تام پری: کردهای سوریه با یکسری پیروزیها بر شورشیان داعش در تلاش برای تبدیل خود به همپیمانی قابل اتکا برای آمریکا در مبارزه به رهبری واشنگتن علیه شورشیان داعش هستند. کردها همچنین در حال اعتمادسازی هستند که میتواند آنها را به نیرویی در عرصه سیاستهای خاورمیانه تبدیل کند. یگانهای مدافع خلق با کمک حملات هوایی به رهبری آمریکا با تصرف شهر تلابیض در مرز ترکیه احتمالا بدترین شکست را تاکنون به شورشیان داعش تحمیل کردهاند زیرا با تصرف الابیض مسیر اصلی ارتباطی با شهر رقه - پایتخت شورشیان داعش - قطع شده است. کردها در شمال سوریه در حال حاضر کنترل منطقهای به درازای 400 کیلومتر را در مرز ترکیه در دست گرفتهاند. این شرایط به آنها کمک میکند به تأمین امنیت منطقهای کمک کنند؛ آمریکا میگوید برای متوقف کردن روند ورود جنگجویان برای پیوستن به شورشیان داعش باید اقدامات بیشتری انجام شود. افزایش فعالیتهای کردها سبب خشنودی ترکیه نیست زیرا آنکارا درباره خطر افزایش احساسات جداییطلبانه در میان کردهای ساکن ترکیه نگران است.
آنکارا تقویت کردها را تهدیدی احتمالی برای مرزهای خود میداند و یگانهای حفاظت از خلق کمی بیشتر از یک شاخه صرف گروه پکک هستند که شورشهای چند دههای را برای گرفتن حق کردها در ترکیه به راه انداختهاند. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه هفته گذشته، غرب را به کمک به «تروریستها» متهم کرد.
اما در حال حاضر، به نظر میرسد آمریکا قصد دارد خطر ناامید کردن ناتو را برای پیشبرد هدف به عقب راندن شورشیان داعش در نیمی از خاک سوریه - که ادعای خلافت بر آن را دارد - به جان بپذیرد. در حالی که شهر رقه درست در 80کیلومتری جنوب سوریه واقع شده است، برخی تحلیلگران این سوال را مطرح میکنند که آیا واشنگتن در حال حاضر قصد دارد با تجهیز بیش از پیش یگانهای حفاظت از خلق به این گروه برای به راه انداختن جنگی شدیدتر با شورشیان داعش و مسدود کردن مرز استفاده کند یا خیر. آمریکا و همپیمانانش در حال بمباران مواضع شورشیان داعش در سوریه و عراق هستند. ائتلاف از دولت بغداد حمایت میکند اما با دولت دمشق دشمن است و همین موضوع سبب شده است ائتلاف در نبرد زمینی در سوریه همپیمانان کمی برای خود داشته باشد. با اینکه این بدان معناست که یگانهای حفاظت از خلق تنها شریک مهم برای ائتلاف به رهبری آمریکا در سوریه هستند، اما کردها میگویند به درخواستهایشان برای مسلح شدن تاکنون پاسخی داده نشده است.
نقش روزافزون یگانهای حفاظت از خلق - چه تسلیحات جدید دریافت کنند چه دریافت نکنند - سبب تقویت موضع آنها در سطح بینالمللی و تأثیرشان در جنگ سوریه و پس از آن میشود.
«هنری بارکی» استاد روابط بینالملل در دانشگاه لیهای (Lehigh) آمریکا میگوید: «این شرایط به کردها مشروعیت میبخشد و موضع چانهزنی آنها را تقویت میکند.» کردهای سوریه بخشی از گروهی هستند که در سوریه، ترکیه، ایران و عراق پراکنده هستند. با آغاز شورش در سوریه در سال 2011، کردهای سوریه دولت خود را در 3 منطقه جداگانه در شمال سوریه تشکیل دادند و در تلاش برای گسترش حیطه خود در مناطقی هستند که داعش از آنجا عقبنشینی کرده است. تصرف شهر الابیض بدین معناست که این دو منطقه تحت کنترل آنها در سوریه از نظر جغرافیایی به یکدیگر متصل شده است.
کردهای سوریه میگویند قصد تشکیل کشوری مستقل را ندارند اما در پی خودمختاری منطقهای هستند. اردوغان، رئیسجمهور ترکیه کردهای سوری را به بیخانمان کردن اعراب و ساکنان ترکمن از برخی مناطقی متهم کرد که کردها به تصرف خود درآوردهاند. برخی پناهجویان عرب نیز در حال فرار از این مناطق هستند و از بدرفتاری با خود شکایت دارند. یگانهای حفاظت از خلق اتهامات در ارتباط با نسلکشی قومی را رد میکنند.
کنترل مرزی
«ردور خلیل»، سخنگوی کردها میگوید یگان حفاظت از خلق اطمینان دارد میتواند مناطق جدیدی را در مرزهای نزدیک تل ابیض به تصرف خود درآورد و دولت کرد در شمال شرقی سوریه توانسته است از زمان آغاز بحران، امنیت مناطق بیشتری از مرز سوریه را تأمین کند. او گفت: «ما به حفاظت از این مرزها متعهد هستیم زیرا این تنها راه حفاظت از موجودیت ماست.» او افزود: «باید با ارائه تسلیحات و تجهیزات از ما حفاظت شود زیرا یگان حفاظت از خلق بیشتر از هر گروه دیگری عزم خود را برای بیرون راندن داعش نشان داده است.»
یگان حفاظت از خلق و آمریکا برای نخستین بار سال گذشته برای بیرون راندن شورشیان داعش از شهر کوبانی به یکدیگر پیوستند. از آن زمان به بعد این همکاری بیشتر شده است. یگان حفاظت از خلق تحت حمایت حملات هوایی به رهبری آمریکا، شورشیان داعش را از مناطقی در استان حسکه در شمال شرقی سوریه بیرون راند. حسکه منطقهای مهم در جنگ با شورشیان داعش محسوب میشود زیرا مناطق مرزی آن تحت کنترل داعش در عراق قرار دارد.
«توماس ویدلی»، رئیس ستاد فرماندهی ائتلاف ضدداعش از عملکرد یگان حفاظت از خلق تقدیر کرد. او در صفحه فیسبوک خود نوشت: «از پاییز سال 2014، نیروهای کرد هم در عراق و هم در سوریه با کمک ائتلاف توانستهاند مناطقی را از داعش بازپس گیرند و کنترل هیچ منطقهای را از دست ندادهاند.»
اما کردهای سوریه از این موضوع شکایت دارند که حمایت ائتلاف از آنها بسیار ناچیزتر از کمکی است که کردهای عراق دریافت میکنند.
بارکی، استاد دانشگاه لیهای گفت: «اگر قرار باشد بر شهر رقه فشارهایی وارد شود، به نظر من یگانهای حفاظت از خلق باید تسلیحات بیشتری از آمریکا دریافت کنند.»
او همچنین گفت: اما تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است و احتمالا مقامات آمریکایی در حال برنامهریزی برای چنین سناریویی هستند. او افزود: «از نظر من از نظر منطقی این اقدام در گام بعدی رخ خواهد داد».
تنشها با دمشق
در حالی که آنها ثابت کردهاند میتوانند در جنگ با داعش به موفقیتهایی برسند اما سوال باقیمانده در ارتباط با چگونگی عملکرد یگان حفاظت از خلق در بخشهای عربنشین سوریه است.
حمله آنها به تل ابیض با کمک گروه کوچکی از شورشیان عرب سوری انجام شد که بخشی از مخالفان بشار اسد رئیسجمهور سوریه محسوب میشوند.
در استان حسکه، کردهای سوریه همچنان کنترل 2 شهر را مشترکا با دولت سوریه در اختیار دارند. همپیمانی کردها با واشنگتن سبب افزایش گمانهزنیها در دمشق در ارتباط با توطئه تجزیه سوریه شده است و این در حالی است که کردها از تلاشهای دولت برای احیای نفوذ از دست رفتهاش در منطقه خشمگین هستند.
رویترز