چایم لویسنون: اسرائیل اخیرا چندین آزمایش در رابطه با پروژهای 4 ساله در رآکتور هستهای دیمونا انجام داده است تا میزان خسارت و پیامدهای احتمالی انفجاری بمبهای رادیولوژیک موسوم به بمب کثیف را بر نیروهای متخاصم بررسی کند.
استفاده از چنین بمبهایی علاوه بر انفجارهای متعارف آن، مشکلات رادیواکتیوی نیز به همراه دارد. بیشتر آزمایشهای بمب کثیف در بیابان انجام شد و یکی از آنها نیز در یک تاسیسات سرپوشیده منفجر شد. در این تحقیق این نتیجه به دست آمد که در مرکز انفجار، رادیواکتیو بسیار بالایی منتشر شده بود و آنچه باد جابهجا کرد، مواد رادیواکتیوی پایینی داشت.
منابع آگاه در نیروگاه دیمونا گفتهاند این بمبها بیشتر تاثیر روانی داشته و خطر قابل ملاحظه و آنچنانی ندارد. یک نگرانی دیگر ناشی از انفجار رادیولوژیک (بمب کثیف) در یک فضای سربسته این است که این مکان باید برای مدت طولانی بسته باشد تا زمانی که تاثیر مواد رادیواکتیو کاملا از بین برود. سال 2010، کارکنان رآکتور هستهای دیمونا، چندین آزمایش را شروع کردند که به «میدان سبز» موسوم شد. این آزمایشها برای اندازهگیری پیامدهای انفجار یک بمب کثیف در اسرائیل طراحی شده بود. این پروژه سال 2014 به نتیجه رسید و یافتههای این تحقیق در یک جمعبندی علمی و با جزئیات علمی هستهای ارائه شد.
محققان تشریح کردند این آزمایشها با اهداف دفاعی انجام شده است و آنها جنبههای تهاجمی این آزمایشها را در نظر نگرفتهاند.
نگرانی عمومی درباره تروریسم رادیولوژیک، بعد از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر 2001 و تهدیدات نمایندگان القاعده برای استفاده از چنین تسلیحاتی علیه آمریکا مطرح شد. مواد رادیواکتیو در بخشهای صنعتی و پزشکی در دسترس است و کسانی که تهدید میکنند از این مواد بهعنوان اسلحه استفاده میکنند، هدفشان آسیب رساندن و ایجاد نگرانی ناشی از انفجار مواد رادیواکتیو است. تروریستها تاکنون از هیچیک از این ادوات استفاده نکردهاند ولی مقامات اسرائیل برای پاسخ به هر نوع حملهای آماده شدهاند. سال 2006، وزیر بهداشت اسرائیل یک بروشور منتشر کرد که در آن دستورالعمل چگونگی مواجه شدن با این مساله را مطرح کرده بود. در وبسایت دفتر فرماندهی نیروهای دفاعی اسرائیل، توضیحاتی داده شده است که اگر چنین اتفاقی رخ دهد، چه باید کرد. سال 2013، «موشه یعلون» وزیر جنگ اسرائیل در نشستی در کانادا هشدار داد ایرانیها به پیشبرد این قبیل فعالیتهای تروریستی از جمله استفاده از بمب کثیف علاقهمند هستند. یعلون مدعی شد ایرانیها میخواهند از این بمبها در سایه فعالیتهای هستهای خود و برای هدف قرار دادن مواضعی در غرب استفاده کنند و بشدت درصدد دستیابی به این نوع بمب هستند!
یعلون افزود جهان نباید در قبال چشمانداز یک ایران هستهای اغماض نشان دهد.
در آزمایش نیروگاه دیمونای اسرائیل، 20 انفجار با مواد انفجاری 250 گرمی تا 25 کیلویی به همراه موادی از رادیواکتیوهای رایج 99 امتیسی انجام شد که در حالت عادی برای مصرف پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. این آزمایشها با استفاده از جدیدترین فناوریها از جمله پهپادهای کوچک به منظور اندازهگیری میزان رادیواکتیو و حسگرهایی برای اندازهگیری قدرت انفجار انجام شد. در زمان اجرای این پروژه، آزمایشهای دیگری با عنوان «خانه سرخ» هم انجام شد که برای بررسی نوع دیگری از سناریوی رادیولوژیکی طراحی شده بود. آن سناریو این است که این مواد در یک جای شلوغ و پرجمعیت رها شود ولی منفجر نشود. در این آزمایش که پایگاه فرماندهی جبهه وطنی اسرائیل (Home Front Command) انجام داد، یک مرکز خرید بازسازی شد.
نتیجه این تحقیق این بود که چنین راهکاری برای تروریستها کارآمد نخواهد بود. گفتنی است بمب کثیف نوعی سلاح انفجاری است که در آن از یک انفجار غیرهستهای برای پراکندن مواد پرتوزا و آلوده کردن محیط استفاده میشود. اگرچه در بمب کثیف از انفجار هستهای استفاده نمیشود اما به دلیل آلوده شدن محیط به مواد رادیواکتیو، این بمب جزو سلاحهای هستهای به شمار میرود.
هاآرتص