گروه ورزشی: نحوه حمایت اسپانسر تیمملی فوتبال زمانی به «صدقه پیامکی» معروف بود اما یکی از اقدامات این شرکت پا را از این هم فراتر گذاشته است. تیمملی فوتبال برای حضور در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل آماده میشد و در آن روزها بشدت به حمایت همهجانبه نیاز داشت. نیازهای تیمملی هم معنوی بود و هم مالی اما هواداری و حمایت معنوی بدون مایه فطیر بود و تا پول به حساب تیمملی ریخته نمیشد، هر حمایتی بیاثر بود. در نتیجه مسؤولان فدراسیون فوتبال به فکر جذب اسپانسر برای تیمملی افتادند و اینگونه شد که شرکت «فناپ» حمایت مالی تیمملی را برعهده گرفت. این شرکت که به یکی از بانکهای خصوصی کشور وابسته بود، از همان روزهای نخست عقد قرارداد با فدراسیون فوتبال، طرحها و برنامههایی را پیاده کرد تا به نوعی بتواند بخشی از هزینههای تیمملی را تامین کند. حمایت پیامکی از تیمملی فوتبال، یکی از راههایی بود که هرچند درآمد نسبتا خوبی را به جیب تیمملی و این شرکت واریز کرد اما با انتقادهایی هم روبهرو بود؛ انتقاد از نحوه حمایت از تیمملی به خاطر این طرح شدت گرفت تا جایی که رسانهها نام «صدقه پیامکی» را برای این طرح برگزیدند. این پایان ماجرا نبود، شرکت حامی تیمملی پس از آنکه تیمملی به جام جهانی صعود کرد و چندین اردوی تدارکاتی برگزار کرد، در برنامهای تلویزیونی – تبلیغاتی از تولید فیلم مستند تیمملی خبر داد و به هواداران فوتبال ایران نوید داد که در آن فیلم میتوانند پشت صحنه آمادهسازی تیمملی برای حضور در جام جهانی، اردوها و بازیهای حساس تیمملی را تماشا کنند. در یکی از برنامههای تلویزیونی متعدد این شرکت حتی کارلوس کیروش هم حضور داشت. در آن برنامه سرمربی پرتغالی تیمملی در نقش یک بازیگر شوهای تبلیغاتی از فیلم تولید شده تعریف و مردم را به خرید دی وی دی آن تشویق کرد. شاید به ظاهر انجام چنین کاری بسیار خوب و پسندیده تلقی شود و گفته شود که این هم راهی برای درآمدزایی است و از این منظر نشود به شرکت حامی تیمملی و فدراسیون فوتبال خرده گرفت اما وقتی مساله کمی پیچیده میشود، نظرها تغییر میکنند. قیمت هر حلقه DVD این شرکت ۵۰۰۰ تومان تعیین شده بود و هواداران برای خرید آنها تنها کافی بود به شمارهای که از سوی فناپ اعلام شده، پیامک بزنند. در صورت ارسال پیامک به آن شماره، در جواب آدرس متقاضی خواسته میشد و پس از دریافت مبلغ به صورت اینترنتی اعلام میشد در اسرع وقت این فیلم به دست خریدار میرسد؛ «اسرع وقتی» که برای خیلی از خریداران هرگز نرسید! دور از ذهن نیست که تعداد بیشماری از هواداران تیمملی فوتبال برای حمایت از تیم یا صرفا به دلیل علاقه به فوتبال ایران برای خرید این فیلم اقدام کرده باشند. سوای هزینه پیامکهای ارسالی، تجمیع پولهای پرداخت شده از سوی خریداران برای دریافت فیلم آن هم به مدت چندین ماه قطعا درآمد هنگفتی برای شرکت حامی تیمملی رقم زده است. مدیران یک بانک که فناپ نیز یکی از شرکتهای زیرمجموعهاش است، چه هدفی از ورود به فوتبال داشتند؟ حمایت از تیمملی یا کسب شهرت و درآمد؟ آنها قطعا به هدف دوم رسیدهاند اما هدف اول چه؟ تیمملی در جامهای جهانی ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ چنین مشکلی نداشت و دست کم با مشکل کمتری روبهرو بود. آن زمان فدراسیون فوتبال با 2 شرکت بزرگ قرارداد همکاری بسته بود و تیمملی تکلیف خود را میدانست. حتی اسپانسر لباس تیمملی بدون هیچ مشکلی کارش را انجام میداد و اعضای تیم هم دغدغهای نداشتند. کار و بار تیمملی در جام جهانی اخیر به قدری در هم پیچیده بود که کادر فنی و بازیکنان حتی به کیفیت لباس تیم هم اعتراض داشتند! اسپانسر تیمملی هم در چنین اوضاعی در فکر طراحی یک مسابقه یا طرح پیامکی تازه بود تا مردم را با آن سرگرم کند. در دورانی که تبلیغات و اسپانسرینگ در دنیا امری متداول و معمول است و شیوههای نوینی برای این کار وجود دارد، آیا چنین برخوردی و اجرای چنین برنامههایی در شأن فوتبال ایران است؟ آیا نمیشود مانند تمام تیمهای معتبر جهان اسپانسر مناسبی برای تیمملی یافت و کاملا حرفهای و اصولی و بر مبنای استانداردهای جهانی به همکاری با آن پرداخت؟ ضعف از فدراسیون فوتبال ایران است که نمیتواند از ظرفیت بالای فوتبال درست استفاده کند و پای شرکتهای بزرگ داخلی و خارجی را به آن باز کند، یا فوتبال در ایران طرفدار زیادی ندارد که شرکتهای بزرگ برای ورود به آن ترغیب شوند؟ جواب دادن به این سوال چقدر میتواند سخت باشد؟
کمیته بازاریابی فدراسیون جواب دهد
در این بین شاید نقش کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال پررنگتر از بقیه باشد اما متاسفانه کمتر موقعی شاهد پاسخگویی این کمیته بودیم. بهعنوان مثال زمانی که قبل از جام ملتهای آسیا تیمملی قصد برگزاری اردو در کشور پرتغال را داشت، فدراسیون اعلام کرد نمیتواند هزینههای این اردو را تهیه کند. از این رو کیروش با یک پیشنهاد توانست کار را به جلو ببرد. یکی از ایرلاینهای پرتغال در قبال حضور تبلیغاتش در کنار زمین تمرین تیمملی فوتبال ایران مبلغ
60 هزار یورو به فدراسیون فوتبال ایران پرداخت کرد اما پس از اینکه اردو تمام شد و این خبر به دست رسانهها رسید، فدراسیون فوتبال سعی کرد اول همهچیز را تکذیب کند و دست آخر گفت از کمیته بازاریابی سوال کنید! این کمیته هم خیلی راحت از پاسخ طفره رفت. به نظر میرسد هماهنگی لازم بین کمیتههای فدراسیون فوتبال برقرار نیست که اگر بود فدراسیون میتوانست همانند ادوار گذشته به راحتی درآمدزایی کند. تیمملی فوتبال قرار بود به اردوی ترکیه برود و حتی کیروش برای بازدید کمپ بشیکتاش به این کشور رفت اما دست آخر به خاطر برآورده نشدن بودجه، این اردو جایش را به سفر ازبکستان داد؛ همان سفری که کاروان تیمملی به خاطر یک چک 150 میلیون تومانی به مدت 3 ساعت در فرودگاه مهرآباد معطل بود.