کلودین ژیرو: سازمان دیده‌بان مبارزه با نژادپرستی و اسلام‌هراسی (ORIW) در شورای اروپا در استراسبورگ اعلام کرد مبارزه با پدیده اسلام‌هراسی که در سال‌های اخیر در اروپا به طرزی نگران‌کننده رواج پیدا کرده است، مستلزم ارائه یک تعریف قانونی از این پدیده و ایجاد مجموعه‌ای از ابزارهای حقوقی در سطح اروپاست. «یانیس ماهیل» که در زمینه اسلام‌شناسی مطالعات زیادی انجام داده است، در نشستی که در حاشیه اجلاس عمومی تابستانی مجمع پارلمانی شورای اروپا در استراسبورگ برگزار شد، تاکید کرد: «وظیفه همه ماست که صرف‌نظر از مذهب و اعتقاداتی که داریم، با این پدیده که همزیستی مسالمت‌آمیز و انسجام اجتماعی را در اروپا به مخاطره انداخته است، مبارزه کنیم. شورای اروپا، پارلمان اروپا و دیوان حقوق بشر اروپا می‌توانند با ارائه یک تعریف حقوقی مشخص از اسلام‌هراسی نقشی تعیین‌کننده در این مبارزه ایفا کنند. این یک شرط اساسی برای مبارزه موثر و سازنده با پدیده اسلام‌هراسی در اروپاست».
با توجه به اقدامات ضداسلامی و مسلمان‌ستیز که بویژه پس از حملات خونین ژانویه گذشته در پاریس افزایش یافته است، ضرورت اجماع در مبارزه با اسلام‌هراسی بیش از پیش احساس می‌شود. طی 2 هفته پس از این حملات که در پاریس اتفاق افتاد، موارد متعددی از اقدامات اسلام‌هراسی در فرانسه گزارش شد که شمار آنها به اندازه کل مواردی بود که در سال 2014 در این کشور به ثبت رسیده بود و افزایشی 70 درصدی را نشان می‌داد.
از هفتم تا هفدهم ژانویه وزارت کشور فرانسه از وقوع 116 مورد اقدام اسلام‌هراسی در این کشور خبر داد. برای اولین بار آمار ارائه‌شده توسط وزارت کشور فرانسه از آماری که جامعه مبارزه با اسلام‌هراسی در فرانسه ارائه می‌کرد بالاتر بود. مقامات فرانسه غالب اوقات جامعه مبارزه با اسلام‌هراسی در کشورشان را به هراس‌آفرینی متهم می‌کنند.
با این همه درباره ضرورت ارائه یک تعریف حقوقی از اسلام‌هراسی اتفاق نظر وجود ندارد. حتی برخی در اروپا بویژه در فرانسه مخالفت خود را با استفاده از این واژه اعلام کرده‌اند.
«شارب» کاریکاتوریست فرانسوی که در حمله هفتم ژانویه در پاریس کشته شد، در اثر به جا گذاشته از خود تحت عنوان نامه‌ای که پس از مرگش منتشر شد، نوشته بود: «فعالان مبارزه با نژادپرستی دیروز به تدریج دارند کوته‌بین و تنگ‌نظر می‌شوند. مبارزه با نژادپرستی به معنای مبارزه با تمام اشکال نژادپرستی است اما سوال من این است که مبارزه با اسلام‌هراسی مبارزه با چه چیزی است؟»
اما یانیس ماهیل این استدلال را بی‌اساس می‌داند و رد می‌کند. وی می‌گوید: «حتی برخی از این فراتر رفته و ادعا کرده‌اند این واژه (اسلام‌هراسی) ساخته و پرداخته روحانیون ایرانی در سال 1979 است، در حالی که این واژه نه در زبان فارسی و نه در زبان عربی وجود نداشته است و این نویسندگان فرانسوی بودند که اواخر قرن نوزدهم از آن استفاده کردند». این اسلام‌شناس می‌افزاید: «برای اینکه بتوانیم اقدامات اسلام‌هراسی را ثبت کنیم بدیهی است باید تعریف مشخصی از این پدیده در اختیار داشته باشیم».
واژه اسلام‌هراسی در آخرین چاپ فرهنگ لغت «لو روبر»
(Le Robert) فرانسه وارد شده و از آن به‌عنوان شکل خاصی از نژادپرستی ضداسلام و مسلمانان تعبیر شده است. حتی استفاده از این واژه در فرانسه نیز اختلاف‌نظراتی به وجود آورده و مسؤولان بلندپایه این کشور را دچار تردید کرده است. 16 ژانویه «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور سوسیالیست فرانسه تاکید کرد فرانسه بیرحمانه با نژادپرستی، اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی مبارزه می‌کند اما «مانوئل والس» نخست‌وزیر فرانسه از به کار بردن واژه اسلام‌هراسی یا اسلام‌ستیزی بشدت امتناع و آن را اسب تروای سلفی‌ها توصیف کرد. «یانیس ماهیل» بر این عقیده است مشاجره معنایی که در این باره وجود دارد، پوششی بر عدم شهامت مقامات حاکم بر فرانسه است. ماهیل به نقل از «عبدالله حاجت» مولف کتابی درباره اسلام‌هراسی که در سال 2013 منتشر شد، افزود: «استفاده از این اصطلاح در واقع نمایانگر وجود اراده یا نبود اراده در نهادهای حاکم و مقامات فرانسه برای اذعان به وجود اقدامات یا سخنرانی‌های نژادپرستانه ضد مسلمانان این کشور است».
«یانیس ماهیل» تاکید کرد: «اسلام‌هراسی صورت‌ها و اشکال مختلف به خود می‌گیرد. اسلام‌ستیزی مجموعه‌ای از پیش‌داوری‌ها، ترس‌ها و نفرت‌ها ضدمسلمانان است که در قالب اقدامات خشونت‌بار، رفتارهای تبعیض‌آمیز و بدنامی‌ها تبلور پیدا می‌کند».
هماهنگ‌کننده دیده‌بان مبارزه با نژادپرستی و اسلام‌هراسی که از سال 2013 برای به رسمیت شناخته شدن واژه اسلام‌هراسی در فرانسه تلاش می‌کند، می‌گوید: «اسلام‌هراسی با یک احساس ساده ضدمذهبی یا ضدمهاجرت کاملا متفاوت است. کمیسیون مشورتی حقوق بشر فرانسه در سال 2014 واژه اسلام‌هراسی را به رسمیت شناخت. بدون تردید ارائه یک تعریف صریح و روشن از اسلام‌هراسی در سطح بین‌المللی می‌تواند به پیشبرد مبارزه با این پدیده کمک کند. به رسمیت شناخته شدن این عبارت توسط شورای اروپا نیز می‌تواند به این مبارزه کمک‌های شایانی کند».
با این حال نمی‌توان پدیده اسلام‌هراسی در اروپا را بدون در نظر گرفتن پدیده افراط‌گرایی جوانان عرب‌تبار و مسلمان اروپایی مورد مطالعه قرار داد چرا که به نظر می‌رسد این دو پدیده کاملا از یکدیگر تغذیه می‌کنند.
«طاهر عباس» استاد دانشگاه و عضو دپارتمان جامعه‌شناسی دانشگاه فاتح استانبول، در نشستی که به ابتکار ائتلاف پارلمانی ضدتنفر و همچنین به همت کمیسیون مسائل اجتماعی، سلامت و توسعه پایدار برگزار شده بود، بر همین مساله تاکید کرد. وی تاکید کرد: «در غرب اروپا، به موازات رشد ملموس اسلام‌هراسی، پدیده افراط‌گرایی جوانان نیز به طور نگران‌کننده‌ای در حال گسترش است. شمار کسانی که از فرانسه، انگلیس، آلمان و هلند برای رفتن به کشورهای مناقشه‌زده سوریه و عراق و مبارزه در صفوف داعش خارج می‌شوند، روز به روز در حال افزایش است».
«برنارد د ووس» نماینده حقوق کودکان در فدراسیون «والونی» تاکید کرد: «باید به هر قیمتی که شده از اختلاط اسلام، تروریسم و سلفیسم جلوگیری کنیم. باید بشدت با تبعیض نژادی آموزشی مبارزه کنیم. مدارسی که بر پایه گرایش‌های نژادی اداره می‌شوند، یک بمب واقعی برای جوامع ما محسوب می‌شوند. لازم است برای ارزش بخشیدن دوباره به مفهوم جامعه که با فرقه‌گرایی و قبیله‌گرایی بیگانه کاملا متفاوت است، تلاش کنیم».
خبرگزاری فرانسه