قدرتهای نوظهور در عرصه جهانی شامل ایران، روسیه و چین نظام جهانی و ارزشهای دموکراتیک را تهدید میکنند. تصمیم اخیر «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه برای دادن موشکهای اس- 300 به ایران با وجود مخالفتهای آمریکا شرمساری بزرگی برای دولت واشنگتن است و نشان میدهد تهدید جدیدی برای نظم پیشین جهان و امنیت آمریکا وجود دارد: «ظهور قدرتهای منطقهای». چین، روسیه و ایران از عقبنشینی آمریکا برای کسب برتری نظامی و سیاسی در حوزههای مورد علاقه خود در سطح جهانی استفاده میکنند. آنها از هدف مشترکی برای کاهش نفوذ آمریکا، تسلیم همسایهها به خواستههای سیاسی خود و در نهایت استفاده از پایگاه منطقهای قدرت برای از بین بردن سلطه دموکراسی غربی بویژه آمریکا برخوردارند. این موضوع و ظهور داعش میتواند بزرگترین چالش راهبردی رئیس جمهوری بعدی آمریکا باشد. آمریکا نمیتواند بگوید هشداری دریافت نکرده است. در روزهای آخر ریاستجمهوری «جورج بوش» پدر، 23 سال قبل، اتاق برنامهریزی وزارت دفاع آمریکا سند راهبردیای را منتشر کرد که ممانعت از ظهور قدرتهای منطقهای برتر را بهعنوان یکی از مهمترین اهداف راهبردی آمریکا تعیین میکرد. اولین هدف پنتاگون جلوگیری و شکست حمله به ائتلاف دفاعی جهانی آمریکا بود و بعد از آن هشدار، این بود: «هدف بعدی ممانعت از دست یافتن قدرتهای متخاصم بهموقعیت مهم منطقهای است که برای منافع ما متضرر باشد. تقویت موانع علیه بازظهور تهدیدهای جهانی در برابر منافع آمریکا و متحدان ما که این مناطق شامل اروپا، شرق آسیا، خاورمیانه و خلیج فارس است. آمریکای لاتین نیز مهم است. کنترل غیردموکراتیک و تقویتشده منابع این مناطق مهم میتواند تهدیدی برای امنیت ما باشد».
در 20 سال گذشته و بعد از روی کار آمدن 2 دولت، آمریکا توانسته ظهور بعضی از این تهدیدهای منطقهای را کنترل کند اما این مهار در اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا در دوره دوم ریاست جمهوری «باراک اوباما» موفق نبوده است. اول اینکه ایران تب انقلاب اسلامی را با امپراتوری ایرانی ترکیب کرده تا به قدرت برتر در خاورمیانه تبدیل شود، شبهنظامیان و گروههای نیابتی این کشور لبنان و بیشتر عراق و سوریه را در دست دارند و در یمن بازی تازهای را شروع کردهاند. تهران همچنین از نیات هستهای خود هوشمندانه بهعنوان ابزاری برای کسب امتیاز از غرب استفاده میکند. براساس توافق به دستآمده بین ایران و گروه 1+5، ایران بهعنوان کشوری ظاهر میشود در آستانه توانایی هستهای که از تحریمها رها شده است و منابع بیشتری برای شبهنظامیهای منطقهای دارد. شاید مهمترین تهدید درازمدت از بابت ظهور چین با رشد اقتصادی بالا و تمایل برای احیای امپراتوری قوی چین است. «ژی جین پینگ» رئیسجمهوری جدید چین سیاستهای محافظهکار در عرصه سیاست خارجی را کنار گذاشته است و قدرت نظامی چین را به سرعت تقویت میکند. آمریکا تلاش کرده با اتحاد با ژاپن و جنوب شرق آسیا در برابر این سیاستهای چین مقاومت کند اما منابع مالی و نظامی خوبی را به این امر اختصاص نداده و متحدان آمریکا هراس دارند اوباما، خود مانعی در تقویت ارتباطات باشد. ظهور قدرتهای جدید منطقهای هزینهها و خطرهای زیادی در جهان جدید دارد. این قدرتها ارزشهای دموکراتیک و دنیای لیبرال را رد میکنند. آنها سازمان ملل متحد و دیگر نهادها را بهعنوان ابزاری برای تثبیت قدرت آمریکا و تبعیت از هنجارهای جهانی میدانند. این خطری است که اوباما برای رئیس جمهوری بعدی آمریکا به ارث میگذارد.
رئیس جمهوری بعدی باید راهبردی فوری را برای مهار و مقابله با تهدیدهای فزاینده اتخاذ کند.
وال استریت ژورنال