بن هوبارد: به نظر میرسد هر کسی چیزی از عربستانسعودی میخواهد. محمد مرسی قبل از آنکه رئیسجمهور مصر شود، از عربستان خواستار صدور روادید برای خانوادهاش جهت سفر مذهبی به آن کشور شد. یک سیاستمدار لبنانی درخواست پول کرده بود تا حقوق محافظانش را بپردازد. حتی خبرگزاری دولتی گینه در غرب آفریقا مبلغ 2 هزار دلار برای حل مشکلات بسیارش درخواست کرده بود. همه آنها دلیل خوبی برای درخواستهایشان داشتند چون عربستان از دیرباز از ثروت نفتی و نفوذ مذهبیاش در تلاش برای شکلگیری رویدادهای منطقه و حمایت از چهرههای همنوا با جهانبینی خود، بهره گرفته است. این موارد و مسائل دیگری در یکسری اسنادی فاش شد که گفته میشود از داخل وزارت خارجه سعودی به بیرون راه یافته است و توسط گروه ویکیلیکس منتشر شد. در حالی که به نظر نمیرسد این اسناد افشاکننده مطالب تکاندهندهای درباره عربستانسعودی باشد، مثلا استراق سمع درباره آمریکا یا ارسال پول برای گروههای شبهنظامی، حاوی جزئیات زیادی است که دیپلماسی یک کشور عمیقا درونگرا را کانون توجه قرار میدهد و مایه نگرانی مقامات سعودی و کسانی میشود که برای دریافت کمک مالی از آنها اعمال نفوذ میکنند. این اسناد همچنین ابعادی از تعاملهای اغلب پیچیده بین پادشاهی سعودی که از نظر بسیاری عموی ثروتمند خاورمیانه است و مشتریانش از آفریقا تا استرالیا را روشن میکند. سخنگوی وزارت خارجه عربستان در بیانیهای که به وسیله خبرگزاری دولتی سعودی منتشر شد، اذعان کرد آن اسناد مربوط به یک حمله الکترونیکی اخیر به آن وزارتخانه بود. وی به سعودیها هشدار داد با تبادل این اسناد در فضای مجازی به دشمنان کشورشان کمک نکنند. وی افزود: «بسیاری از این اسناد مشخصا جعلی است و منتشرکنندگان آن مطابق قانون جرائم سایبری در این کشور مجازات خواهند شد». وی همچنین با لحنی جسورانه گفت: «این اسناد در اصل در راستای سیاستهای شفاف دولت و اظهارات علنی آن درباره مسائل متعدد منطقهای و بینالمللی است. بیش از 60 هزار سند منتشرشده است و ویکیلیکس قول داده است اسناد بیشتری منتشر خواهد کرد. اسناد منتشرشده شامل کارتهای اعتباری، درخواست برای روادید و خلاصه گزارشهای رسانههای خبری درباره پادشاهی سعودی است. مهمترین آنها به مکاتبات دیپلماتیک سفارتخانههای سعودی در سراسر جهان با وزارت خارجه آن مربوط میشود که بسیاری از آنها متعاقبا به دفتر تصمیمگیریهای نهایی پادشاه فرستاده شد. بسیاری از این مکاتبات ناقص است و تعیین تاریخ و شرایط ارسال آنها دشوار است و تعداد بسیار معدودی از آنها نشان میدهد کدام درخواستها به تایید پادشاه رسید و نهایتا مورد اجابت قرار گرفت. اکثر اسناد بر دوره پرآشوب خاورمیانه پس از قیامهای مردمی متمرکز است که به سقوط رهبران عرب در سال 2011 انجامید و تا اوایل امسال ادامه داشت. در بسیاری از این اسناد تلاشهای عربستانسعودی که یک قدرت سنی است، برای مقابله با نفوذ ایران شیعه رقیب منطقهای آن و عوامل ایران مانند گروه شبهنظامی شیعه و حزب سیاسی لبنانی حزبالله به خوبی روشن است. آنچه در این اسناد به چشم نمیخورد، مدرکی دال بر حمایت مستقیم سعودیها از گروههای شبهنظامی در سوریه و نقاط دیگر است.
«بروس ریدل» مامور سابق آژانس اطلاعات مرکزی و عضو کنونی موسسه بروکینگز میگوید، در حالی که شواهد قابل ملاحظهای دال بر چنین برنامههایی وجود دارد، آنها اغلب در اختیار سرویسهای اطلاعاتی سعودی است و وزارت خارجه اغلب نقشی در این زمینه ندارد و این امر به سعودیها قابلیت انکار موجه میدهد و ارتباط با دیگر سرویسهای اطلاعاتی را که به شورشیان کمک میکنند، میسر میسازد. برخی این اسناد را چندان مهم نمیدانند و خاطرنشان میکنند فعالیتهای مشابهی توسط کشورهای دیگر از جمله آمریکا صورت میگیرد. «عبدالخالق عبدالله» استاد علوم سیاسی در امارات عربی متحده که حدود صد مکاتبه را خوانده است، میگوید، در واقع هیچ چیز تکاندهندهای که امنیت سعودی را به خطر اندازد، وجود ندارد. وی میگوید، هر کسی از دیپلماسی دسته چک عربستانسعودی مطلع است و این کشور اکنون باید با دیگر دولتهای ثروتمند مانند قطر، کویت و امارات عربی متحده برای جلب مشتری رقابت کند.
به گفته وی، یک نکته عجیب در این اسناد این است که شاهزاده «سعود الفیصل» وزیر خارجه سابق سعودی [که هفته گذشته مٌرد] حتی درباره مسائل جزئی باید از پادشاه اجازه میگرفت... به نظر میرسد در عربستان صرفنظر از رتبه شاهزادهها، پادشاه همهکاره است.
نیویورکتایمز