ادوار دو مارشال: داعش به لحاظ رسانهای تلاش کرده است با اقدامات نمایشی و مورد توجه، خود را بهعنوان مخالف اصلی رژیم دمشق معرفی کند اما حقیقت این است که مخالفان سوری از گروههای مختلف و پیچیده تشکیل شدهاند. در مناقشه 4 ساله، بشار اسد رئیسجمهور سوریه موفق شد حکومت خود را در برابر گروههای مسلح بیشمار که گاهی منافع متضاد دارند اما بر عزم خود برای سرنگون کردن او تاکید میکنند، منسجم نگه دارد. داعش بعد از کنترل جبهه النصره بر رقه در مارس 2013 تا تحت کنترل درآوردن تدمر در مه 2015 با خشونتها و کشتارهای خود توجه رسانهها را جلب کرد اما بهرغم حمایت خارجیها با تبدیل شدن به تنها گروه مسلح درگیر با رژیم بشار اسد فاصله دارد.
گروههای مسلح سوریه، چندین گروهند:
داعش
شکلگیری گروه داعش به سال 2006 و شورش سنیهای عراق علیه حمله آمریکا به این کشور در سال 2003 بازمیگردد. با توجه به طولانی شدن مناقشه، القاعده در عراق نفوذ فزاینده خود را از دست داد. این موضوع با پیروزیهای نظامی پی در پی نیروهای آمریکایی و عراقی و برگشت قبایل سنی محلی مرتبط بود. القاعده اکتبر 2006 در عراق منحل شد اما این شورش سال 2011 با دخالت در تحولات سوریه بار دیگر شکل گرفت و «ابوبکر البغدادی» آوریل 2013 شکلگیری داعش را اعلام کرد سپس این منطقه بین عراق و سوریه به «دولت اسلامی» تبدیل شد و خیلی سریع از رقه در سوریه تا فلوجه و موصل در عراق گسترش پیدا کرد و امروز به استان حلب در شمال سوریه کشیده شده است. در عراق، داعش الرمادی مرکز استان الانبار در 100 کیلومتری بغداد را تحت کنترل درآورده است.
جبهه النصره
جبهه النصره تنها گروه مسلحی است که به صورت رسمی به القاعده وابسته است. این گروه از تکفیریهای مخالف رژیمهای عرب و غرب تشکیل شده است اما اولویت آنها جایگزین کردن رژیم اسد با یک دولت سنی است. النصره در همین راستا از داعش که هدف آن اعلام خلافت اسلامی در سرزمینهای تحت کنترل خود است، فاصله گرفته است. النصره بهعنوان جایگزین میانهروتر برای دولت اسلامی به حساب میآید اما اساس ایدئولوژی آنها یکی است. جبهه النصره که تحت رهبری «ابومحمد الجولانی» قرار دارد، بهتازگی رهبری ائتلافی را برای حمله به استان ادلب در شمال سوریه برعهده گرفت. این گروه موسوم به «ارتش آزادیبخش» از ارتش آزاد سوریه، عوامل افراطی جبهه النصره و همچنین گروههای وهابی مغربی، چچنی و عربستانی نزدیک به القاعده تشکیل شده است.
جبهه اسلامی
این ائتلاف متشکل از چند گروه شورشی، اواخر سال 2013 با اهداف خاص شکل گرفت. «رومن کایه» پژوهشگر و مشاور مسائل اسلامی اعلام کرد «تکفیریها در جبهه اسلامی عضویت ندارند». به گفته وی، «این گروه از گروههای اسلامگرای میانهرو تشکیل شده است که در گذشته به ارتش آزاد سوریه وابسته بودند». آنها تلاش میکنند با دستگاههای اطلاعاتی کشورهای منطقه و غرب ارتباط برقرار کنند اما تکفیریها نتوانستهاند در این گروهها نفوذ کنند. دستگاههای اطلاعاتی آمریکا از ماهها قبل درباره نزدیکی این گروه به القاعده هشدار دادهاند.
ارتش آزاد سوریه
ارتش آزاد سوریه ائتلافی سازمانیافته و هماهنگ نیست و در حقیقت از همه گروههای مسلح مرتبط با شورای نظامی عالی مخالفان سوری و به صورت کلی با نظامیان میانهرو که علیه بشار اسد میجنگند تشکیل شده است. آمریکاییها از سال 2013 تلاش میکنند برخی از گروههای وابسته به ارتش آزاد سوریه را مسلح کنند و آموزش دهند.
حامیان بشار اسد
رژیم سوریه همواره از حمایتهای مهمی برخوردار است. ارتش وفادار بشار اسد دهها و حتی صدها مشاور نظامی روس و ایرانی دارد. اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از سال 2011 در سوریه عملیات نظامی انجام میدهند. اما بزرگترین حامی ارتش سوریه بدون تردید حزبالله لبنان است. حسن نصرالله، رهبر حزبالله، مه 2015 به صورت صریح اعلام کرد نیروهای این گروه شیعی «در هر جای سوریه» در کنار ارتش حضور دارند. شمار دقیق آنها مشخص نیست اما ارزیابیها از 5000 تا 10 هزار نفر حکایت دارد.
کردهای عضو یگانهای مدافع مردم
جنگجویان عضو یگانهای مدافع مردمی با داعش درگیر هستند و همچنین بر سقوط بشار اسد تاکید دارند. شبهنظامیان کرد در مناطق کردنشین در شمال غرب سوریه با داعش جنگیدند. آنها ماه ژانویه در کوبانی با حمایت ائتلاف بینالمللی پیروزی بزرگی کسب کردند و از آن زمان به ضدحملات خود به سوی رقه، پایگاه داعش ادامه میدهند. آنها ماه گذشته 14 روستای مسیحینشین را آزاد و به سوی رقه پیشروی کردند.
لو فیگارو