دکتر ابراهیم رزاقی*: سوال اساسی این روزها این است که اگر تحریم‌ها برداشته شود آیا غرب اجازه پیشرفت اقتصادی به ایران می‌دهد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت چنانکه تجربه نشان می‌دهد ما وابسته‌تر از امروز به غرب خواهیم شد. آنها آگاهانه‌تر عمل خواهند کرد چون بحث دفاع مطرح است؛ در گذشته بحث تهاجم نظامی در ایران مطرح بود که ما دفاع کردیم و نشان دادیم یک ملت مقاوم و مبارز علیه تهاجم نظامی هستیم. از آن به بعد دیگر به‌سادگی نمی‌توانند تصمیم بگیرند به ایران حمله کنند چون هزینه‌های زیادی برایشان خواهد داشت اما درباره اقتصاد عکس این مساله است و این تجربه 3 ساله نشان می‌دهد که مسؤولان ما به هیچ وجه در برابر تهاجم بیگانگان دفاع اقتصادی نمی‌کنند و نتیجه آن می‌شود که غربی‌ها برای تسلط بر ایران، تهاجم اقتصادی مجددی کنند البته اگر این نوع مدیریت ادامه پیدا کند که امیدوارم چنین نشود. نگاه ما نگاهی است که کاملا می‌تواند در بخش اقتصادی هم به مقاومتی دست بزند که زبانزد شود. نمونه‌اش همان کاری است که درباره صنایع دفاعی انجام دادیم که الان صنایع دفاعی ما در منطقه و جهان مطرح است، بنابراین چطور درباره مقوله اقتصاد نمی‌توانیم این کار را بکنیم و نکرده‌ایم، همه این موارد نشان می‌دهد مدیرانی بر سر کار آمده‌اند که نسبت به مقاومت اقتصادی توجه جدی نداشته‌اند و بیشتر با وادادگی عمل کرده‌اند که اوج آن هم همین 2 ساله روی کار آمدن آقای روحانی است.  برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی باید اقداماتی را انجام داد؛ اول آنکه باید سیاست‌های لیبرالی را کنار بگذاریم. ما باید از لحاظ اقتصادی مستقل شویم، برای آنکه مستقل شویم هم باید نیازهایمان را خودمان تعریف، درونی و تولید کنیم، نه اینکه از بیگانگان بخواهیم نیازهای ما را تعریف کنند. در ابتدا هم اگر تولید با تکنولوژی بالا نداریم اصلا مهم نیست، می‌توانیم یارانه دهیم، مانند غربی‌ها و آمریکایی‌ها که مرتبا به تولیدات کشاورزی و صنعتی‌شان یارانه می‌دهند. از سوی دیگر این تولیدات بویژه مواد غذایی را باید درونی کنیم چرا که با حیات و زندگی ده‌ها میلیون انسان سر و کار دارد. نکته مهم آن است که اجازه ندهیم قطعات صنایع از خارج وارد شوید و به اسم تولید داخلی، مونتاژ کنند. دلار ارزان در اختیار واردات قرار ندهیم و تنها برای کالاهای ضروری که مساله‌ای حیاتی است آن را به کار ببریم. از سوی دیگر به کشاورزان کمک کنیم تا با تولید کشاورزی ما را بی‌نیاز کنند که این کار شدنی است و از تولیدکنندگان صنعتی حمایت کنیم و به آنها یارانه دهیم. در شرایط کنونی باید نظارت دقیق باشد چرا که الان سود بالا در فعالیت‌های غیرتولیدی است که باید از طریق وضع مالیات برای تولیدکنندگانی که فعالیت غیرتولیدی دارند، مانع رشد اینگونه فعالیت‌ها شویم. باید برای جنگ اقتصادی هم به مردم اطلاعات دهیم تا بدانند سفر خارج رفتن و گردشگری آنها چه لطماتی به اقتصاد کشور وارد می‌کند.  در بخش تولید هم باید مدیرانی داشته باشیم که فکر خودشان نباشند یا کمتر به فکر خودشان باشند، بنابراین افراد پول‌پرست و خودپرست را کنار بگذارند. همچنین به کارگران انگیزه دهیم تا اگر پول هم نیست برای دفاع از اقتصاد کشور بهتر کار کنند و برای مصرف‌کنندگان هم کالای خارجی را گران کنیم تا نتوانند بخرند همچنین این ندا را بدهیم که برای دفاع از مملکت‌شان باید کالای ایرانی بخرند. از تولیدکنندگان بخواهیم سودشان را کم کنند و اجازه ندهیم سود فعالیت‌های غیرتولیدی انگیزه ایجاد کند.
* استاد دانشگاه و اقتصاددان