امیر مجتهدی: با افشای خبر اختصاص بودجه ویژه از سوی پادشاه عربستان برای گسترش فعالیت‌های تبلیغی برای آل‌سعود در شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی، بررسی روند خبری شبکه بی‌بی‌سی فارسی (BBCPersian) در مسائل مربوط به خاورمیانه حکایت از آن دارد که بخشی از مواهب ملوکانه سعودی نصیب این شبکه شده است. در این گزارش گوشه‌ای از مستندات مربوط به تلاش بی‌بی‌سی برای جلب رضایت آل‌سعود جهت دریافت هدایای نقدی منتشر می‌شود تا مشخص شود چگونه بی‌بی‌سی فارسی- که در طول چند دهه گذشته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار جاسوسی دستگاه امنیتی انگلیس مورد استفاده بوده است- امروز در جایگاه تبلیغاتی یک حکومت دیکتاتوری قرار گرفته است!
1- همراهی با آل‌سعود، مقالات صبا و عبارات مجعول
مواضع ضدایرانی شبکه بی‌بی‌سی فارسی اگرچه در گزارش‌ها و برنامه‌های این شبکه به طور مستمر قابل مشاهده است اما این شبکه در مواقعی با اعلام موضع صریح در قبال ایران دشمنی خود را با مردم، تاریخ و هویت ایران آشکار می‌کند. تلاش بی‌بی‌سی در راستای جلب رضایت آل‌سعود در تحریف نام تاریخی خلیج‌فارس و ترویج نام جعلی برای آن بارها با اعتراضات گسترده ایرانیان مواجه شده که نمونه بارزی از آن برگزاری تجمع اعتراضی در مقابل ساختمان مرکزی این شبکه است. صادق صبا، رئیس بخش فارسی بی‌بی‌سی در نگارش مقاله‌هایش برای بخش‌های دیگر بی‌بی‌سی از واژه جعلی استفاده می‌کند؛ مثلا وی مقاله‌ای در سایت بی‌بی‌سی انگلیسی نوشته که در آن از عبارت «Gulf» برای خلیج‌فارس استفاده کرده است.
مقاله صادق صبا با واژه جعلی در بی‌بی‌سی: صادق صبا سال گذشته در توجیه استفاده از عبارت‌های جعلی برای خلیج همیشه فارس، با توهین آشکار به شعور مخاطبان منتقد این شبکه، گفته بود: «حدود 40-30 سال پیش در بریتانیا بعد از اینکه کشورهای عربی اسم خلیج‌فارس را عوض کردند و گفتند خ ل ی ج در کل بریتانیا رسانه‌ها از این عنوان استفاده کردند که در انگلیسی می‌گویند «The Gulf». احتمال زیاد فشارهای کشورهای عربی موجب این کار شده است!»
صادق صبا اما توضیح نداد چگونه کشورهایی که تا چندی پیش جزو مستعمرات انگلیس محسوب می‌شدند توانسته‌اند دولت انگلیس را تحت فشار قرار دهند! و بالاخره اینکه از سر اجبار و فشار کشورهای عربی از عناوین جعلی استفاده می‌کنند یا به خاطر دلارهای نفتی؟!
2- چرا بی‌بی‌سی حوثی‌ها را شورشی می‌نامد؟
حمایت بی‌بی‌سی فارسی از گروه‌های تروریستی همواره به‌عنوان یکی از سیاست‌های اصلی این مجموعه در حال اجراست اما نکته قابل توجه در این میان توجیه این شبکه برای عدم اطلاق کلمه «تروریست» به این گروه‌ها به بهانه عدم وجود کلمه مناسب با آن در زبان فارسی است!
«صادق صبا» که مدیریت بی‌بی‌سی را در لندن برعهده دارد، در جواب به سوال جدی مخاطبان درباره دلیل عدم استفاده از کلماتی که ماهیت واقعی گروه‌های تروریستی همچون «داعش» را به مخاطبان نشان دهد از زبان فارسی ایراد گرفته و طی سخنانی این مساله را ناشی از ضعف واژگانی در زبان فارسی دانست(!)
3- حمایت تسلیحانی آل‌سعود از داعش و پشتیبانی رسانه‌ای بی‌بی‌سی
با گذشت 3 سال از حضور داعش در بخشی از خاک سوریه و عراق نقش آل‌سعود در شکل‌گیری و ادامه حیات این گروهک خطرناک تروریستی با حمایت‌های گسترده مالی و تسلیحاتی، برای همگان آشکار شده و در این راستا بی‌بی‌سی فارسی نیز از هیچ‌گونه تلاشی برای تطهیر چهره جنایتکار این تروریست‌ها کوتاهی نکرده است.این شبکه اصرار دارد اخبار مربوط به داعش را در قالب کلماتی همچون «دولت اسلامی عراق و شام»، «پیکارجویان» و... پوشش داده و برای مخاطبان این سوال جدی را پدید آورده که چرا در یک‌سال گذشته به تروریست‌های داعش که بدترین جنایات ممکن را علیه مردم بی‌دفاع انجام می‌دهند عنوان «تروریست» را اطلاق نمی‌کند؟
اما پس از اعتراض مخاطبان بی‌بی‌سی به چشم‌پوشی این شبکه از جنایات داعش و نیز عدم اطلاق عنوان «تروریست» بر آنها، بالاخره «صادق صبا» رئیس این شبکه تلویزیونی در برنامه‌ای با اشاره به اعتراض‌های مخاطبان خود گفت: «ما موظف نیستیم روی گروه‌ها و جریانات، ارزشگذاری کنیم و چون این گروهک خود را دولت اسلامی می‌نامد، ما هم از همان واژه برای آنها استفاده می‌کنیم». همچنین «لیلی ابوالحسنی» یکی از سردبیران بی‌بی‌سی نیز در جواب اعتراض مخاطبان به این جعل عنوان گفته بود: «اگر یکی از مسؤولان رسمی‌کشورها این گروه‌ها را تروریست بنامند ما نیز از این عنوان استفاده می‌کنیم». با وجود اینکه مقامات رسمی عراق و سوریه مدت‌هاست عنوان تروریست را برای این گروه‌ها به کار می‌برند اما این شبکه همچنان از اطلاق عنوان «تروریست» برای داعش خودداری کرده و تلاش دارد با حمایت رسانه‌ای از گروه‌های تروریستی که به واسطه سیاست‌های تفرقه‌افکنانه و توسعه‌طلبانه آل‌سعود به وجود آمده‌اند روابط حسنه خود را با دربار آل‌سعود حفظ کند و همچنان از مواهب مالی آن بهره‌مند باشد.
4 - حمایت بی‌بی‌سی از داعش صدای مردم و مسؤولان عراق را درآورد
گسترش داعش در عراق نیز محور دیگری از فعالیت‌های بی‌بی‌سی در راستای همکاری با آل‌سعود طی سالیان اخیر بوده است. این گروه تروریستی که با حمایت مالی و تسلیحاتی عربستان به وجود آمده است، در طول مدت انجام جنایات خود از حمایت کامل شبکه بی‌بی‌سی فارسی برخوردار بوده به نحوی که موجب شد «قاسم عطا» سخنگوی دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح عراق، این شبکه را به انتشار گزارش‌های ساختگی و دروغ‌پراکنی متهم و از این شبکه بخواهد در سیاست‌های رسانه‌ای خود در قبال عراق بازنگری کند و در ادامه اعتراضات مسؤولان عراقی، «خضیر الخزاعی» معاون رئیس‌جمهور عراق نیز در دیدار سفیر لندن در این کشور، خواستار بازنگری انگلیس در سیاست‌های بی‌بی‌سی در قبال تحولات عراق شد. چندی پس از سخنان سخنگوی نیروهای مسلح عراق، شمار کثیری از عراقی‌های مقیم لندن با برپایی تظاهرات در برابر مقر بی‌بی‌سی، اعتراض خود را نسبت به سیاست‌های این شبکه در قبال تحولات عراق ابراز کرده و با در دست داشتن پرچم‌های عراق خواستار توقف حمایت و جانبداری بی‌بی‌سی از تروریست‌ها شدند.
5- حمله عربستان به یمن و باز هم حمایت بی‌بی‌سی از اقدامات آل‌سعود!
در حالی که کشتار ناجوانمردانه زنان و کودکان یمنی توسط جنگنده‌های آل‌سعود در 3 ماه گذشته اعتراض بسیاری از مردم جهان را برانگیخته است اما بی‌بی‌سی فارسی اینجا هم به کمک آل‌سعود آمده و تلاش دارد جنایت بی‌سابقه رژیم آل‌سعود علیه مردم یک کشور دیگر را در راستای دفاع عربستان از تمامیت ارضی خود معرفی کند!
در این میان به‌رغم حضور مردم یمن در جبهه مبارزه با حملات آل‌سعود و کشته شدن تعداد زیادی از اهل سنت در حملات هوایی این رژیم، بی‌بی‌سی فارسی با معرفی گروه الحوثی به‌عنوان «شورشیان یمن» حملات عربستان را به دلیل عدم تبعیت این گروه مقاومت از دولت دست‌نشانده عربستان در این کشور معرفی می‌کند!
این شبکه ضمن نادیده گرفتن پروتکل ادعایی بنگاه خبرپراکنی بی‌بی‌سی در انعکاس بی‌طرفانه وقایع جهانی با استفاده از ترفندهایی چون: محدود کردن مبارزان یمنی به حوثی‌ها، حوثی‌ها اقلیتی از شیعیان یمن، نگرانی منطقه‌ای از قدرت حوثی‌ها، حمایت آمریکا و قدرت‌های خارجی از ریاض، همراهی مجامع جهانی با عربستان و... به شکل تامل‌برانگیزی از روز نخست، حمایت از تهاجم هوایی ریاض به صنعا را در دستور کار خود قرار داده و براساس میل ریاض بیشتر برنامه‌هایش به تبلیغ دیدگاه‌های مهاجمان عربستانی اختصاص یافته است. این شبکه با چشم‌پوشی از کشتار روزانه زنان و کودکان در حملات جنگنده‌های رژیم آل‌سعود به مناطق مسکونی همواره اعلام می‌کند «حملات جنگنده‌های عربستان‌سعودی به مواضع گروه الحوثی است!»
6- بی‌بی‌سی: شیعیان عربستان برای کسب حقوق بیشتر زیاده‌خواهی می‌کنند
سرکوب و کشتار شیعیان عربستان در سال‌های اخیر همواره به‌عنوان یک سیاست ثابت در میان حکام آل‌سعود پیگیری می‌شود و در این میان بی‌بی‌سی فارسی در هماهنگی کامل با حکومت آل‌سعود، معترضان به وضعیت موجود در مناطق شیعه‌نشین عربستان را «شورشی» و اقدامات آنها را در راستای دستیابی به «حقوق بیشتر» معرفی کرده و به‌رغم اعتراض نهادهای بین‌المللی به رفتار آل‌سعود، مدعی می‌شود مدارکی برای اعتراضات شیعیان عربستان وجود ندارد و فقط از سوی خود شیعیان ادعاهایی همچون «تبعیض» و «شهروند درجه دوم بودن» مطرح می‌شود!
7- چشم‌پوشی از سرکوب مردم بحرین توسط آل‌سعود
با آغاز اعتراضات مردمی در یمن علیه حکومت آل‌خلیفه، عربستان در مداخله‌ای آشکار با اعزام ماموران امنیتی خود به این کشور، اقدام به سرکوب معترضان کرد که در این ماجرا باز هم بی‌بی‌سی فارسی برای توجیه جنایات آل‌سعود، معترضان بحرینی را «مخالفان دولت» معرفی کرد که برای به دست آوردن «امتیازات بیشتر» و «اختیارات بیشتر» اقدام به راهپیمایی علیه دولت می‌کنند! جانبداری از جنایات آل‌سعود و آل‌خلیفه و نحوه پوشش اخبار مربوط به بحرین توسط بی‌بی‌سی فارسی حتی موجب اعتراض اندیشکده گلوبال ریسرچ شد. این اندیشکده در گزارشی که روی سایت اینترنتی خود منتشر کرد، بی‌بی‌سی را رسانه‌ای مغرض دانست و ادعای مسؤولان آن مبنی بر «بی‌طرف بودن» را رد کرد و نوشت: «با بررسی خبرها و نظرهای منتشره توسط بی‌بی‌سی در فاصله 29 مه تا 21 ژوئن، بی‌طرفی ادعایی این وسیله ارتباط جمعی را دروغ یافته‌ایم. خبرها و نظرها درباره سوریه و لیبی را با خبرها و نظرها که درباره بحرین انتشار داده است، با یکدیگر مقایسه کرده و به این نتیجه دست یافتیم که بی‌بی‌سی در این بازه زمانی 57 مطلب درباره سوریه پخش کرده است اما در همان دوره، درباره بحرین، تنها 12 مطلب پخش کرده است. از این 12 مطلب، تنها 4 مطلب به جنبش مردم بحرین مربوط می‌شود و واقعیت این است که بی‌بی‌سی فارسی مبلغ سیاست خارجی انگلستان است و در تبلیغ، تبعیض بسیار به کار می‌برد. نه بی‌طرف که با طرف است. خط استقلال و آزادی را تا بخواهی سانسور می‌کند. سرکوبگری‌های وحشیانه دروغ نیست و این امر که این وحشیگری‌ها را قوای سعودی در بحرین می‌کنند».
8- پروژه مشترک بی‌بی‌سی و آل‌سعود در مهاباد
با فروکش کردن اغتشاش مهاباد، بی‌بی‌سی انگلیسی در گزارشی که روی تارنمای اینترنتی خود منتشر کرد، با اشاره به نقش عربستان‌سعودی در پخش شایعات منجر به اغتشاش در مهاباد نوشت: «به سرعت کلیدواژه «ایران در آتش» در توئیتر گسترش پیدا کرد. صدها هزار پیام توئیتری با استفاده از این عبارت فرستاده شد اما نکته اینجا بود که بیشتر آنها به زبان رسمی ایران (فارسی) نبود بلکه به عربی نوشته شده و در اولین روزی که این کلیدواژه [#ایران_تشتعل #ایران_تحترق] گسترش پیدا کرد، بیش از یک‌سوم پیام‌های توئیتر از خاک عربستان‌سعودی فرستاده شده بود».اما نکته قابل توجه در ماجرای اغتشاشات مهاباد که بی‌بی‌سی انگلیسی تلاش کرده است آن را پنهان کند، نقش بخش فارسی‌زبان این شبکه در هدایت این شورش بوده است. بی‌بی‌سی فارسی اگرچه همیشه مدعی است تا اطمینان نیافتن قطعی از منابع رسمی اقدام به اطلاع‌رسانی یا پوشش اخبار نمی‌کند اما در این حادثه با تهیه چندین گزارش تلویزیونی و قرار دادن خبر روی سایت شبکه نقش هدایت آشوب را برعهده گرفته و حتی کارشناس این شبکه آتش زدن هتل توسط آشوبگران را «اقدامی در راستای دسترسی به دموکراسی» معرفی کرد!
در پایان لازم به ذکر است این مستندات تنها بخشی از ابعاد مختلف نقش بی‌بی‌سی فارسی به‌عنوان جاده صاف‌کن توجیه اقدامات غیرانسانی و جنایات آل‌سعود علیه مردم منطقه بوده است. در آینده اسناد دیگری از چگونگی اجاره آنتن این شبکه به دربار سعودی منتشر خواهد شد.