گروه اقتصادی: پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، فعالان بازار سرمایه به امید رفع تحریمها و ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور با رفتاری هیجانی به خرید سهام روی آوردند؛ تا جایی که در نیمه دوم سال 1392، شاخص کل به ارتفاع 80 هزار واحد نزدیک شد اما پس از چندی در پی تداوم مذاکرات هستهای ایران با 1+5 ، با یأس و ناامیدی اقدام به فروش سهام خود کرده و از دیماه همان سال شاخص کل سمت و سوی نزولی را در پیش گرفت و دیگر روی خوش به خود ندید تا آنجا که کمک 500 میلیارد تومانی دولت در خرداد 1393 نتوانست بورس را پویا و فعالان این بازار را خشنود کند بهطوری که سیر نزولی آن در ماههای اخیر همچنان ادامه دارد و وعدههای دولت برای رونقبخشی به بازار سرمایه نتوانسته تاکنون کاری از پیش ببرد. هرچند این بازار نوساناتی داشته و دارد اما اکنون فعالان این بازار بیشتر به دنبال فروش هستند تا خرید. حتی در صورت توافق هستهای نیز با رکود موجود در صنایع و تولیدات، بورس جانی نخواهد گرفت. در این میان تعدادی از سهامداران تالار شیشهای با نگارش نامهای به حسن روحانی، رئیسجمهوری خواستار پاسخگویی ایشان به زیان 40 درصدیشان شدند. در این نامه که به امضای ۸۰۰ سهامدار صنعت سنگ آهن رسیده آمده است که رئیسجمهور و وزیر صنعت، معدن و تجارت، مرجع و افرادی هستند که باید پاسخگوی زیان ۴۰ درصدی سهامداران این صنعت در ۱۸ ماه گذشته باشند. پس از آنکه تلاشهای سهامداران صنعت سنگ آهن درباره کاهش بهره مالکانه معادن سبب شد مجلس شورای اسلامی در بودجه 1394پرداخت حق انتفاع شناور 15 تا 23 درصدی را براساس تولید محصول نهایی در این شرکتها به منظور جلوگیری از خامفروشی تعیین کند در روزهای گذشته این صنعت با تهدید جدید دیگری روبهرو شده است. براساس این گزارش، وزارت صنعت، معدن و تجارت هفته گذشته در بخشنامهای شرکتهای چادرملو، گلگهر و سنگ آهن مرکزی را که 75 درصد از سنگ آهن کشور را تولید میکنند ملزم به حمایت از فولادسازان داخلی کرده و پیروی از سیاستهای وزارت صنعت، معدن و تجارت یعنی حمایت از فولادسازان بزرگ و عمده بهعنوان هدف محمدرضا نعمتزاده در این تصمیم عنوان شده است. در حال حاضر قیمت سنگ آهن به کمتر از 50 دلار در هر تن رسیده است. براین اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت به زعم خود مصمم است تا قیمت تمامشده آهن اسفنجی را در راستای قیمتهای جهانی و توزیع عادلانه سود متعادل کند و قیمت فروش گندله آهن 66 درصدی در سال جاری برای مصرف واحدهای فولادی کشور معادل 20 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین شده است. این درحالی است که تاکنون شرکتهای سنگ آهنی، نرخ گندله را براساس 23 درصد شمش فولاد خوزستان به فروش میرساندند اما در پی این اقدام نگرانکننده، نماد شرکتهای تولیدکننده سنگ آهن به دلیل اثرپذیری قابل توجه از این تصمیم، بلافاصله در بورس تهران متوقف شد و سهامداران صنعت سنگ آهن که در یک دهه گذشته با اقدامات خلقالساعهای همچون پس گرفتن ناگهانی پروانه بهرهبرداری معادن از سوی ایمیدرو، تحمیل هزینه جدیدی به نام بهره مالکانه (غیر از حقوق دولتی) و در نهایت قیمتگذاری دولتی سنگ آهن روبهرو شدهاند، بازهم دست به کار شده و دومین نامه سرگشاده خود را به رئیس دولت نوشته و در این نامه از اقداماتی که موجب ضرر سهامداران شده، گلایه کردهاند. ایشان در نامه خود آوردهاند در بودجه سال 94 عوارض 30 درصدی از محل فروش برای سنگآهنیها (معادل 47 درصد از سود آنها) تعیین شد تا به این واسطه بهزعم آنها از خامفروشی مواد معدنی جلوگیری شود. در واقع رفتارهای دولت در برابر این صنعت از جمله بهره مالکانه سنگین معادن و از همه مهمتر گرفتن پروانه بهرهبرداری از شرکتهای چادرملو و گلگهر بهعنوان تهدیدهای پیشروی این صنعت منجر شد تا این صنعت از سهم 10 درصدی در کاهش ارزش بازار سرمایه از 15 دی 1392 تا نیمه نخست سال 1393برخوردار شود و در نهایت تلاشها تنها معطوف به تغییر نرخ بهره مالکانه به صورت شناور از 23 تا 15 درصد در سال 94 شد اما پیرو آن قرار شد این هزینه به صورت قانونی با مشارکت فولادسازان پرداخت شود. سهامداران سنگ آهنی نوشتهاند نکته نگرانکنندهتر درباره سنگ آهن آن است که تحلیلگران درباره افق بازار این ماده خام به سرمایهگذاران هشدار دادهاند قیمت این ماده خام در ماههای آینده و تا پایان سال جاری میلادی به 45 دلار در هر تن کاهش خواهد یافت، مسالهای که شرکتهای سنگ آهنی فعال در کشور را با کاهش نقدینگی در اجرای طرحهای توسعهای روبهرو کرده است اما این تنها نگرانی موجود نیست، کاهش حاشیه سود شمش فولاد خوزستان در سال 94 نسبت به میانگین سال 93 (با توجه به تعیین نرخ فروش محصولات سنگ آهنی از نرخ فروش شمش فولاد خوزستان) مساله دیگری است که تداوم سودآوری شرکتهای سنگ آهنی را با تردید روبهرو کرده است.سهامداران صنعت سنگ آهن در این نامه از سقوط 50 درصدی قیمت سنگ آهن طی یک سال گذشته، تعیین عوارض بهره مالکانه سنگین، قطع سهمالشراکه فولادسازان در حق انتفاع و در نهایت الزام تولیدکنندگان سنگ آهن به فروش سنگ آهن ارزان به فولادسازان بهعنوان تهدیدات این صنعت یاد کرده و از رئیسجمهور خواستهاند تا به شعار اقتصاد رقابتی و عدم مداخله در اقتصاد بازار به خوبی عمل کند.
این 800 سهامدار سنگ آهنی درنامه سرگشاده خود عنوان کردهاند که متاسفانه بهرغم شعارهای داده شده در زمان انتخابات 92 دولت دخالتهایی در حوزههای مختلف اقتصادی داشته که نمونه بارز آن در صنعت سنگ آهن به خوبی قابل مشاهده است. آنها از رئیس دولت خواستهاند اجازه دهد تا بازار سرمایه بدون دستکاری به فعالیت خود ادامه دهد. سهامداران صنعت سنگ آهن عدم مداخله دولت در فضای کسب و کار شرکتهای سهامی عام از جمله سنگ آهنیها را بهعنوان مهمترین خواسته خود مطرح کردهاند. گفتنی است، سهامداران صنعت سنگ آهن زمستان سال گذشته در نامهای سرگشاده خطاب به رئیسجمهور از وی خواسته بودند با ورود به مناقشه بهره مالکانه سنگ آهنیها از تضییع حقوق سهامداران این صنعت جلوگیری کند که این نامه کوتاه آمدن دولت در دریافت بهره مالکانه 25 درصدی را البته با موافقت
مجلس در پی داشت.