ایمل فیضی*: اعلام مرگ ملاعمر پس از 5/2 سال تأخیر، معیاری برای برقراری صلح پایدار و تغییر وضعیت برای پایان جنگ افغانستان نبود. همچنین او موضوع اصلی حمله آمریکا به این کشور برای جنگ علیه تروریسم نبود زیرا ملاعمر نه طالبان را رهبری میکرد و نه نفوذی بر آنها داشت. با توجه به اینکه پاکستان به ملاعمر پناه داده بود و از وی حفاظت میکرد، سازمانهای نظامی و اطلاعاتی پاکستان بیش از یک دهه است که با سوءاستفاده از نامش ناامنیها و خشونتهای کنترلشدهای را در افغانستان ایجاد کردهاند و به نظر میرسد که این مساله برای همپیمانان بینالمللی افغانستان بویژه آمریکا اهمیت چندانی ندارد. در بعد از ظهر یکی از روزهای ماه آگوست سال ۲۰۱۰ میلادی، «حامد کرزی» رئیسجمهور سابق افغانستان، در ضیافت شام در کاخ ریاستجمهوری در کابل با «جان کری» رئیس وقت کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا و وزیر خارجه کنونی این کشور، درباره مخفیگاه ملاعمر رهبر طالبان افغان گفتوگو کرد. جان کری در آن دیدار به حامد کرزی گفت که ملاعمر در پناهگاهی در شهر کراچی پاکستان تحت نظر شدید سازمانهای نظامی و اطلاعاتی این کشور به سر میبرد. رئیسجمهور سابق افغانستان ضمن تعجب از شنیدن چنین اظهاراتی از سوی یک مقام آمریکایی، پرسید که پس چرا واشنگتن در این باره هیچ اقدامی انجام نمیدهد؟ این در حالی بود که آمریکا برای هرگونه اطلاعات درباره مخفیگاه ملاعمر که منجر به دستگیری وی شود، ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود. کرزی در ادامه افزود که مردم بیگناه افغانستان در جنگ آمریکا علیه تروریسم کشته میشوند در حالی که رهبر طالبان افغان تحت کنترل نظامیهای پاکستانی در کراچی است. اما جان کری از پاسخ فوری به اظهارات کرزی خودداری کرد. رئیسجمهور سابق افغانستان ادامه داد که چرا آمریکا از پاکستان تحویل ملاعمر را تقاضا نمیکند؟ کری در پاسخی غیرقابل پذیرش گفت که ژنرال «اشفق پرویز کیانی» رئیس سابق ستاد ارتش پاکستان، اطمینان داده که رهبر طالبان افغان تحت نظر شدید آنهاست اما به دلیل ضربه نخوردن روند صلح افغانستان، اقدام به دستگیری وی نمیکند. پس از این دیدار، 2 پرسش بزرگ هنوز در ذهن مقامات افغانستان بدون پاسخ باقی ماند: نخست اینکه آمریکا و همپیمانان غربی افغانستان به چه اسناد دیگری نیاز دارند که بازی دوگانه پاکستان در جنگ علیه تروریسم ثابت شود؟ و دوم اینکه آیا پاکستان در بازی طالبان تنها عمل میکند؟ در ۲۰ سپتامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، کرزی در دیدار با اوباما در کاخ سفید بار دیگر نگرانی خود را مطرح کرد. او به رئیسجمهور آمریکا گفت که ملاعمر هیچ قدرتی ندارد و از اوضاع پیرامون خود ناراضی است به دلیل اینکه در چنگال سازمانهای اطلاعاتی و نظامی پاکستان گیر افتاده است. رئیسجمهور سابق افغانستان در آن نشست خواستار شفافسازی موضع آمریکا در برابر سیاستهای دوگانه اسلامآباد در زمینه تروریسم و پناهگاههای آن شد. کرزی تأکید کرده بود: مردم افغانستان از آمریکا میخواهند که علیه پناهگاههای تروریستها در پاکستان که توسط سازمانهای نظامی و اطلاعاتی این کشور اداره میشود، اقدام فوری انجام دهد. در ۲۱ ژانویه سال ۲۰۱۳ میلادی، «دیوید پیرس» معاون نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان، و سفیر آمریکا در کابل درباره آمادگی برای بازگشایی دفتر سیاسی طالبان در دوحه قطر به حامد کرزی خبر داد. در آن نشست که من وظیفه ثبت گفتوگوها و اظهارات 2 مقام را بر عهده داشتم، رئیسجمهور سابق افغانستان از 2 مقام آمریکایی درباره قطعیت نمایندگی مقامات دفتر سیاسی قطر از سوی ملاعمر و بازگشایی این دفتر با مجوز رهبر طالبان افغان سوالاتی را پرسید. در آن دیدار، کرزی به دیپلماتهای آمریکایی اعلام کرد که یکی از رهبران ارشد طالبان در شورای کویته به دفترش گفته که آنها ملاعمر را به مدت ۱۰ سال ملاقات نکردهاند و حتی ندیدهاند همچنین اعضای دفتر سیاسی قطر شامل «سید طیب آغا» از طرف ملاعمر نمایندگی نمیکنند. وی افزود که شورای کویته همچنین از اتفاقاتی که در دفتر سیاسی قطر تحت نام طالبان رخ میدهد، به طور کامل آگاه نیست.
*سخنگوی سابق ریاست جمهوری افغانستان و کارشناس خبرگزاری تسنیم