اسدالله خسروی: لغو تحریمها و ارتباط با دنیا اگرچه در پویایی و رونق اقتصادی کشور تاثیرگذار است اما چنانچه از این فرصت همراه با اعمال مدیریت صحیح و تصمیمگیری اصولی در برنامهریزی اقتصادی استفاده نشود بیتردید زیان آن بیشتر از منافع آن خواهد بود. به گزارش «وطن امروز» اگرچه تحریمها طی سالهای متمادی باعث شد ایران اسلامی با تکیه بر توان داخل به دستاوردهای قابل توجهی در بخشهای مختلف برسد اما در صورتی که لغو تحریمها با اعمال سیاستهای نسنجیده و غیرکارشناسی پیشرفت کشور را از مسیر اتکا به توان داخل خارج کند لطمه جبرانناپذیری را به کشور وارد میکند. همانطور که مشخص است حذف تحریمها موجب میشود منابع مالی (بلوکه شده) هنگفتی وارد کشور شود، از طرفی برداشته شدن محدودیتهای صادراتی و وارداتی نیز موضوع مهم دیگری است که بیتوجهی به آن آثار زیانباری را به اقتصاد کشور تحمیل میکند. عدم مدیریت صحیح منابع مالی وارد شده به کشور یا حرکت در مسیر واردات بیرویه و همچنین بازگشت به خامفروشی منابع ملی، رویکردهای نامطلوبی است که به پسرفت اقتصادی منجر میشود و زمینه افزایش نرخ تورم را در کشور ایجاد میکند. وزیر نفت پس از توافق هستهای اعلام کرد: آمادگی برای افزایش صادرات، نخستین قدم بعد از توافق ایران و ۱+۵ است؛ بعد از این توافق کار اصلی ما تازه آغاز میشود. از سوی دیگر یک موسسه مهم تجاری هند نیز دیروز اعلام کرد با کاهش تحریمهای ایران و افزایش فروش محصولات کشاورزی، صادرات هند به ایران در سال مالی جاری رشد مییابد و به 6 میلیارد دلار میرسد. آنچه باید به آن توجه داشت اینکه فروش نفت خام اگرچه باتوجه به وابستگی بودجه به نفت به نظر منطقی است اما رویکرد حذف تدریجی خامفروشی را تا حدی زیر سوال میبرد.
خامفروشی و واردات از سر گرفته نشود
یک اقتصاددان با بیان اینکه مدیریت اقتصاد پس از تحریم مهمترین موضوعی است که باید به آن توجه داشت، به «وطن امروز» گفت: کنترل واردات و استفاده از منابع حاصل از فروش نفت خام همچنین بهکارگیری منابع مالی بلوکه شده در زیرساختهای مورد نیاز کشور ضرورتی است که اگر به آن توجه نشود به جای منفعت اقتصادی، کشور با زیان مواجه میشود. دکتر بهنام ملکی در گفتوگو با «وطن امروز» تصریح کرد: با اجرای توافق هستهای و رفع تحریمها باید از واردات بیرویه کالاهایی که نمونه آنها در ایران تولید میشود جلوگیری شود و به جای آن دانش فنی و تکنولوژیهای مدرن دنیا همچنین ماشینآلات پیشرفته وارد کشور شود تا در پی آن، تولید علم، توسعه صنعت و رونق اقتصادی را در کشور شاهد باشیم. وی افزود: اگر چون گذشته همواره بر خامفروشی منابع تکیه کنیم بیتردید کاری را از پیش نخواهیم برد و حتی انگیزه در اتکا به توانمندیهای داخلی نیز کم میشود و وابستگیها چون گذشته ظهور مییابد بنابراین واردات و صادرات باید به گونهای باشد که به نفع اقتصاد کشور باشد نه اینکه وابستگی و پسرفت اقتصادی را به دنبال داشته باشد.
پس از لغو تحریمها موج ارزانی کشور را فرا میگیرد؟
یک اقتصاددان به بررسی آثار اقتصادی ایجاد شده پس از لغو تحریمها و همچنین ارائه راهکارهایی برای هر چه بهتر مدیریت کردن این شرایط پرداخت و بیان داشت: مهمترین اتفاقات اقتصادی پس از لغو تحریمها این است که محدودیت فروش نفت برداشته میشود. افقه ادامه داد: مسلما بعد از این لغو تحریمها هم، ارزهای بلوکهشده و هم ارزهایی که از این پس با صادرات نفت و کالاهای دیگر به دست میآید، به کشور وارد خواهد شد. وی تأکید کرد: برطرف شدن محدودیت واردات بسیاری از اقلام که ظرف چند سال گذشته برای ورود به ایران منع شده بودند نیز از دیگر اتفاقات صورت گرفته خواهد بود، مراودات سیاسی و اقتصادی با کشورهای قدرتمند اقتصادی نیز فراهم میشود. وی این مراودات را زمینهای برای تعاملات اقتصادی دانست و به نسیم گفت: این مراودات میتواند زمینه تعاملات اقتصادی از جمله سرمایهگذاریهای خارجی، گسترش صادرات غیرنفتی و حتی اعزام نیروی کار به خارج از کشور و مزایای دیگری باشد. افقه تأکید داشت: با توجه به نکات عنوان شده تمام این موارد میتواند بالقوه مثبت باشد و اگر تدبیرهای لازم صورت بگیرد، نکات منفی مشاهده نخواهد شد. وی اضافه کرد: برخی عنوان میکنند ممکن است با برداشته شدن تحریمها و ورود ارزهای نفتی، اقتصاد ایران را دچار بیماری هلندی کند. وی افزود: در صورتی که دولت بیتدبیری کرده و تمام یا اغلب ارزهای وارداتی را صرف واردات کالاهای مصرفی کند یا آنها را بیملاحظه تبدیل به ریال کند و به اقتصاد بویژه در بخش غیرتولیدی تزریق کند، نقدینگی افزایش مییابد و منجر به افزایش تورم خواهد شد. عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار داشت: با توجه به برنامههایی که دولت اعلام کرده است، بعید میدانم چنین بی تدبیری از سوی دولت صورت گیرد. وی اثرات روانی تحریمها را نیز بیتأثیر ندانست و گفت: مسلما ابتدا و به دلیل اثرات روانی که لغو تحریم دارد، قیمت ارز کاهش پیدا میکند اما به نظر من هم نگاه دولت و هم نگرش بازرگانانی که تأثیرگذار هستند، در جهت کاهش قیمت ارز نیست. وی بیان داشت: در این شرایط نباید رسانهها خیلی در مردم توقع ایجاد کنند، نهایت مطلب این است که ما به سالهای 83، 84 و 85 که هنوز این تحریمها شکل نگرفته بود، بازمیگردیم. وی افزود: این نکته را باید مدنظر قرار داد که مشکلات اقتصادی کشور ما ریشهای است و به اعتقاد بنده، این مشکلات اصلا اقتصادی نیست بنابراین منابع اقتصادی هم خیلی کارا نخواهند بود. وی در ادامه گفت: با وجود این مشکلات ریشهای مشکل با رفع تحریمها و ورود ارز حل نخواهد شد، بلکه با رفع تحریمها تازه مشکلاتی که ظرف 4-3 سال اخیر ایجاد شده ممکن است برطرف شود. این استاد دانشگاه تصریح کرد: مردم فکر نکنند که پس از این ارزانی میشود، نهایتش این است که از سرعت تورم جلوگیری خواهد شد، البته ارزانی، آن هم در بازار ارز و طلا ایجاد خواهد شد اما در کالاها ارزانی نخواهیم داشت.