینده کشور عربستانسعودی کنار رقیب سنتی ایران یعنی ترکیه بهعنوان رقیب جدید برای ایران محسوب شود. از سوی دیگر نمودارهای رشد علم در منطقه گویای این است که کشور ترکیه در صورت حفظ افت علمی ایران، بزودی از ایران در نمایه Scopus هم سبقت خواهد گرفت و عنوان اولین را در منطقه خاورمیانه به خود اختصاص خواهد داد.
به باور کارشناسان، بهتر است وزارت علوم بهجای ایجاد جنجالها و حاشیههای سیاسی، سیاست تولید علم خود با نگاه منطقهای و جهانی را پیگیری کند و به عقبگرد علمی ایران به این صورت پایان دهد.