فرش کرمان دیر زمانی است جایگاه خود را در بازار فرش از دست داده و بسیاری از کارگاههای قالیبافی تعطیل شدهاند اما راهکارهای نو بیم و امیدهای جدیدی را پیش روی این صنعت قرار داده است. نبود مدیریت صحیح صنعت فرش، متناسب نبودن دستبافتها با سلیقه بازار، افزایش ناگهانی قیمت قالیهای کرمانی، حضور گسترده قالیهای ماشینی در بازار مصرف داخلی، کپی برداری گسترده از طرحهای فرش قالی کرمانی توسط قالیبافان چینی، پاکستانی و هندی و عدم حمایت از قالیبافان داخلی دلیل عمده رکود در بازار فرش در استان کرمان است. محمد ایرانمنش یکی از افرادی است که سالهای فراوان از عمر خود را صرف فعالیت در زمینه تولید و صادرات فرش کرده است. وی به مهر میگوید: راسته بازار فرش کرمان این روزها سوت و کور است و همچنان سایه رکود بر سر این بازار حکمفرماست، این وضعیت از زمانی شروع شد که نگاههای حمایتی به فرش از سوی دولت به سمت نگاههای حاکمیتی تغییر کرد. ایرانمنش افزود: فرش هم باید مثل تولید پسته در کرمان تابع شرایط بازار و قانون عرضه و تقاضا باشد و تعرفه خاصی روی صادرات آن بسته نشود، این درحالی است که مجموع قوانینی که در 2 دهه گذشته در زمینه فرش وضع شده است منجر به ضربه خوردن به یکی از مهمترین زمینههای اقتصاد خانگی شده است. وی گفت: صنعت فرش میتواند به تنهایی به تکیهگاه اقتصادی یک کشور تبدیل شود اما اینکه چرا اینگونه نشده است باید از افرادی پرسید که در طول این سالها تصدیگری در این زمینه را دولتی کردهاند. در حالیکه ما شاهد افزایش تعرفهها و سختگیری در زمینه تامین ارز برای تولیدکنندگان بودیم اما در آن سوی آبها در پاکستان و بنگلادش و حتی هندوستان طرحهای قالی کرمانی را تقلید میکردند و بافندگان غیرتخصصی فرشهای ما را میبافتند و به اسم قالی کرمان راهی بازارهای اروپایی میکردند. این تولیدکننده افزود: در این سوی میدان ما با سیستمی مواجه بودیم که حتی سلیقه بازار اروپا و آمریکا و حتی کشورهای عربی را که در حال تغییر بود، تشخیص نمیداد و حمایتی هم از قالیبافان نمیکرد به همین دلیل هم دارهای قالی از خانههای کرمانیها بویژه در روستاها برچیده شد و هماکنون نیز شاهد رکود چشمگیر در این بازار هستیم. علی کاربخش نیز از دیگر تولیدکنندگان فرش در کرمان است. وی گفت: در کنار مشکلات ناشی از تصدیگری دولت و عدم کارآیی که در 2 دهه گذشته روی داده است، امروز شاهد این هستیم که فرش کرمانی به دلیل افزایش بیرویه قیمت مواد اولیه با افزایش چشمگیر قیمت مواجه است بهطوری که یک فرش
12 متری حداقل ۳۰ میلیون قیمت دارد. وی ادامه داد: باید به سمت بازارهای جدید و تغییر نوع بافت قالی حرکت کنیم، ما نیاز داریم که تابلوفرش تولید و روانه بازار کنیم و در کنار آن سفارشهای بازار مصرف در زمینه تولید قالی را نیز ادامه دهیم. این تولیدکننده قالی افزود: در اروپا هنوز هم فرشهای ما را در حراجیهای معتبر با میلیونها دلار قیمت خرید و فروش میکنند اما ما در مهد قالی ایران برای خروج از بحران نمیدانیم چه باید بکنیم، در واقع همان قالیهایی که در اروپا با هزینه سنگین خرید و فروش میشوند در حجرههای فرش کرمان خاک میخورند؛ این یعنی ما بازاریابی نداریم، برند نداریم و نتوانستهایم در بخش مدیریت بینالملل فروش کاری انجام دهیم. اکنون سیاست انعقاد قرارداد با ستاد عتباتعالیات در دستور کار قرار گرفته است و قرار است قالیبافان کرمانی فرشهای مورد نیاز صحن حضرت زهرا(س) در حرم امامعلی (ع) را تامین کنند. این سیاست که منجر به احداث چند کارگاه قالیبافی با امکانات مناسب در کرمان و راور شده است و اشتغالزایی تعدادی از قالیبافان را به دنبال داشته است نوید روزهای بهتری را برای قالیبافان کرمان برای رنق گرفتن بازار میدهد اما از سوی دیگر برخی از صادرکنندگان فرش نیز نگران از دست دادن بیشتر بازار فرش در کشورهای اروپایی، آمریکایی و عربی هستند و انتظار دارند در کنار اجرای این طرح زمینه لازم در سیاستهای پساتحریمی برای ورود دوباره فرش کرمانی به بازار مصرف جهانی پیگیری شود.