جنیفر روبین: سخنان«جان کری» وزیر خارجه آمریکا درباره مساله بغرنج توضیح ایران درباره ابعاد نظامی احتمالی (پیامدی) برنامه هسته‌ای آن در گذشته، تعجب‌برانگیز بود. این مساله در کمک به بازرسان برای شناسایی تخلفات صورت‌گرفته نقش اساسی دارد. کری ضمن تاکید بر اینکه آمریکا از برخی فعالیت‌های نظامی ایران در گذشته اطلاع قطعی دارد، گفت: «اکنون اصرار خاصی بر این نیست که ایران به‌خصوص مرحله به مرحله اقداماتش را تشریح کند». اهمیت افشای پیامدی در این است که در صورت هرگونه پیشرفتی بدون حل این مساله، بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی‌های کافی وجود نخواهد داشت چون اطلاعی از محل و نحوه فعالیت‌های قبلی در دست نیست اما این همه مشکل نیست. اول اینکه، این سخنان در تضاد مستقیم با اظهارات شخص کری در ماه آوریل با شبکه پی‌بی‌اس است که وی در پاسخ به سوالی درباره درخواست درازمدت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر افشای فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران در زمینه نظامی و خودداری ایران از این کار گفته بود آمریکا حاضر نیست در این زمینه کوتاه بیاید و اگر قرار باشد توافقی حاصل شود، ایرانیان باید به این درخواست عمل کنند و اینکه این اطلاعات باید بخشی از توافق نهایی باشد. مشکل دیگر درباره سخنان کری، کذب بودن آن است چون ما اطلاعات کامل در اختیار نداریم. «مایکل هیدن» رئیس سابق سیا جدیدترین موضع کری را غیرقابل توجیه می‌داند. وی می‌گوید: «مایل بودم اداره اطلاعات ملی یا هر دفتر اطلاعاتی همان واژه (کامل/ قطعی) را برای من تکرار می‌کرد اما آنها چنین نظری نداشتند. آنچه کری می‌گوید این است که برای ما مهم نیست آنها تا چه حد در زمینه تسلیحاتی شدن پیش رفته‌اند. ما روی توانایی‌مان برای محدود کردن تولید مواد شکافت‌پذیر شرط‌بندی می‌کنیم». اکنون اگر آنها بخواهند می‌توانند چنین شرط‌بندی‌ای داشته باشند اما دولت اوباما باید با ما روراست باشد و اصرار نداشته باشد افشای پیامدی اهمیتی ندارد.
هیدن می‌گوید: «او (کری) وانمود می‌کند درباره چیزی دانش کافی داریم که زمانی که من مدیر (سیا) بودم یک هدف اطلاعاتی فوق‌العاده دشوار بود و هیچ تغییری نمی‌بینم که منجر به ساده‌تر شدن این مساله شده باشد». «مارک دوبوویتز» کارشناس برجسته تحریم‌ها در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در توجیه اصل سخن کری گفت: «درباره سخنان کری، وزیر خارجه این ادعا که ما اطلاع قطعی درباره فعالیت‌های تسلیحاتی ایران داریم به منزله فرض سطحی از توانایی اطلاعاتی آمریکاست که با تجربه تاریخی همخوانی ندارد. به همین علت است که او، اوباما رئیس‌جمهور، شرمن معاون وزیر خارجه و آمانو رئیس IAEA همگی حل و فصل پیامدی را به‌عنوان یکی از شرایط مهم در هر توافق هسته‌ای مقرر کردند». دوبوویتز افزود: «سابقه آمریکا در شناسایی و بازداشتن کشورها از هسته‌ای شدن باید قاعدتا کری را در ادعاها و فرضیاتش محتاط‌تر کرده باشد. آمریکا درباره اتحاد شوروی، چین، هند، پاکستان، اسرائیل و کره شمالی ناموفق بود. واشنگتن در سال 1990 برنامه صدام را دست‌کم گرفت. سپس در سال 2003 برنامه او را دست بالا گرفت و برای متوقف کردن برنامه تسلیحات کشتار جمعی (دبلیوام‌دی) که وجود نداشت، وارد جنگ شد. با توجه به چنین سابقه‌ای، صرف‌نظر از یک درخواست هسته‌ای دیگر بویژه درخواستی به مهمی حل و فصل مساله برنامه تسلیحاتی ایران در گذشته و حال، غیرقابل توجیه است». بله! چنین چیزی غیرقابل توجیه است مگر آنکه باور داشته باشیم رئیس‌جمهور بشدت خواهان حصول هر چه سریع‌تر توافق، هر چند بد، است. سناتور جمهوری‌خواه «مارک کِرک» نیز در رد ادعای کری گفت: «IAEA تقریبا به طور قطع اصرار دارد ایران بویژه درباره مرحله به مرحله فعالیت‌هایش توضیح دهد؛ این کشور برای بیش از یک دهه از این‌کار خودداری کرده است». به گفته «دوبوویتز»، جدی‌ترین مباحثات درباره امتیازدهی دیگری توسط دولت اوباما تاییدی بر این باور بسیاری از قانونگذاران است که: کنگره بر یک مبنای دوحزبی باید چنین توافقی را رد کند و دولت اوباما را به مذاکره درباره یک توافق بهتر وا دارد. اگرچه این مساله فی‌نفسه چندان نگران‌کننده نیست اما توجه داشته باشید کری درباره استفاده چندباره بشار اسد از گاز کلر نیز ادعا کرد که ما «کاملا مطمئنیم». این نمونه‌ای از تخلف ثابت‌شده از یک توافق دبلیوام‌دی است اما چه اقدامی خواهیم کرد؟ ظاهرا هیچ. «ریک پری» نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اوباما رئیس‌جمهور گفت اسد باید برود اما هیچ اقدامی در این جهت انجام نداد. او گفت استفاده از تسلیحات شیمیایی یک خط قرمز برای اسد است اما اسد از آن عبور کرد بدون آنکه پیامدی داشته باشد. اکنون اوباما فقط می‌تواند بگوید حمله با گاز کلر به مردم سوریه جنگ شیمیایی نیست. عدم ایفای نقش رهبری آمریکا تاوان سنگینی دارد». پیام دیگر این سخنان برای ایران این است که هرگاه مساله دبلیوام‌دی مطرح می‌شود، ما جدیت لازم را نداریم. دولت اوباما هر روز بی‌مسؤولیت‌تر می‌شود بنابراین کنگره باید حداکثر تلاشش را برای جلوگیری از تخریب کامل موقعیت آمریکا در خاورمیانه به عمل آورد و با صدایی واحد اکنون به رئیس‌جمهور هشدار دهد امتیازدهی‌های آن به مخالفت کنگره با توافق حاصل قطعیت می‌بخشد، همان اقدامی که سناتور جمهوری‌خواه «باب کورکر» به عمل آورد. روند امور چنان بد پیش می‌رود که ممکن است حتی «هیلاری کلینتون» مجبور شود اعلام موضع کند، اگرچه اگر او نتواند پاسخ درستی درباره مساله تجارت بدهد، نباید منتظر نقش‌آفرینی او درباره برنامه هسته‌ای ایران بود. سکوت وی نشانه دیگری دال بر ناتوانی یا عدم تمایل به ایفای نقشی برجسته در مهم‌ترین مسائل روز است.
سناتور جمهوری‌خواه «باب کورکر» نیز در واکنش به اظهارات کری درباره ایران گفت: «دقیقا این نوع سخنان وزیر خارجه است که مایه نگرانی من درباره سمت و سوی مذاکرات هسته‌ای است».
وی افزود: «در هر مرحله‌ای، وزیر خارجه و معاونانش ظاهرا تمایل زیادی به مصالحه با ایران دارند. از روز اول همه بر اهمیت این مساله تاکید داشتند که ایران گزارش کاملی از فعالیت‌های تسلیحاتی سابقش ارائه دهد. با عدم قاطعیت در این باره، به نظر می‌رسد خط قرمز دیگری پشت سر گذاشته خواهد شد. این مساله برای کشور ما و جهان بسیار مهم است و دوباره می‌گویم در صورت اصرار ایران بر عبور از خطوط قرمز باقی‌مانده که برای یک توافقنامه قابل راستی‌آزمایی ضروری است، دولت [اوباما] نباید از کنار کشیدن اِبایی داشته باشد».
واشنگتن‌پست