گروه سیاسی: شب! شنبهشب. علی شمخانی. دریابان علی شمخانی. دبیر شورایعالی امنیت ملی کشور در تلویزیون و چشم در چشم مردم اعلام کرد او نفر اول لیست بازجویی 23 نفرهای است که آمریکاییها به جواد ظریف دادهاند! بازجویی از دبیر شورایعالی امنیت ملی؟ او وزیر اسبق دفاع و فرمانده سابق نیروی دریایی ارتش و سپاه و هماکنون رئیس مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح و نیز عضو شورای راهبردی وزارت امور خارجه است. آمریکاییها میخواهند از او بازجویی کنند. آنها در لیست 23 نفرهای که در مذاکرات به جواد ظریف دادهاند، نام دریابان شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی را بهعنوان اولین اسمی که باید مورد بازجویی قرار گیرد، آوردهاند! خبر تکاندهنده است! آنقدر تکاندهنده که وقتی مهرداد بذرپاش، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خبر داد جز شمخانی، فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی و کامران دانشجو، وزیر علوم دولت قبل نیز جزو لیست بازجویی هستند؛ گویی رسانهها در ایران فلج شدند! بازجویی؟! آن هم از دبیر شورایعالی امنیت ملی، یعنی مهمترین نهاد امنیتی یک کشور؟! بازجویی از رئیس سازمان انرژی اتمی یعنی مهمترین نهاد فنی مرتبط با موضوع هستهای؟! بازجویی از وزیر علوم که بیشترین اطلاعات و ارتباط را با اساتید و نخبگان دانشگاهی بویژه در حوزه فیزیک هستهای داراست؟! اکنون که برخی اسامی لیست
23 نفره آمریکاییها برای بازجویی منتشر شده میتوان فهمید «من اجازه نمیدهم» چرا با آن صراحت اعلام شد! به گزارش «وطن امروز» موضوع بازجویی که بر اساس روایت دولتیها اعلام شده بود تنها مصاحبه است و از متخصصان صنعت هستهای ایران صورت میگیرد، یکی از مهمترین محورهای انتقاد منتقدان به رفتار تیم مذاکرهکننده در مذاکرات هستهای بوده است. در ایران طی روزهای اخیر تجمعات پرشوری در انتقاد از بازجویی و نیز بازرسی از مراکز نظامی صورت گرفت که نشان میدهد افکار عمومی دیگر به هیچ عنوان تاب تحمل دادن چنین امتیازی را به طرف آمریکایی ندارد و آنچه این تجمعات را تکمیل کرد، خبر تکاندهنده سرلشکر علی شمخانی بود! علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی و یکی از فرماندهان ارشد نظامی ایران شنبهشب، در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت نام او سرلیست فهرست بازجویی آمریکاییهاست. شمخانی در عین حال بر مخالفت با این خواسته آمریکاییها تاکید کرد. به گزارش خبرگزاریها، دریابان علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشور شنبهشب در برنامه نگاه یک درباره درخواست آمریکاییها برای بازجویی دانشمندان ایرانی گفت: در مقطعی آنها با برخی افراد مصاحبه کردند اما هیچ وقت ننوشتند که از پاسخها قانع شدند و بعد از آن 3 نفر از دانشمندان کشور ما که آژانس از آنها باخبر بود، ترور شدند. چه نسبتی بین این دو مساله وجود دارد؟ ما نمیپذیریم ایران یک استثنا باشد و این مساله مورد تایید برخی کشورهای عضو گروه 1+5 نیز هست. نماینده رهبری در شورایعالی امنیت ملی با بیان اینکه میز مذاکره، محل دعوا و جدل است، تصریح کرد: بر مدیریت مساله هستهای منطق و استراتژی حاکم است و این مساله موجب ایستادگی ما تاکنون شده است. معتقدم درباره توافق احتمالی یا توافق نکردن باید اجماع نظر داشته باشیم و نباید موضوعات ناشی از نگرانی درباره توافق و محتوای آن به موضوعات سیاسی و جناحی و ابزاری در خدمت حذف سلیقهها تبدیل شود و همدیگر را در این روند متهم به خیانت و واژگان بیبصیرت کنیم. وی ادامه داد: دلسوز و دلواپس میتوانند به شکلی مناسب کمک کنند که به نحوی نگرانیهایشان رفع شود و مذاکرهکنندگان هم سعی کنند با سعهصدر این دریافتها را از سوی دلواپسان داشته باشند، چرا که آنها هم به دنبال منفعت ملی هستند. شمخانی درباره میزان اطلاعاتی که از سوی مذاکرهکنندگان در اختیار مردم قرار گرفته است، گفت: میشود باز هم اطلاعات در اختیار مردم گذاشت. در ادامه وقتی شمخانی با این سوال مجری که اسامی لیست
23 نفره بازجویی چه کسانی هستند؟ روبهرو شد، خبر را داد. وی گفت: اولین نفر خود من هستم. لیست ارائه شده شامل اسامی 23 نفر از مسؤولان و متخصصان کشور است. این خبر تکاندهنده شمخانی بلافاصله در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی منفجر شد. خبر این است: «دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران اولین نام لیست
23 نفرهای است که آمریکاییها میخواهند از آنها بازجویی کنند». این خبر اما روز گذشته با اظهارات مهرداد بذرپاش، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تکمیل شد. بذرپاش اطلاعاتی تکمیلی درباره این لیست مطرح کرد. عضو هیات رئیسه مجلس شنبهشب در جمع تعدادی از فارغالتحصیلان دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به مذاکرات هستهای و سنگاندازی طرف آمریکایی در روزهای پایانی مذاکرات گفت: هرچه به روزهای پایانی مهلت نهایی توافق جامع هستهای نزدیک میشویم، زیادهخواهی طرف آمریکایی بیشتر و بیشتر میشود. عضو هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه تجربه نشان داده هرگاه در مقابل زیادهخواهی آمریکاییها یک قدم عقب بنشینیم، خواستههای غیرقانونی آنها نیز بیشتر خواهد شد، گفت: آمریکاییها بعد از طرح بازرسی از مراکز غیرهستهای و نظامی کشورمان و بازجویی از دانشمندان هستهای، لیستی از فرماندهان نظامی کشور را برای بازجویی ارائه کردهاند. بذرپاش در ادامه در کنار دریابان شمخانی، به 2 نام دیگر نیز اشاره کرد. او گفت: نام دکتر فریدون عباسی و برخی مسؤولان دولت سابق همچون کامران دانشجو هم در لیست 23 نفره آمریکاییها برای بازجویی قرار دارد. بذرپاش تصریح کرد: از دبیر شورایعالی امنیت ملی و فرماندهان نظامی کشورمان قصد بازجویی دارند؛ کدام عقل سلیم در کجای دنیا این نسخه را تجویز میکند! گفته بودیم موضوع هستهای بهانهای برای ورود به حوزه دفاعی و نظامی کشور است. وی افزود: قطعا غیرت رئیسجمهور و آقای ظریف بازجویی از فرماندهان نظامی کشورمان را قبول نخواهد کرد. عضو هیات رئیسه مجلس این را هم گفت که تیم مذاکرهکننده ما وظیفه پیدا کردن راهحل برای بازجویی فرماندهان نظامی را ندارد، بلکه وظیفه آنها بستن تمام راهها برای بازجویی از فرماندهان نظامی کشور است. بذرپاش همچنین گفت: از کجا معلوم اگر با همین روال پیش برویم، آمریکاییها فردا لیست مصاحبه یا بازجویی از سران قوا یا شخص رئیسجمهور را روی میز مذاکرات قرار ندهند؟ براساس اظهارات بذرپاش، در کنار دبیر شورایعالی امنیت ملی، اکنون رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و وزیر علوم نیز در لیست
بازجویی هستند!
لیست را به تهران آوردند
در میان تمام واکنشهایی که روز گذشته به این موضوع شد، یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن نحوه رفتار تیم مذاکرهکننده با ماجرای لیست بازجویی بود. اگرچه عباس عراقچی در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی مدعی شده بود آنها به هیچ عنوان لیست را قبول نکردهاند اما اظهارات او در برنامه گفتوگوی ویژه خبری از شبکه دوم سیما نشان میدهد تیم مذاکرهکننده در مذاکرات لوزان، مخالفتی با لیست نشان نداده و مخالفت صورت گرفته درباره این لیست، در تهران بوده است. عراقچی در برنامه زنده گفتوگوی ویژه خبری صراحتا اعلام کرد لیست ارائه شده از سوی آمریکاییها برای مصاحبه با برخی افراد کشورمان در قالب PMD ارائه شده است که تیم هستهای آن را به تهران آورده است و رهبر انقلاب با آن مخالفت کردهاند. این بدان معنی است که تیم هستهای در زمان مذاکرات هیچ مخالفتی با ارائه این لیست نداشته است. عراقچی در اینباره گفته بود: «PMD همیشه بهانهای قوی در دست آنها بوده که باید این بهانه را از دست آنها بگیریم. به یکسری راهحلها رسیدیم که در تهران مورد پذیرش قرار نگرفت. لیستی را دادند که اگر با این افراد مصاحبه شود PMD بسته میشود که در تهران پذیرفته نشد. مقام معظم رهبری قاطعانه پاسخ دادند». پایگاه ایران هستهای نیز روز گذشته گزارش داد کارشناسان در تهران میگویند فهرستی که 1+5 به ایران داده، در واقع یک فهرست توافق شده میان تیم ایرانی و 1+5 برای رسیدگی به موضوع PMD (ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران) بوده است. این در حالی است که ظاهرا تیم مذاکرهکننده اختیاری برای این توافق نداشته است. علاوه بر این، برخی منابع در تهران گفتند موضوع، به بازجویی از 23 دانشمند و مقام دفاعی ختم نمیشود و 1+5 خواستار دیدار از 5 مکان نظامی در تهران هم شده است. شنیدهها حکایت از آن دارد که فقط یکی از این مکانها در پارچین قرار دارد. آژانس در آخرین گزارش خود نوشته است علاوه بر افراد و مکانها، خواستار دسترسی به اسناد و تجهیزات نظامی ایران هم هست. دیپلماتها در تهران میگویند، از دید ایران اگر بنا بر استقرار یک رژیم بازرسی ویژه در ایران باشد، تهران ترجیح میدهد اساسا توافق نکند. در این گزارش همچنین به اظهارات ظریف پس از دیدار با جان کری اشاره شده است. محمدجواد ظریف روز شنبه پس از دیدار با جان کری در ژنو گفته است که ایران و آمریکا به دنبال یافتن راه دیگری برای مساله بازجویی آژانس از دانشمندان دفاعی ایران هستند. این گزارش با انتقاد از این اظهارات ظریف آورده است: ناظران این گفته ظریف را عجیب ارزیابی میکنند و عقیده دارند وظیفه تیم مذاکرهکننده جبران خطای گذشته و بستن همه راهها برای دسترسی غرب به دانشمندان، مکانها، تجهیزات و اسناد نظامی ایران است نه پیدا کردن راهی دیگر برای آن!
دبه درآوردهاند
همچنین شمخانی در بخش دیگری از سخنان خود در این برنامه تلویزیونی به دبه در آوردن آمریکاییها اشاره کرده و نمونه آن را به رسمیت شناختن برنامه غنیسازی ایران در سال 91 دانست. دبیر شورایعالی امنیت ملی گفت: متاسفانه کار آمریکاییها که در مذاکره یک چیز میگویند و بیرون از آن حرف دیگری میزنند به یک مدل رفتاری تبدیل شده است. آنها در سال 91 از سوی یک کشور ثالث اعلام کردند برنامه غنیسازی ایران را به رسمیت میشناسند و این در انتهای کار دولت قبل بود و اصولا پذیرش این مساله شرط مذاکره و حل و فصل مساله هستهای بود و حالا در مسیر مذاکرات خیلی چیزها نسبت به سالهای گذشته تغییر کرده است. دبیر شورایعالی امنیت ملی درباره موضوع بازرسیها با بیان اینکه مذاکرهکنندگان ایران اعلام کردند این موضوع به علاوه مصاحبه با دانشمندان ایرانی در دستور کار مذاکره نیست، گفت: همان طور که مقام معظم رهبری اعلام کردند ما زیر بار چنین مسالهای نمیرویم. اصرار آنها برای بازرسی بیفایده است چرا که هر نوع بازرسی براساس انپیتی و پروتکل الحاقی حد و حدود قانونی دارد. آنها با ادعاهای واهی با همین بهانه فعالیتهای نظامی در برنامه هستهای ایران، ما را تحریم کردند اما امروز مشخص شده تمام آن اسناد جعلی است. حالا چه شده که به دنبال بازرسی هستند؟ ایران به طور شفاف اعلام کرده این اسناد جعلی است. وی تاکید کرد آمریکا باید به دنبال حل مسائل فنی در مسیر مذاکرات باشد نه تحقیر ملت ایران.