توافق هستهای که موجب میشود تحریمهای سخت علیه ایران برداشته شود، عربستانسعودی را به تکاپو انداخته است تا به طریقی در یمن و سوریه از رقیب منطقهای خود پیشی بگیرد و عرصه را بر ایران تنگ کند. بخش نظامی تهاجم سعودیها شامل استفاده از نیروهای ویژه زمینی در یمن و احتمالاً استفاده گسترده از نیروی هوایی خودش و متحدان سنیاش در سوریه خواهد بود. سعودیها در گذشته تمایل خود را برای به کارگیری نیروی زمینی در یمن اعلام کرده بودند اما ابتکارات بالقوه نظامی همراه با نشانههایی از تلاش سعودیها برای بهبود روابط دیپلماتیکشان با روسیه و چین نشانه محکمی از نوع تاثیرات توافق هستهای ایران بر نظم منطقهای در خاورمیانه است. در حالی که بسیاری از سران عرب از جمله «شیخ خلیفه» رئیس امارات به سرعت از توافق تاریخی غرب با ایران استقبال کردند، سکوت سعودیها حرفهای زیادی در خود داشت. خبرگزاری دولتی سعودی به جای گزارش دادن اظهارات ملک سلمان، بیانیه کوتاهی قرائت کرد که در آن چنین آمده بود: «عربستانسعودی همیشه موافق توافق بین ایران و گروه 1+5 بوده است اما تاکید میکند تحریمها علیه ایران به علت حمایت این کشور از تروریسم باید ادامه یابد». روزنامههای سعودی واکنش تندتری داشتند. روزنامه ریاض هشدار داد لغو تحریمها به ایران امکان میدهد سیاستهای توسعهطلبانه خود را ادامه دهد و در جهان عرب نفوذ بیشتری پیدا کند. «یاسر الیاسر» سردبیر روزنامه الجزیره نیز نوشت: «ایران بدون تحریم، میلیاردها دلار نفتی خود را به دستنشاندههایش در یمن، سوریه و عراق خواهد داد». به گفته مقامات نظامی و تحلیلگران، توافق هستهای موجب شده سعودیها برای کسب امتیاز بیشتر در میادین نبرد در کشورهای همسایه تا پیش از لغو تحریمها به جنب و جوش درآیند. اولویت تهاجم جدید ریاض، یمن است یعنی جایی که سعودیها در یک نبرد عمدتاً بینتیجه اما مرگبار گرفتار شدهاند. «مصطفی الانی» مدیر مرکز مطالعات امنیتی و دفاعی در جده میگوید: «یمن خط قرمز عربستانسعودی است و ما در روزهای آینده شاهد تشدید عملیات نظامی در این کشور خواهیم بود تا از آنچه سعودیها جای پای ایرانیها در خلیجفارس میدانند، جلوگیری شود». مقامات نظامی میگویند: «ریاض تحت فشار توافق هستهای، قصد دارد دهها نیروی ویژه خود را به یمن اعزام کند تا در نبرد برای تصرف شهر بندری عدن شرکت کنند». به گفته مقامات نظامی و تحلیلگران، در صورت پیشرفت ائتلاف در یمن، ریاض و متحدان سنی آن متوجه سوریه میشوند؛ جایی که تخمین زده میشود ایران 7 هزار نیرو به آن اعزام کرده باشد. مقامات نظامی سعودی از بحث درباره جزئیات برنامههای احتمالی در سوریه خودداری کردند و فقط این نکته را افزودند که ریاض قصد دارد از نیروی هوایی برای فراهم کردن پوشش برای نیروهای ضد بشار اسد در ارتش آزاد استفاده کند. نگرانیهای عربستان موجب شده آمریکا ترتیب سفر وزیر دفاع خود به ریاض را برای اطمینان دادن به آلسعود و رفع نگرانیهایشان بدهد اما ناظران معتقدند این سفر نیز موجب نمیشود عربستان از تغییر بنیادین در سیاست خارجی خود منصرف شود. به گفته تحلیلگران، ریاض هماکنون تلاش میکند نفوذ خود را فراتر از آمریکا و اروپا گسترش دهد و به روسیه و چین برساند.
کریستین ساینس مانیتور