گروه سیاسی: گروهی از نمایندگان جامعه دانشگاهی و دانشگاههای آمریکا طی روزهای قبل از ایران و تعدادی از دانشگاههای کشورمان بازدید کردهاند. این هیأت به قول مسؤولان آمریکایی بزرگترین هیأت دانشگاهی بوده است که از سال 1979 میلادی یعنی سال 1357 و بعد از انقلاب اسلامی برای بازدید به ایران آمدهاند. به گزارش «وطن امروز» به نقل از بیبیسی، این هیأت از 13 دانشگاه ایران و موسسههای تحقیقاتی بازدید کرده است. این بازدید البته نمادین بوده و به معنی شروع همکاریهای 2 کشور در بخش تحقیقات و علوم نیست. طی مدت زمانی که از توافق اولیه هستهای با آمریکا و کشورهای غربی در ژنو میگذرد، هیأتهای زیادی برای بازدید از ایران و بستن قراردادهای مهم اقتصادی به کشورمان آمدهاند اما همه آنها در نهایت اعلام کردهاند در صورتی که تحریمهای ایران برداشته شده و اجازه فعالیت اقتصادی در کشورمان توسط آمریکا ارائه شود، میتوانند بعد از مدتی به ایران سفر کرده و قراردادها را رسمی کنند. این مساله به قول بسیاری از تحلیلگران مسائل بینالمللی نمایش همان سیاست چماق و هویج آمریکاست. بدین ترتیب هر زمانی که گفتوگوها به تاریخ زمانی تعیین شده نزدیک میشود، گروهی از نمایندگان صنعتی و بازرگانی و علمی کشورهای غربی و به خصوص آمریکا وارد ایران میشوند تا این سیاست را به خوبی در مقابل مسؤولان کشورمان اجرایی کنند. در این نوع از بازدیدها و جلسات گوناگون تنها وعدههای زیبا به مقامات ایرانی داده میشود و هیچ ضمانت اجرایی برای آنها وجود ندارد. بیبیسی نیز دلایل زیادی برای این بازدید و بازدیدهایی از این قبیل آورده است. بر این اساس بیبیسی اعلام کرده، ایران هماکنون جامعهای 11 هزار نفره در دانشگاههای آمریکا دارد اما تاکنون هیچ دانشجوی آمریکایی برای ثبتنام به دانشگاههای ایران مراجعه نکرده است. در این گزارش همچنین با اشاره به مسؤولان دولتی که در آمریکا تحصیل کردهاند، آمده است: این هیأت نمایندگان جامعه دانشگاهی آمریکا را آلن گودمن، رئیس موسسه تحصیلات بینالمللی آمریکا رهبری میکرده که سازمانی است که از طریق دولت آمریکا در نیویورک فعال است. گودمن بعد از بازگشت به آمریکا به رسانهها گفته است نتیجه این سفر این بوده که دانشگاههای ایران خواهان گسترش روابط علمی
با غرب هستند. او همچنین بیان کرده است این سفر به واسطه ارتباطاتی که برخی دانشجویان قدیمی ایرانی در دانشگاههای آمریکا با مسؤولان ایرانی داشتهاند، صورت گرفته است. پیش از این نیز گزارش شده بود کابینه روحانی رئیسجمهور ایران، در مقایسه با کابینه اوباما دارای تعداد بیشتری از وزرایی است که در آمریکا دکترای خود را گرفتهاند. بیبیسی در گزارش خود آورده است: یکی از مهمترین این افراد، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران است که در دانشگاههای سن فرانسیسکو و دنور تحصیل کرده است. به نظر میرسد منظور بیبیسی از دانشجویان قدیمی ایرانی در آمریکا کسانی چون محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه باشد. در این بازدید غیرمنتظره نمایندگانی از 5 دانشگاه و کالج و همچنین تعدادی از افراد مسؤول در موسسه تحصیلات بینالمللی حضور داشتند. گودمن در این باره گفت یکی از اقدامات احتمالی بعدی بعد از این بازدید، بازدید هیأت ایرانی از دانشگاههای آمریکایی خواهد بود البته برای ماه آینده نیز درباره این بازدید گزارشی منتشر میشود که خواهان همکاریهای مشترک بین دانشگاههای ایران و آمریکا خواهد بود. پروفسور گودمن در ادامه مصاحبهاش با خبرنگاران بیان کرده این دیدگاه و «نظر به بیرون» رئیسجمهور ایران حسن روحانی بوده است که امکان دیدار و بازدید از دانشگاههای ایران را برای این هیأت آمریکایی امکانپذیر کرده است زیرا در هر صورت روحانی نیز در دانشگاه گلاسکو در انگلستان درس خوانده است. این صحبتها اما در حالی بیان میشود که در گفتوگوهای هستهای، مقامات آمریکایی خواهان گفتوگو با دانشمندان و جامعه علمی و نظامی ایران شده بودند و تا به حال نمایندگان ایرانی چنین اجازهای را به آنها ندادهاند اما بازدید هیأت آمریکایی از دانشگاه تهران و دیگر دانشگاههای دولتی شائبه امکان جمعآوری اطلاعات توسط اعضای بازدیدکننده آمریکایی را تقویت میکند.
دیپلماسی تحصیلی
در ادامه این گزارش، به پوشش خبری این بازدید در ایران نیز پرداخته شده و به نقل از خبرگزاری ایرنا نقل شده رئیس دانشگاه تهران به هیأت آمریکایی گفته است: قبل از انقلاب این دانشگاه رابطه زیادی با دانشگاههای غربی و آمریکایی داشت و ما به دنبال فرصتی هستیم که این ارتباطات را دوباره به مانند قبل برقرار کنیم. سایت رسمی دانشگاه تهران نیز بیان کرده است که هیأت مزبور و جامعه دانشگاهی ایران بر این مساله تاکید کردهاند که دانشگاههای ایران باید همکاری بیشتری با دانشگاههای آمریکایی داشته باشند. بیبیسی در این باره نوشته است: این ملاقاتها در حالی انجام شده که رایزنی و مذاکرات درباره برنامه هستهای ایران هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. گودمن که پیش از این رئیس اجرایی بخش بینالملل دانشگاه جورج تاون آمریکا بوده است، بیان کرده گاهی اوقات روابط بین 2 کشور جلوتر از دیپلماسی و سیاست دوطرف پیش میرود. وی افزوده است: پیش از این نیز همین اقدامات درباره رابطه دیپلماتیک با چین و ویتنام نیز برقرار شده است و برنامههایی شبیه به این در کوبا نیز در حال اجرایی شدن است. گودمن تصریح کرده است که این نوع روابط قبل از برقراری روابط رسمی را میتوان به «دیپلماسی پاندایی» چین نیز تشبیه کرد. چین نیز قبل از اینکه به فکر ترمیم روابط خود با دیگر کشورها باشد، به آنها یک پاندا هدیه میدهد و این به دیپلماسی پاندایی معروف شده است. این مساله درباره ایران نیز اجرایی شده که به دیپلماسی تحصیلی معروف خواهد شد. پروفسور گودمن در ادامه تصریح کرده است که این نوع از روابط برای عادیسازی روابط با ایران از دانشگاهها شروع شده است البته این مساله در حالی صورت میگیرد که چندی پیش دانشگاه ماساچوست آمریکا ایرانیانی که در این دانشگاه پذیرش گرفته بودند را رد صلاحیت کرده و اعلام کرده بود ایرانیان برای رشتههای مهندسی و علوم پایه نمیتوانند پذیرش شوند. سناتور جمهوریخواه ایالت لوئیزیانا در همان زمان اعلام کرده بود ما هماینک تحریمهایی را علیه دانشمندان و برنامه هستهای ایران اعمال کردهایم به همین خاطر نباید به دانشجویان ایرانی اجازه دهیم در دانشگاههای دولتی و غیردولتی آمریکا که از پول مالیاتدهندگان آمریکایی تغذیه میشوند، علوم و فناوری هستهای بیاموزند. به هر حال به موازات مذاکرات هستهای که به بهانه لغو تحریمها آغاز شده، دیپلماسیهای پنهان با هدف بازگرداندن آمریکا به خاک ایران در حال انجام است.