فرید زکریا: در میان بسیاری از مسائل ناراحتکنندهای که درباره آینده منطقه خاورمیانه وجود دارد، رقابت تسلیحات هستهای از همه مهمتر است. مهمتر اینکه عربستان به طور مرتب به این نکته اشاره میکند که اگر بلندپروازیهای هستهای ایران ادامه پیدا کند، این کشور نیز مجبور خواهد شد سلاح هستهای داشته باشد. این ماه، سفیر عربستان در لندن در تهدید آشکار دیگری هشدار داد همه گزینهها روی میز خواهد بود. عربستان سلاح هستهای نخواهد ساخت زیرا نمیتواند سلاح هستهای بسازد. عربستان حتی یک خودرو نیز تولید نکرده است (پس از تلاشهای فراوان، انتظار میرود این کشور تا سال 2017 اولین خودروی خود را تولید کند). عربستان فقط میتواند چاه حفر کند و نفت استخراج کند. درآمد نفتی این کشور حدود 45 درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل میدهد. تقریبا 90 درصد درآمد این کشور از فروش نفت به دست میآید. با وجود دهها سال سرمایهگذاری گسترده دولتی، یارانههای سخاوتمندانه و انرژی ارزان، تولید در این کشور کمتر از 10 درصد تولید ناخالص آن است. عربستان کجا میخواهد دانشمندان خود را برای کار بر روی برنامه مخفی خود آموزش بدهد؟ سیستم آموزشی این کشور عقبمانده و ناکارآمد است و در اختیار نهادی ارتجاعی و خشکهمقدس قرار دارد. براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، عربستان ار نظر آموزش علوم و ریاضی در رده هفتادوسوم جهان قرار دارد که برای کشور ثروتمندی مانند عربستان، بسیار مفتضحانه است اما ایران با وجود 36 سال تحریم و سرانه تولید ناخالص داخلی بسیار کمتر از عربستان، در ردیف چهلوچهارم قرار دارد. چه کسی در صنعت هستهای احتمالی عربستان فعالیت خواهد کرد؟ «کارن الیوت هاوس»، یکی از نویسندگان سابق روزنامه «والاستریت ژورنال» در کتابی درباره بازار کار در عربستان نوشت: «از هر 3 نفر که در این کشور مشغول کار هستند، 2 نفر خارجی هستند. در بخش خصوصی عربستان نیز از هر 10 نفر 9 نفر اهل عربستان نیستند. به طور کلی باید گفت عربستان کشوری است که در آن بسیاری از شهروندان آن نمیخواهند در مشاغلی که صلاحیت انجام آن را دارند کار کنند، زنان اجازه کار ندارند و در نتیجه بسیاری از کارها را خارجیان انجام میدهند». جسارت روزافزون عربستان درباره داشتن سلاح هستهای به نوعی یک شیوه راهبردی تلقی شده است. در حقیقت، واکنشی احساسی و حاکی از ترس این کشور در قبال ایران است. اما آیا عربستان نمیتواند بمب هستهای خریداری کند؟ این نیز بسیار بعید به نظر میرسد. چنین تلاشی به علت خطر تحریم و اقدامات تلافیجویانه غرب باید به صورت مخفیانه انجام شود. صنعت انرژی عربستان برای ساخت زیرساختها، خرید نفت و فروش کالا و خدمات خود بشدت به خارجیها و شرکتهای آنها وابسته است. اگر این مساله افشا شود و این کشور نیز مانند ایران و کرهشمالی منزوی شود، از نظر اقتصادی ویران خواهد شد. اغلب ادعا شده است پاکستان به عربستان سلاح هستهای خواهد فروخت و این حقیقت دارد که عربستان بارها به پاکستان کمک مالی کرده است اما اسلامآباد به خوبی میداند چنین اقدامی موجب انزوا و تحریم پاکستان خواهد شد. در نتیجه بعید است حتی برای خشنودی دوست پولدار خود، دست به چنین خطری بزند. در ماه آوریل، پاکستان درخواستهای مکرر عربستان را برای ملحق شدن به حملات هوایی در یمن رد کرد. هر اتفاقی که در برنامه هستهای ایران پیش بیاید، عربستان تا 10 سال دیگر سلاح هستهای نخواهد داشت زیرا نمیتواند.
واشنگتنپست