گروه اقتصادی: بازار این روزها حال و روز عجیبی دارد. مردم حتی برای تفریح هم که شده، کمتر به بازار می‌آیند. چرتکه‌های درآمدی، وزنه خرج را بیشتر از دخل نشان می‌دهد، گرانی‌ها زیرپوستی شده‌اند و نظارت چندانی هم بر بازار نیست.  با وجود اینکه دولت اعلام کرده اجازه هیچ افزایش قیمتی را نمی‌دهد بسیاری از سودجویان با کاهش وزن محصولات خود، روش جدیدی برای گرانی بی‌سروصدا اجرا می‌کنند. دولت می‌گوید باید گرانی‌ها با آن هماهنگ شود، از سوی دیگر، حاضر هم نیست به پرونده‌های درخواستی رسیدگی کند. به همین دلیل، برخی‌ هم رو به کم‌فروشی آورده‌اند. وزن کالا را کم می‌کنند و قیمت را ثابت نگاه می‌دارند. بسته‌بندی را عوض می‌کنند و محصول درون آن را بشدت کاهش می‌دهند. نظارتی هم بر بازار نیست. مردم هم که به ناچار به بازارها برای خرید مایحتاجشان مراجعه می‌کنند، بیشتر تمرکز خود را بر قیمت می‌گذارند و اینکه دخل و خرجشان با هم بخواند، بنابراین کمتر توجهی به وزن کالاها دارند و به آن، به‌عنوان یک عامل مهم در خریدهای خود، توجه نمی‌کنند. نظارت‌ها بر بازار هم گویا یا انجام نمی‌شود یا کارساز نیست. چند ماهی هست که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دیگر جدیت لازم را در برخورد با متخلفان و کم‌فروشان در بازار ندارد و حاضر به پاسخگویی هم نیست. بالاخره باید آماری از برخوردها را ارائه دهد یا اینکه حداقل مردم حضور بازرسان را در بازار احساس کنند. کم‌فروشی البته اتفاق تازه‌ای در بازار نیست و مصرف‌کنندگان ایرانی همواره بدون تعارف این واژه را شنیده‌اند، بویژه در 2 سال اخیری که رکود بیش از هر زمان دیگری بر بازار حاکم شده، قدرت خرید مردم کاهش یافته است. حتی گزارش‌های بانک مرکزی از قیمت‌ها در بازار هم به این نکته کمتر توجهی می‌کند که با توجه به وزن کالاها، قیمت‌ها را بسنجد و بگوید که آیا کالایی گران شده است یا خیر؟ ممکن است که قیمت کالایی در ظاهر گران نشده باشد اما وزن موثر آن وقتی کاهش می‌یابد، عملا یک گرانی زیرپوستی را نشان می‌دهد، ظاهرا تولیدکنندگان دریافته‌اند که علاج دوری از قیمت‌های دستوری و منتظر نماندن در صف تقاضا برای بررسی پرونده‌هایشان در دولت، این است که خود دست به کار شده و قیمت را بالا برند به طوری که در ظاهر قیمت افزایشی نداشته اما در عمل حتما قیمت‌ها حداقل ۲۰ درصد افزایش یافته است. تولیدکنندگان سناریوی کم‌فروشی را طبیعی‌ترین واکنش به سیاست‌های اقتصادی دولت می‌دانند و بر این باورند که وقتی هزینه‌های تولید از جمله حقوق، دستمزد و سایر هزینه‌های جانبی از جمله مالیات بالا رفته است، هیچگاه نمی‌توانند انتظار این را داشته باشند که به ندای دولت برای جلوگیری از افزایش قیمت پاسخ مثبت دهند بلکه در ظاهر این کار را کرده و در عمل، هزینه‌های سربار خود را از مصرف‌کنندگان می‌گیرند اما اینکه کم‌فروشی تا چه حد می‌تواند گره‌های تولید را باز کند هم موضوعی است که تولیدکنندگان خود چندان بر آن باوری ندارند و معتقدند که تا حد خاصی می‌توانند از ابزار کم‌فروشی برای پوشش دادن دخل و خرجشان استفاده کنند. آنها معتقدند مردم دیگر کمتر خرید می‌کنند و مثل سابق کالاها را انبار نمی‌کنند. برخی حتی تنها برای مصرف یک روز خود خرید می‌کنند و اگر روز دیگری، چرتکه دخل و خرجشان با هم تناسب نداشت، برخی کالاها را نمی‌خرند، این مشکل اصلی تولیدکنندگان شده است.
گزارش‌های میدانی مهر حکایت از آن دارد که کم‌فروشی در شکل‌های مختلف در بازار رواج یافته است. تولیدکنندگان چیپس و پفک، باد بسته‌های خود را بیشتر و محتویات آن را کمتر کرده‌اند و تولیدکنندگان دوغ، شیر و ماست هم از پوشش‌هایی برای محصولات خود استفاده می‌کنند که جنس‌هایی مات دارد و محتویات درون آن را به‌خوبی نشان نمی‌دهد که این طور می‌توانند کالای خود را گران بفروشند. تغییر رنگ شیشه‌ها و بطری محصولات هم راه دیگری برای کم‌فروشی است. کم‌فروشی حتی به جعبه‌های دستمال کاغذی هم رسیده است. اندازه جعبه دستمال کاغذی براساس استانداردها باید ۲۰ در 5/20 باشد اما تولیدکنندگان داخل این جعبه‌ها را با دستمال‌های ۱۷در ۱۷ یا ۱۹ در ۱۹ پر می‌کنند و مصرف‌کننده هم خبری از آن ندارد؛ این به معنای کم‌فروشی آشکار است و متاسفانه نظارتی بر بازار هم نیست. اینها تنها نمونه‌هایی از کم‌فروشی‌هایی است که در بازار رواج پیدا کرده و متاسفانه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هم در این گرمای تابستانی، هنوز از خواب زمستانی بیدار نشده است. به هرحال به نظر می‌رسد دولت باید فکر جدی برای تولید داشته باشد، نه اینکه مدام آمار افزایش تولید را به رخ بکشد و از آن به‌عنوان پیشران رشد اقتصادی یاد کند یا بگوید قدرت خرید مردم افزایش یافته و گرانی‌ها در بازار وجود ندارد. واقعیت تولید و بازار این روزها چیز دیگری است. دولت همیشه از کاهش نرخ تورم سخن می‌گوید در حالی که کاهش نرخ تورم باید برای مردم لمس شود نه اینکه هرماه با اعلام سیر نزولی نرخ تورم اما مردم روز به روز قدرت خریدشان کاهش یابد و هر از گاهی شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی چون لبنیات و. . . در بازار باشند. از طرفی کم‌فروشی‌ها و کاهش حجم و وزن مواد غذایی و... بر کسی پوشیده نیست در حالی که هیچ‌گونه نظارتی در این زمینه دیده نمی‌شود.