گروه سیاسی: قرار است اواخر ماه ژوئن (10 تیر) ایران و قدرتهای جهانی به توافق هستهای برسند. با این حال به نظر میرسد قبل از اینکه توافق نهایی در پایان ماه ژوئن برای مسؤولان آمریکایی مهم باشد، این توافق صورت گرفته در ماه آوریل سال جاری میلادی است که سند نهایی و مهم برای طرف آمریکایی در مذاکرات هستهای محسوب میشود. به گزارش «وطن امروز»، پیش از این بانکیمون و وزیر خزانهداری آمریکا به صراحت گفته بودند این چارچوب توافق، به کارشناسان آژانس انرژی اتمی این اجازه را میدهد بتوانند در هر زمان و مکانی که لازم بدانند، از تأسیسات ایران بازرسی کنند. روز گذشته نیز سخنگوی کاخ سفید به این بند مهم از چارچوب توافق ماه آوریل (توافق لوزان) اشاره کرد و آن را یکی از نکات بسیار مهم این توافق دانست. به گزارش «وطن امروز»، از نظر آمریکاییها، ایران هماینک نیز اجازه بازرسیهای بیسابقه از تأسیسات هستهای خود را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی داده است و بعد از این در مذاکرات بعدی باید راجع به جزئیات این مساله توافق صورت بگیرد. این در حالی است که تعداد دیگری از رسانهها با بیان این مطلب، اعتقاد دارند، مسؤولان مذاکرهکننده ایرانی تاکنون با رویهای متناقض هم بازرسیهای سرزده را پذیرفتهاند و هم در داخل ایران اعلام کردهاند که چنین بازرسیهایی هنوز مورد تاییدشان قرار نگرفته است. روز گذشته اما جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید به یکی دیگر از مسؤولان آمریکایی تبدیل شد که صراحتا و رسما اعلام کرده است توافق ماه فروردین بر سر چارچوب مذاکرات، مهمتر از توافق ژنو بوده است. جاش ارنست در گفتوگوی خود با خبرنگاران به مساله بازدید از هر مکان در هر زمان در ایران اشاره کرد و گفت: «کارشناسان در حال حاضر در حال گفتوگو درباره جزئیات این مساله در اروپا هستند. ایران در توافق سیاسی که اوایل آوریل با آن موافقت کرد، اساساً همکاری کرده و با سرزدهترین بازرسیها که تاکنون بر یک کشوری اعمال شده، موافقت کرده است. کار روی جزئیات این مساله کاری پیچیده است اما ما در این زمینه الگو داریم. کشورهای مختلفی اجازه بازرسی مفصل از تأسیسات هستهای را به آژانس بینالمللی هستهای دادهاند بنابراین برای انجام این بازرسیها روندهایی را در دستور کار داریم.» وی همچنین به نقل از باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا بیان کرد: با توجه به رفتار گذشته ایران روندی که اعمال میشود سختگیرانه است و سرزدهترین بازرسیها اعمال خواهد شد. ما انتظار داریم ایران به توافقی که در ماه آوریل با آمریکا به دست آمده، پایبند باشد. سخنگوی کاخ سفید گفت: آژانس بینالمللی انرژی هستهای یک پروتکل استاندارد دارد که در انجام این نوع بررسیها از آن تبعیت میکند اما مسلماً اوضاع درباره ایران بهخاطر شرایط منحصر به فرد برنامه هستهای ایران متفاوت است اما آمریکا این اطمینان را به وجود آورده که میتواند الگویی را برای بازرسیها در نظر گرفته و توسط آژانس اجرایی کند که دسترسی مدیریت شده به برنامه هستهای ایران طراحی شده و پیروی آنها از توافق را راستیآزمایی کرده و اعلام کند آنها به دنبال سلاح هستهای هستند یا خیر. وی درباره این الگو و سناریوی خاص که میتواند تمام تردیدها راجع به برنامه هستهای ایران را از بین ببرد، گفت: «آنچه در این سناریوی خاص منحصر به فرد است این است که بازرسیها در سراسر زنجیره تأمین هستهای انجام میشود. ما فقط به تأسیسات هستهای یا تأسیسات نظامی نگاه نمیکنیم بلکه بازرسیها شامل برخی تأسیسات تولید که برای عملیاتی شدن تأسیسات هستهای مهم است نیز میشود.» وی اضافه کرد: این بازرسیها همچنین شامل منابع اورانیوم در داخل ایران میشود تا زمانی که این مواد اکتشاف یا انتقال مییابند، مورد بررسی قرار گیرند بنابراین ما به همه زنجیره تأمین نظارت خواهیم داشت که میتواند به آمریکا و شرکای بینالمللی این اطمینان را بدهد که ایران به توافق نهایی پایبند است و فقط زمانی که ایران این گامها را بردارد، آمریکا و جامعه بینالملل آماده میشوند نوع خاصی از کاهش تحریمها را به اجرا بگذارند. وی همچنین ادامه داد: «ما میدانیم تجهیزات خاصی برای راهاندازی هر نوع تأسیسات هستهای نیاز است بنابراین با رفتن به تأسیسات تولید و راستیآزمایی درباره اینکه این تجهیزات تولید نشده است و اگر تولید شده باشد به کجا میرود، اطمینان زیادی به دست خواهیم آورد که تجهیزات تولید شده در این تأسیسات برای مسیر مخفی برای دستیابی به سلاح هستهای نیست. همین کار را میتوانیم در تأسیسات استخراج انجام دهیم. از این طریق میتوانیم بفهمیم این مواد به کجا میروند و میتوانیم راستیآزمایی کنیم که این مواد برای مسیر ناشناخته رسیدن به سلاح هستهای نیست».